Το Μεγανήσι είναι νησί μεταξύ Λευκάδας και Αιτωλοακαρνανίας. Είναι το μεγαλύτερο νησί του συμπλέγματος των Πριγκηπονήσων Λευκάδας, γι’αυτό και ονομάζεται έτσι. Έχει έκταση 22,356 τ. χλμ. και πληθυσμό 1.090 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Το Μεγανήσι ανήκει επίσης στο ευρύτερο σύμπλεγμα των Τηλεβοΐδων νήσων.
Το Μεγανήσι αποτελεί δήμο του νομού Λευκάδας, με πληθυσμό 1.092 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Στο νησί υπάρχουν τρία χωριά, το Κατωμέρι (έδρα του δήμου), το Βαθύ και το Σπαρτοχώρι. Στον δήμο Μεγανησίου ανήκει και η γνωστή νησίδα Σκορπιός.
Η πρόσβαση στο νησί γίνεται μόνο από την πλευρά της Λευκάδας. Για το Μεγανήσι υπάρχουν τακτικά δρομολόγια πλοίου από το Νυδρί. Το πλοίο πιάνει και στα δύο λιμάνια του Μεγανησίου, στο Σπαρτοχώρι και στο Βαθύ. Η διάρκεια της διαδρομής δεν υπερβαίνει τα 25 λεπτά.
Στην αρχαιότητα και συγκεκριμένα στον καιρό του Στράβωνα το Μεγανήσι ονομαζόταν Τάφος ή Ταφιάς και ανήκε στους λεγόμενους Ταφίους Νήσους, μαζί με τα υπόλοιπα νησιά μεταξύ Ακαρνανίας και Λευκάδας, όπως η Κάλαμος (παλαιότερα Κάρνος), ο Καστός, η Άτοκος και το Αρκούδι. Κατά την εποχή του χαλκού αποτελούσε κέντρο του πειρατικού λαού των Τηλεβόων, οι οποίοι ονομάζονταν και Ταφίοι από το αρχαίο όνομα του Μεγανησίου και είχαν κυριαρχήσει στην γύρω θάλασσα. Με την παρακμή των Τηλεβόων το Μεγανήσι ακολούθησε την ιστορική πορεία της Λευκάδας μέχρι τις μέρες μας. Στην περίοδο του Ελληνοϊταλικού πολέμου σε θαλάσσια σπηλιά του Μεγανησίου είχε την μυστική του βάση το Υποβρύχιο Παπανικολής.
