Σαν σήμερα στις 12 Απριλίου του 1949, ξεκινάει η δίκη για τη δολοφονία του Αμερικανού δημοσιογράφου στη Θεσσαλονίκη Τζορτζ Πολκ.
Ο Αμερικανός δημοσιογράφος Τζορτζ Πολκ βρέθηκε νεκρός ενώ κάλυπτε τον εμφύλιο πόλεμο στην Ελλάδα με την είδηση της δολοφονίας του αλλά και της δίκης του να κάνει τον γύρο του κόσμου.
Δύο μέρες μετά την άφιξή του στη Θεσσαλονίκη τον Μάιο του 1948, χάθηκαν τα ίχνη του και μια βδομάδα μετά βρέθηκε νεκρός στον Θερμαϊκό με μία σφαίρα στο κεφάλι.
Η δολοφονία του Τζορτζ Πόλκ θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα θρίλερ που έχει βιώσει η χώρα. Με τον εμφύλιο να βρίσκεται σε εξέλιξη ένας ξένος δημοσιογράφος βρίσκεται νεκρός με μια σφαίρα στο κεφάλι στην Ελλάδα.
Ο απεσταλμένος του αμερικανικού ειδησεογραφικού δικτύου CBS Τζορτζ Πολκ είχε αρκετούς εχθρούς και άρα πιθανοί ένοχοι είναι πολλοί.
Η δίκη κράτησε δέκα μέρες και η απόφαση του δικαστηρίου θεωρείται δικαστικό φιάσκο, ένα από τα μεγαλύτερα στη χώρα.
Ποιος ήταν ο Τζορτζ Πολκ
Ο Τζορτζ Πολκ, γεννήθηκε στο Τενεσί του Τέξας των ΗΠΑ το 1913. Σε νεαρή ηλικία εγκατέλειψε το Τενεσί και εγκαταστάθηκε στην Αλάσκα όπου ξεκίνησε να ασχολείται με τη δημοσιογραφία, ενώ σπούδαζε.
Το 1939, έφυγε για την Άπω Ανατολή και αργότερα πήγε στο Παρίσι, όπου εργάστηκε ως ανταποκριτής της εφημερίδας «New York Herald Tribune».
Το 1945, επέστρεψε στις ΗΠΑ και κατατάχθηκε στην Αεροπορία του Ναυτικού.
Μετά τη λήξη του πολέμου, προσλήφθηκε ως ελεύθερος ρεπόρτερ από το ραδιοφωνικό δίκτυο CBS στο οποίο εργάστηκε μέχρι τον θάνατό του.
Ο Πολκ έφτασε στη Θεσσαλονίκη στις 7 Μαΐου 1948, ως απεσταλμένος του CBS, θέλοντας να πάρει μία συνέντευξη από τον τότε στρατηγό του Δημοκρατικού Στρατού, Μάρκο Βαφειάδη για τον ελληνικό εμφύλιο.
Ο Τζορτζ Πολκ αποτελεί «αγκάθι» για τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Ελλάδας λόγω των άρθρων του για την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα.
Έτσι άρχισε να παρακολουθείται τόσο από τις ελληνικές αρχές ασφαλείας όσο και από ξένες μυστικές υπηρεσίες.
Το βράδυ της 8ης Μαΐου φεύγει από το ξενοδοχείο που έμενε και από τότε χάνονται τα ίχνη του. Στις 10 Μαΐου οι υπάλληλοι του ξενοδοχείου αναφέρουν την εξαφάνισή του στις αστυνομικές αρχές.
Στις 12 Μαΐου η γυναίκα του πάει στη Θεσσαλονίκη και τον αναζητά.
Στις 16 Μαΐου ένας ψαράς βρίσκει ένα πτώμα στο Θερμαϊκό, δεμένο χειροπόδαρα, πυροβολημένο με μια σφαίρα στο πίσω μέρος του κεφαλιού που αποδεικνύεται ότι είναι ο Πολκ.
Getty Images
Στην έρευνα που έγινε στο δωμάτιο του ξενοδοχείου «Αστόρια» όπου έμενε, βρέθηκε η φωτογραφική μηχανή του, διάφορα προσωπικά του αντικείμενα και δύο επιστολές.
Η μία προς τη μητέρα του και η δεύτερη προς τον συνάδελφό του στο CBS Έντουαρντ Μάροου.
Η δίκη για τη δολοφονία του Πολκ που κράτησε 10 μέρες
Για ένα μεγάλο διάστημα οι αρχές θεωρούσαν ότι τον Πολκ τον σκότωσαν οι κομμουνιστές.
Η θεωρία αυτή βρήκε αντίθετους τους Αμερικανούς, οι οποίοι δημοσίευαν σχόλια σχετικά με την κατεύθυνση που είχαν πάρει οι ανακρίσεις.
Τελικά κατηγορήθηκε από την Ασφάλεια Θεσσαλονίκης ο Αδάμ Μουζενίδης, επιτελικό στέλεχος του ΚΚΕ, ως δολοφόνος καθώς και ο Βαγγέλης Βασβανάς και ο Γρηγόρης Στακτόπουλος, συντάκτης της εφημερίδας «Μακεδονία» και ανταποκριτής του «Reuters» στη Θεσσαλονίκη, για συνέργεια.
Στις 12 Απριλίου 1949 ξεκίνησε στο Κακουργιοδικείο της Θεσσαλονίκης η δίκη για τη δολοφονία.
Εκτός από τον Στακτόπουλο στο εδώλιο κάθισε και η μητέρα του γιατί στο αστυνομικό τμήμα της πόλης είχε φτάσει ένας φάκελος μέσα στον οποίο υπήρχε η ταυτότητα του Πολκ. Ο γραφικός χαρακτήρας του αποστολέα αποδόθηκε στην Άννα Στακτοπούλου.
Η εκδοχή που παρουσιάστηκε στο δικαστήριο από την Ασφάλεια Θεσσαλονίκης και έγινε αποδεκτή, θέλει τον Πολκ να συναντιέται με τον Στακτόπουλο ο οποίος τον οδήγησε σε συνάντηση με τον Αδάμ Μουζενίδη. Η συνάντηση έγινε σε μια βάρκα με την οποία θα τον οδηγούσαν στον Βαφειάδη. Για λόγους ασφαλείας του έδεσαν τα μάτια, τα χέρια και τα πόδια.
Τότε ο Μουζενίδης τον πυροβόλησε και υποχρέωσε μετά τον Στακτόπουλο να ταχυδρομήσει την ταυτότητα του θύματος.
Το δικαστήριο καταδίκασε τους Μουζενίδη και Βασβανά ερήμην σε θάνατο, και τον Στακτόπουλο σε ισόβια δεσμά.
Μια άλλη εκδοχή είναι ότι οργανωτές και δράστες ήταν οι Βρετανοί με κύριο υποστηριχτή αυτής της εκδοχής τον συνεργάτη του Πολκ, Κώστα Χατζηαργύρη.
Αργότερα, θα αποκαλυφθεί ότι ο Μουζενίδης το διάστημα της δολοφονίας του Πολκ ήταν νεκρός και ο Βασβανάς εκτός Ελλάδος. Η δικαστική απόφαση ξεθωριάζει και γίνεται λόγος για σκευωρία.
Παράλληλα οι Αμερικανοί κάνουν τις δικές τους έρευνες για τον δολοφόνο του Πολκ. Ο Τζέιμς Κέλις που ερευνά την υπόθεση αποφαίνεται ότι οι αντάρτες δεν είχαν τη δυνατότητα να διαπράξουν το έγκλημα και επιρρίπτει τις ευθύνες σε δεξιούς παρακρατικούς κύκλους.
Η έρευνά του διακόπτεται και ο Κέλις ανακαλείται στις ΗΠΑ.
Ο Γρηγόρης Στακτόπουλος παρέμεινε στις φυλακές μέχρι τον Αύγουστο του 1960, οπότε του δόθηκε χάρη από την κυβέρνηση Καραμανλή. Διακήρυσσε σε όλους τους τόνους την αθωότητά του.
Οι τέσσερις αιτήσεις που έκανε στον Άρειο Πάγο για επανάληψη της δίκης δεν ευδοκίμησαν.
Πέθανε το 1998 χωρίς ποτέ να αποκατασταθεί το όνομά του.