Τα Ποντιακά, ή διαφορετικά το μάθημα της ποντιακής διαλέκτου διδάσκονται σε φοιτητές του Τμήματος Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων χωρών, στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, που εδρεύει στην Κομοτηνή.
Ποντιακά και με πτυχίο!
Όπως αναφέρεται στο σχετικό δελτίο Τύπου του ΔΠΘ:
“Το Τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων χωρών του Δ.Π.Θ., λαμβάνοντας υπ’ όψιν το αίτημα του Συλλόγου Φοιτητών, έπειτα από την από 28 – 6 – 2018 σχετική απόφαση της Συνέλευσης, ανακοινώνει ότι έχει συμπεριλάβει στο δεύτερο έτος σπουδών του ένα νέο μάθημα με τον τίτλο ‘Εκμάθηση της Ποντιακής Ι & ΙΙ‘, το οποίο θα διδάσκεται από το τρέχον ακαδημαϊκό έτος 2018 – 2019 σε δύο διαδοχικά εξάμηνα (στο 3o και 4o), ως μάθημα ελεύθερης επιλογής. Η εκμάθηση της Ποντιακής για πρώτη φορά θα προσφέρεται ως αυτοδύναμο πανεπιστημιακό μάθημα σε ενδιαφερόμενους φοιτητές με στόχο την εκμάθηση της ιστορικής αυτής ποικιλίας της ελληνικής γλώσσας, συμβάλλοντας στην μελέτη, την καλλιέργεια και την διάδοσή της γνώσης για αυτήν. Το μάθημα έχει προγραμματιστεί να διδάσκεται ημέρα Δευτέρα από τις 15:00 έως τις 18:00, ξεκινώντας από την 1η Οκτωβρίου, με διδάσκοντα τον Αναπληρωτή Καθηγητή και Αναπληρωτή Πρόεδρο του Τμήματος, κ. Ηλία Κ. Πετρόπουλο, σε συνδιδασκαλία με την Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ισπανικής και Ιστορικής Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου του Cambridge, Διευθύντρια Προπτυχιακών Σπουδών στο Τμήμα Ιβηρο – Ρομανικής Φιλολογίας της Σχολής Σύγχρονων και Μεσαιωνικών Γλωσσών του Πανεπιστημίου του Cambridge και Εταίρο και Διευθύντρια Σπουδών στη Γλωσσολογία και στις Σύγχρονες και Μεσαιωνικές Γλώσσες στο Queens’ College, Cambridge, κα. Ιωάννα Σιταρίδου.
Η διδασκαλία της ποντιακής θα υλοποιηθεί μέσω της παιδαγωγικής της διαγλωσσικότητας (translanguaging) και με στόχους τον κριτικό γραμματισμό και την κοινωνιογλωσσική ενημερότητα. Βασικός στόχος του μαθήματος είναι η απόκτηση γνώσης της δομής της ποντιακής (φωνητική και φωνολογία, κλιτική και παραγωγική μορφολογία, σύνταξη) και κατ’ επέκταση η εμπέδωση των διακριτών δομικών στοιχείων της Ποντιακής σε σχέση με την Κοινή Νέα Ελληνική. Επιπλέον στόχοι του μαθήματος είναι:
(α) η ενίσχυση της κοινωνιογλωσσικής ενημερότητας για την ποντιακή και τη σχέση της με την πρότυπη νέα ελληνική όπως επίσης για την ποικιλότητα εντός του συστήματος της ποντιακής και γνώση των δομικών διαφορών μεταξύ διαφορετικών ποικιλιών της ποντιακής.
(β) η διεύρυνση της γνώσης τους για τα επικοινωνιακά πλαίσια όπου μπορεί να χρησιμοποιηθεί η ποντιακή.
(γ) αναγνώριση των δομικών και λεξιλογικών διαφορών μεταξύ διάφορων υβριδικών μορφών της ποντιακής όπως αυτές μιλιούνται σε διαφορετικές κοινότητες και αποτίμηση της εναλλαγής και μείξης κωδίκων, της υβριδικότητας και τη διαγλωσσικότητας ως τρόπους παραγωγής κοινωνικοπολιτιστικά εντοπισμένων νοημάτων.
(δ) ευαισθητοποίηση για την πιθανότητα εξαφάνισης της ποντιακής λόγω της συρρίκνωσης του αριθμού των ομιλητών που την κατακτούν ως μητρική γλώσσα.
Βασικό θέμα που ανακύπτει στην διδασκαλία της Ποντιακής είναι ότι δεν έχει κωδικοποιηθεί επισήμως και ως εκ τούτου υπάρχουν περισσότερα από ένα πρότυπα γραφής. Για τους σκοπούς των μαθημάτων θα χρησιμοποιηθεί το πρότυπο που προτείνεται στο εγχειρίδιο του Πανελληνίου Συνδέσμου Ποντίων Εκπαιδευτικών, όμως οι φοιτητές/ – τριες θα διδαχθούν, επίσης, φωνητική μεταγραφή της Ποντιακής δεδομένου ότι πολλοί ποντιόφωνοι τόσο στην Τουρκία όσο και στις ΗΠΑ και την Αυστραλία αλλά και σε πρώην χώρες της Σοβιετικής Ένωσης (όπου μέχρι σήμερα ομιλείται η Ποντιακή) δεν γνωρίζουν το ελληνικό αλφάβητο και χρησιμοποιούν αυτοσχέδια συστήματα γραφής.
Με βάση τους παραπάνω στόχους και χάρη στις σύγχρονες μεθόδους που θα επιστρατευθούν για να βοηθήσουν στην καλύτερη δυνατή εκμάθηση της Ποντιακής από τους φοιτητές μας, ελπίζουμε ότι το Τμήμα μας συμβάλλει ενεργά στην διατήρηση, την μελέτη και την διάδοσή της στις νέες γενιές, διανοίγοντας ένα νέο και πολύ σημαντικό ερευνητικό πεδίο και γνωστικό αντικείμενο.
Οι Διδάσκοντες Καθηγητές,
Ηλίας Κ. Πετρόπουλος & Ιωάννα Σιταρίδου
