Η Διοίκηση Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) του ΓΕΕΘΑ βρίσκεται μπροστά σε ένα ακόμα βήμα στρατηγικής αναβάθμισης, καθώς θέλει να εντάξει στο οπλοστάσιό της τα δύο ελαφριά αεροσκάφη τύπου Cessna Caravan, τα οποία θα ενταχθούν στη νεοσύστατη Μοίρα Αεροπορικών Ειδικών Επιχειρήσεων (ΜΑΕΕ).
Η έγκριση από το ΓΕΕΘΑ έχει ήδη δοθεί, με το Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων να αναμένεται να βάλει την τελική σφραγίδα. Η πολιτική ηγεσία θα κληθεί στη συνέχεια να εκκινήσει τις διαδικασίες ώστε το πρόγραμμα να προχωρήσει γρήγορα, με στόχο να παραδοθούν τα αεροσκάφη εντός της επόμενης διετίας.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που μέχρι πρόσφατα έμοιαζε να έχει «δευτερεύουσα» σημασία, όμως πλέον επισπεύδεται χάρη στον δημοσιονομικό χώρο που ανοίγει από το 2026, όταν οι Ένοπλες Δυνάμεις θα έχουν στη διάθεσή τους για κάθε έτος πρόσθετα 500 εκατομμύρια ευρώ για εξοπλισμούς.
Η συγκυρία είναι καθοριστική. Για πρώτη φορά μετά από χρόνια στενότητας, δημιουργείται δημοσιονομικός χώρος που δεν αφορά μόνο τα μεγάλα, «βαριά» προγράμματα όπως οι φρεγάτες ή τα F-35, αλλά και έξυπνες λύσεις χαμηλού κόστους με τεράστια επιχειρησιακή αξία. Το Caravan είναι η χαρακτηριστικότερη περίπτωση.
Γιατί Cessna Caravan – Η επιλογή της ΔΕΠ
Η ΔΕΠ κατέληξε στην επιλογή του Cessna Caravan έπειτα από ενδελεχή μελέτη. Δεν πρόκειται για μια τυχαία απόφαση, αλλά για αποτέλεσμα συνεργασίας με συμμαχικές δυνάμεις που το χρησιμοποιούν εδώ και δεκαετίες.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Το μονοκινητήριο turboprop αεροσκάφος της Cessna είναι ίσως το πιο αξιόπιστο και δοκιμασμένο αεροσκάφος της κατηγορίας του. Από το 1982 που έκανε την πρώτη του πτήση, έχουν κατασκευαστεί περισσότερα από 3.000 αεροσκάφη, τα οποία έχουν συμπληρώσει πάνω από 25 εκατομμύρια ώρες πτήσης σε όλο τον κόσμο.
Από την Αφρική μέχρι την Αλάσκα και από τη Λατινική Αμερική μέχρι το Αφγανιστάν, το Caravan έχει αποδείξει ότι μπορεί να πετά σχεδόν παντού και υπό οποιεσδήποτε συνθήκες.
Για τη ΔΕΠ, η επιλογή είναι καθαρά επιχειρησιακή:
•Χαμηλό κόστος αγοράς και λειτουργίας.
•Απλή και αξιόπιστη τεχνολογία, χωρίς απαιτητική συντήρηση.
•Μεγάλη διαθεσιμότητα ανταλλακτικών διεθνώς.
•Ευελιξία αποστολών, από εκπαίδευση αλεξιπτωτιστών μέχρι επιχειρήσεις ταχείας αντίδρασης.
Η φιλοσοφία είναι ξεκάθαρη: η ΔΕΠ δεν αναζητά έναν «εναλλακτικό C-130», αλλά ένα πολυεργαλείο που θα γεφυρώσει το κενό ανάμεσα στα βαριά μεταγωγικά και στα ελικόπτερα.
Δύο εκδόσεις – Ξηρά και θάλασσα
Η επιχειρησιακή μελέτη προβλέπει την απόκτηση δύο αεροσκαφών σε διαφορετική διαμόρφωση, ώστε να καλυφθεί όλο το φάσμα των αναγκών:
Caravan με τροχούς: θα εδρεύει στην Πάχη Μεγάρων, ως βασικό μέσο της ΜΑΕΕ. Θα χρησιμοποιείται για εκπαιδευτικές ρίψεις, ταχείες μεταφορές προσωπικού και υλικών, αλλά και για αποστολές που απαιτούν γρήγορη αντίδραση.
Caravan Amphibian με πλωτήρες: η υδροπλάνο-έκδοση, ικανή να επιχειρεί από θάλασσα ή ξηρά. Η δυνατότητα να προσεγγίζει ακόμα και την πιο απομονωμένη βραχονησίδα του Αιγαίου προσφέρει ανεκτίμητο πλεονέκτημα σε ειδικές επιχειρήσεις, σε επιχειρήσεις έρευνας-διάσωσης, αλλά και σε αποστολές ανθρωπιστικής φύσης.
Το δεύτερο αεροσκάφος αναμένεται να αποτελέσει πραγματικό «πολλαπλασιαστή ισχύος», αφού εισάγει στην Ελλάδα μια φιλοσοφία επιχειρήσεων που μέχρι τώρα δεν υπήρχε: αεροπορικές επιχειρήσεις απευθείας από τη θάλασσα.
Η αξία στην εκπαίδευση
Μέχρι σήμερα, η εκπαίδευση των αλεξιπτωτιστών ελεύθερης πτώσης στηριζόταν αποκλειστικά στα C-130 Hercules, στα C-27 Spartan και στα ελικόπτερα Chinook.
Όμως αυτά τα μέσα είναι λίγα, ακριβά στη χρήση και με πολύ περιορισμένες διαθεσιμότητες. Το αποτέλεσμα ήταν καθυστερήσεις ή ακόμα και ακυρώσεις εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων.
Με την ένταξη των Caravan, η ΔΕΠ αποκτά εκατοντάδες ώρες πτήσης χαμηλού κόστους ειδικά για εκπαίδευση. Η δυνατότητα πτήσης έως τα 25.000 πόδια επιτρέπει ρίψεις ακριβείας, ημέρα και νύχτα, με πλήρη επιχειρησιακό ρεαλισμό.
Η απελευθέρωση των «βαρέων» μέσων από εκπαιδευτικές αποστολές σημαίνει ότι αυτά θα είναι πιο διαθέσιμα για πραγματικές επιχειρήσεις.
Επιχειρησιακή αξία στο Αιγαίο
Η γεωγραφία του Αιγαίου απαιτεί ευέλικτα μέσα που να μπορούν να προσαρμόζονται σε κάθε σενάριο. Το Caravan είναι ακριβώς αυτό:
- μπορεί να μεταφέρει έως 13 πλήρως εξοπλισμένους κομάντος,
- διαθέτει αυτονομία σχεδόν 2.000 χιλιομέτρων,
- κινείται με ταχύτητα περίπου 350 χλμ/ώρα, πολύ μεγαλύτερη από τα ελικόπτερα.
Έτσι, μπορεί να εκτελεί αποστολές γρήγορης διείσδυσης σε νησιά ή βραχονησίδες, αλλά και να αναλάβει ρόλο «συνδετικού κρίκου» σε συνδυασμένες επιχειρήσεις.
Το Caravan δεν είναι άγνωστο στις ειδικές δυνάμεις διεθνώς. Οι Ηνωμένες Πολιτείες το χρησιμοποιούν ευρέως μέσω των US Special Operations Command (SOCOM), συχνά σε τροποποιημένες εκδόσεις με αισθητήρες, επικοινωνιακά συστήματα και ακόμα και οπλισμό.
Στην Αφρική, το Caravan έχει αξιοποιηθεί σε αποστολές κατά τρομοκρατικών ομάδων, ενώ σε χώρες όπως η Κολομβία και το Μεξικό έχει αναδειχθεί σε πολύτιμο εργαλείο για επιχειρήσεις κατά των καρτέλ ναρκωτικών.
Η εμπειρία δείχνει ότι το αεροσκάφος είναι ιδανικό για χώρες που χρειάζονται χαμηλό κόστος λειτουργίας αλλά απαιτούν υψηλή επιχειρησιακή ευελιξία. Για την Ελλάδα, με το σύνθετο περιβάλλον του Αιγαίου, η εφαρμογή είναι προφανής.
Δυνατότητες πέρα από τη ΔΕΠ
Αν και τα Cessna Caravan θα ενταχθούν στη ΜΑΕΕ, η φιλοσοφία είναι ξεκάθαρα διακλαδική. Το Caravan μπορεί να αξιοποιηθεί και για:
•Αποστολές επιτήρησης: με την κατάλληλη διαμόρφωση αισθητήρων.
•Πολιτική Προστασία: μεταφορά προσωπικού, υλικών και VIP σε περιοχές κρίσης.
•Έρευνα και διάσωση (SAR): ειδικά το Amphibian μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμο σε σενάρια ναυαγίων ή φυσικών καταστροφών.
Με αυτόν τον τρόπο, η επένδυση ξεπερνά τα στενά όρια των Ενόπλων Δυνάμεων και ενισχύει συνολικά την εθνική ανθεκτικότητα.
Το κόστος – μια χρυσή ισορροπία
Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα είναι το εξαιρετικά χαμηλό κόστος. Με περίπου 2 εκατομμύρια ευρώ ανά αεροσκάφος, η συνολική δαπάνη με εκπαίδευση και υποστήριξη δεν θα ξεπεράσει τα 5 εκατομμύρια ευρώ.
Για ένα πρόγραμμα που δίνει τόσες επιχειρησιακές δυνατότητες, το κόστος μοιάζει «σταγόνα στον ωκεανό» σε σύγκριση με τα μεγάλα εξοπλιστικά των δισεκατομμυρίων. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια από τις πιο αποδοτικές επενδύσεις που μπορεί να κάνει σήμερα η Ελλάδα.
Η επιλογή του Caravan δεν αφορά μόνο την κάλυψη μιας ανάγκης. Είναι ενδεικτική της νέας φιλοσοφίας της ΔΕΠ και συνολικά του ΓΕΕΘΑ:
- Επένδυση όχι μόνο σε μεγάλα προγράμματα, αλλά και σε έξυπνες, χαμηλού κόστους λύσεις.
- Στροφή σε μέσα που εξασφαλίζουν ευελιξία, ταχύτητα και αυτονομία.
- Ανάδειξη της σημασίας της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου ως δύναμης αιχμής για την άμυνα του Αιγαίου.
Το Caravan είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του πως μια φαινομενικά «μικρή» απόφαση μπορεί να έχει σημαντική προστιθέμενη αξία.
Ο δημοσιονομικός παράγοντας – Το παράθυρο του 2026
Η ύπαρξη πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου 500 εκατομμυρίων ευρώ από το 2026 αλλάζει τα δεδομένα. Η κυβέρνηση έχει ήδη διαμηνύσει ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις θα αποτελέσουν βασικό ωφελημένο αυτού του περιθωρίου.
Το Caravan είναι ακριβώς το είδος προγράμματος που μπορεί να ενταχθεί γρήγορα και να αποδώσει άμεσα. Χωρίς πολύπλοκες διαπραγματεύσεις, χωρίς τεράστιες δαπάνες, αλλά με άμεσο και απτό όφελος.
Η επιτάχυνση του προγράμματος δείχνει την πρόθεση της ηγεσίας να αξιοποιήσει κάθε ευρώ, όχι μόνο σε υπερσύγχρονα μαχητικά και φρεγάτες, αλλά και σε μέσα που ενισχύουν την καθημερινή επιχειρησιακή ετοιμότητα.
Η απόκτηση δύο Cessna Caravan από τη ΔΕΠ αποτελεί μια στρατηγική επιλογή που ενισχύει την αυτονομία, την ευελιξία και την επιχειρησιακή ικανότητα των Ειδικών Δυνάμεων, ενώ παράλληλα παρέχει δυνατότητες σε όλο το φάσμα των κρατικών λειτουργιών.
Με κόστος που δεν ξεπερνά τα 5 εκατομμύρια ευρώ, η Ελλάδα μπορεί να αποκτήσει δύο αεροσκάφη-πολυεργαλεία που θα καλύψουν κενά, θα απελευθερώσουν πολύτιμα βαριά μέσα και θα προσφέρουν νέες δυνατότητες σε εκπαίδευση, επιχειρήσεις και ανθρωπιστική δράση.
Πηγή: OnAlert.gr – Ρεπορτάζ: Κώστας Σαρικάς
