Λίβυος πρώην υπουργός προειδοποίησε πως ο Μουάμαρ Καντάφι μπορεί να χρησιμοποιήσει βιολογικά και χημικά όπλα, καθώς χάνει τον έλεγχο μεγάλων τμημάτων της χώρας.
Σε δηλώσεις του στο Αλ Τζαζίρα, ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης Μουστάφα Αμπντελ Τζαλίλ τόνισε πως ο Καντάφι διαθέτει αυτά τα όπλα και δεν θα διστάσει να τα χρησιμοποιήσει εναντίον πολιτών.
“Τελικά, όταν πιέζεται πραγματικά μπορεί να κάνει οτιδήποτε. Πιστεύω ότι ο Καντάφι θα κάψει όλα όσα έχει αφήσει πίσω του”, είπε χαρακτηριστικά ο Τζαλίλ.
Το καθεστώς της Λιβύης διαθέτει σημαντικές ποσότητες αερίου μουστάρδας. Το 2003 ο Καντάφι συμφώνησε να τερματίσει το πρόγραμμα πυρηνικών και χημικών όπλων και κατέστρεψε περίπου το 50% των όπλων αυτών, αλλά πιστεύεται ότι έχει αποθηκεύσει 9,5 τόνους αερίου μουστάρδας.
Αστυνομία και στρατός “συντάχθηκαν με τους εξεγερμένους” στην πόλη Ατζαμπίγια
Οι δυνάμεις του στρατού και της αστυνομίας της Λιβύης στην ανατολική πόλη Ατζαμπίγια είπαν στο τηλεοπτικό δίκτυο αλ Τζαζίρα σήμερα ότι αποσύρθηκαν από τα στρατόπεδά τους και εντάχθηκαν στις τάξεις των εξεγερμένων που προσπαθούν να ανατρέψουν το Λίβυο ηγέτη Μουάμαρ Καντάφι.
‘Εμείς στην αστυνομία ανακοινώνουμε ότι ενταχθήκαμε πλήρως στο λαό, στην ειρηνική επανάσταση της 17 Φεβρουαρίου’, είπε ο Χάφεζ Άμπντουλ-Ραχίμ, αξιωματικός της αστυνομίας, σε απευθείας μετάδοση του αλ Τζαζίρα.
‘Ανακοινώνουμε ότι θα θυσιάσουμε τις ζωές μας για αυτή την περιοχή και θα θέσουμε όλες μας τις δυνατότητες στην υπηρεσία [των εξεγερμένων] για μια ελεύθερη Λιβύη’.
Ο συνταγματάρχης Σουάιμπ Ιμπραχίμ αλ Ακούκι δήλωσε ότι και ο στρατός συνενώθηκε με τους εξεγερμένους.
Νωρίτερα αυτόπτης μάρτυρας δήλωσε ότι οι λιβυκές υπηρεσίες ασφαλείας είναι ‘απούσες’ στη Ζαουίγια, μια πόλη περίπου 50 χλμ. δυτικά της πρωτεύουσας όπου μαίνονταν σφοδρές συγκρούσεις ανάμεσα στις κυβερνητικές δυνάμεις και εξεγερμένους.
‘Υπάρχουν σημεία ελέγχου του στρατού και της αστυνομίας γύρω από τη Ζαουίγια, αλλά δεν υπάρχει ουδεμία παρουσία τους μέσα (σ.σ. στην πόλη). Είδα μόνο λίγους άοπλους πολίτες’, είπε ο Σαΐντ Μουστάφα, ο οποίος πέρασε με αυτοκίνητο μέσα από την πόλη σήμερα καθ’ οδόν προς τα σύνορα με την Τυνησία.
Τι είναι όμως το αέριο Μουστάρδας;
Το «αέριο μουστάρδας» παρήχθη για πρώτη φορά το 1822. Οι βλαβερές επιδράσεις του όμως ανακαλύφθηκαν 38 χρόνια μετά το 1860. Ονομάστηκε έτσι επειδή μια μέθοδος παραγωγής του απέφερε ένα μη καθαρό, καστανοκίρινο υγρό που μύριζε σαν μουστάρδα. Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ως χημικό-καυστικό όπλο στο τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ήταν ο φόβος και ο τρόμος όλων των στρατιωτών μέσα στα χαρακώματα και αλίμονο σε όποιον δεν προλάβαινε να φορέσει τη μάσκα του. Καίει το εκτεθειμένο δέρμα αλλά την μεγάλη ζημιά την προκαλεί στους πνεύμονες και τα μάτια. Όμως η έκθεση σε αέριο μουστάρδας έχει και μακροχρόνιες επιπτώσεις στον άνθρωπο. Υπήρχαν στρατιώτες που 30 ακόμη και 40 χρόνια μετά επέφεραν από πόνους στα τραυματισμένα τους μάτια και είχαν χρόνιες αναπνευστικές διαταραχές.
Τελευταία καταγεγραμμένη φορά που χρησιμοποιήθηκε σε πόλεμο το αέριο μουστάρδας ήταν την περίοδο 1979 – 1988 στον πόλεμο Ιράκ – Ιράν. Τότε 5000 Ιρανοί στρατιώτες πέθαναν από το αέριο και άλλοι 50.000 τραυματίστηκαν. Ο αριθμός των τραυματιών σε λίγες μόνο ημέρες και τόσο μαζικά σμπαράλιασε το νοσηλευτικό σύστημα του Ιραν.
Ομπάμα, Κάμερον, Σαρκοζί και Μπερλουσκόνι κατά Καντάφι
Κοινό μέτωπο απέναντι στον στρατηγό Καντάφι φαίνεται πως έχει σχηματίσει η Δύση. Λίγες ώρες μετά την πρώτη δήλωσή του για τις εμφύλιες συγκρούσεις στη χώρα, ο Αμερικανός πρόεδρος είχε τηλεφωνικές επαφές με τους ηγέτες της Γαλλίας, της Βρετανίας και της Ιταλίας, προκειμένου να εξεταστεί το «φάσμα των επιλογών» που έχουν απέναντι στην κρίση.
Ο Μπαράκ Ομπάμα μίλησε ξεχωριστά με τον Βρετανό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον, με τον Γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί και με τον Ιταλό πρωθυπουργό Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
«Οι ηγέτες συζήτησαν το φάσμα των επιλογών που έχουν τόσο οι ΗΠΑ, όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση, για να καταστήσουν την κυβέρνηση της Λιβύης υπεύθυνη για τις πράξεις της, αλλά και τις δυνατότητες που υπάρχουν για παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στο λαό της χώρας της Β.Αφρικής» ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος.
Παράλληλα, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ επανέλαβε «τη βαθιά ανησυχία του για τη χρήση βίας απέναντι στον λαό της Λιβύης, που παραβιάζει τους διεθνείς κανόνες και καταπατά την ανθρώπινη αξιοπρέπεια».
Μία ημέρα πριν, και εν μέσω επικρίσεων για «χλιαρή αντίδραση» απέναντι στο καθεστώς Καντάφι, ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε πως «τα δεινά και το λουτρό αίματος είναι σκανδαλώδη και δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτά». Επίσης, προειδοποίησε ότι ο Μουαμάρ Καντάφι θα κληθεί να λογοδοτήσει για τις πράξεις αυτές.
«Πρέπει να τού αποδοθούν ευθύνες για την ανικανότητά του να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του και να αντιμετωπίσει τις συνέπειες που επισύρουν οι συνεχείς παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» τόνισε ο Μπ.Ομπάμα.
Όσον αφορά στη στάση που θα τηρήσει το ΝΑΤΟ, ο γγ της Συμμαχίας απέκλεισε το ενδεχόμενο εισβολής στη χώρα.
Σχολιάζοντας τις εκτιμήσεις του Φιντέλ Κάστρο ότι η Ουάσινγκτον δεν θα διστάσει να δώσει εντολή στο ΝΑΤΟ να εισβάλει στη χώρα, ο Άντερς Φογκ Ράσμουσεν τόνισε ότι δεν έχει ληφθεί καμία τέτοια απόφαση και, σε κάθε περίπτωση, η όποια επέμβαση πρέπει να βασίζεται σε εντολή των Ηνωμένων Εθνών.
Πάντως, ανώτερος Eυρωπαίος αξιωματούχος δήλωσε υπό καθεστώς ανωνυμίας ότι η ΕΕ δεν αποκλείει μια στρατιωτική επέμβαση για ανθρωπιστικούς λόγους στη Λιβύη, ώστε να βοηθήσει στην απομάκρυνση των πολιτών της.
«Είναι μία πιθανότητα πάνω στην οποία εργαζόμαστε» είπε. Μεταξύ των σεναρίων που μελετώνται, θα μπορούσε να υπάρχει και μία κινητοποίηση στρατιωτικών μέσων για ανθρωπιστικούς λόγους, για να βοηθήσουν στην απομάκρυνση πολιτών, διευκρίνισε. Πάντως, τίποτε δεν έχει ακόμη αποφασιστεί, όπως υπογράμμισε.
Σφίγγει ο κλοιός γύρω από τον Καντάφι
Οι ανατολικές περιοχές της χώρας βρίσκονται στα χέρια των αντικαθεστωτικών, όπως και δύο δυτικές πόλεις κοντά στην πρωτεύουσα. Ο λίβυος δικτάτορας µίλησε και πάλι – αυτή τη φορά χρησιµοποίησε το τηλέφωνο για να ακουστεί από την κρατική τηλεόραση η άποψή του ότι πίσω από την εξέγερση βρίσκεται ο Οσάµα Μπιν Λάντεν. «Αυτό που συµβαίνει στη Ζαουίγια είναι µια κωµωδία. Οι άνθρωποι του Μπιν Λάντεν έριξαν ναρκωτικές ουσίες στο νερό, το γιαούρτι, το φαγητό των κατοίκων που οπλισµένοι καταστρέφουν την πόλη», εξήγησε από το υπόγειο καταφύγιο του στρατοπέδου Μπαµπ αλ Αζίζια στο οποίο φέρεται να βρίσκεται.
Ο συνταγµατάρχης επέµεινε και πάλι ότι µήτρα της εξέγερσης είναι η διεθνής τροµοκρατία. Σε ανακοίνωσή του, εξάλλου, το καθεστώς κατήγγειλε τους ξένους δηµοσιογράφους που βρίσκονται στη Βεγγάζη και άλλες ελεύθερες πόλεις της Ανατολικής Λιβύης ως πράκτορες της Αλ Κάιντα. Αντίθετα πάντως από τον ισχυρισµό του Καντάφι, αυτό που συνέβη στη Ζαουίγια, µια πόλη που βρίσκεται σε απόσταση 50 χιλιοµέτρων από την Τρίπολη, δεν ήταν καθόλου κωµωδία.
Πληροφορίες έκαναν λόγο για ένοπλες συγκρούσεις ανάµεσα σε αντικαθεστωτικούς και υποστηρικτές του καθεστώτος και τουλάχιστον εκατό νεκρούς. «Το µεγαλύτερο λάθος που µπορείς να κάνεις είναι να απαντήσεις σε κάποιον που θα σε ρωτήσει εάν είσαι υπέρ ή κατά του Καντάφι. Μπορεί να χάσεις τη ζωή σου», δήλωνε κάτοικος της πόλης.
Στην τηλεφωνική του παρέµβαση ο ΜουαµάρΚαντάφι υποστήριξε ακόµη ότι δεν ενδιαφέρεται για την εξουσία και ότι κυβερνά από ηθικό χρέος. Αυτοανακηρύχθηκε «συµβολικός ηγέτης» και εξέφρασε ένα παράπονο: «Η βασίλισσα Ελισάβετ βρίσκεται στην εξουσία µεγαλύτερο διάστηµα από εµένα, αλλά δεν έπαθε τίποτα», είπε. Ως προς τη σχέση που υποστηρίζει ότι έχει µε την εξουσία, δεν µπορεί παρά να γίνει ελάχιστα πιστευτός καθώς φαίνεται να επιβεβαιώνεται πως η βία που ασκήθηκε από το καθεστώς ξεπέρασε κάθε όριο.
Οι μετριοπαθείς εκτιµήσεις κάνουν λόγο για τουλάχιστον χίλιους νεκρούς. Αλλες πληροφορίες όµως ανεβάζουν αυτόν τον αριθµό σε 10.000. Αυτός ο τραγικός απολογισµός συνοδεύεται από βίντεο που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα onedayonearth.org και δείχνει ανθρώπους του καθεστώτος να ανοίγουν τάφους στις αµµώδεις παραλίες της Τρίπολης. Φαίνεται επίσης να επιβεβαιώνεται η πληροφορία ότι το καθεστώς χρησιµοποίησε µαχητικά αεροσκάφη για να πλήξει τους διαδηλωτές στην πρωτεύουσα. Σύµφωνα µε τον ουκρανικό Τύπο, οι πιλότοι των µαχητικών ήταν µισθοφόροι από την Ουκρανία, οι οποίοι αµείβονται από 2.000 έως 8.000 δολάρια τον µήνα για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους.
Οπως φαίνεται, η τελευταία πράξη του δράµατος θα παιχτεί γύρω από την Τρίπολη. Παρά τους ενόπλους που χρησιµοποίησε το καθεστώς και τους οπαδούςτου για να κάµψει την αντίσταση των αντικαθεστωτικών, η Ζουάρα (120 χλµ. από την πρωτεύουσα) και η Ζαουίγια βρίσκονται από χθες στα χέρια των τελευταίων. Περιµετρικά του καταφυγίου του Καντάφι έχει αναπτυχθεί µια ζώνη άµυνας, ενώ προς την πρωτεύουσα φαίνεται ότι κατευθύνονταν χιλιάδες αφρικανοί µισθοφόροι προκειµένου να ενισχύσουν τις δυνάµεις του καθεστώτος. Μέσα στην Τρίπολη οι άµαχοι αντικαθεστωτικοί οργανώνουν τη δική τους διαδήλωση της Παρασκευής κατά το πρότυπο τωνε ξεγερθέντων του Καΐρου και µε το µυαλό στη Βεγγάζη, η οποία εδώ και µερικές ηµέρες διοικείται από «επιτροπές σοφών».
Οι περιουσία του Καντάφι
Δισεκατομμύρια δολάρια από τα τεράστια έσοδα της πώλησης πετρελαίου πιστεύεται ότι έχει «κρύψει» σε επενδύσεις στο εξωτερικό η οικογένεια Καντάφι, καθώς και σε µυστικούς τραπεζικούς λογαριασµούς στο Ντουµπάι και σε χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας και του Περσικού Κόλπου.
Ο καθηγητής Τιµ Νίµπλοκ, ειδικός σε θέµατα Μέσης Ανατολής στο Πανεπιστήµιο του Εξετερ, εντόπισε ένα «κενό» αρκετών δισεκατοµµυρίων δολαρίων ετησίως µεταξύ των εσόδων της Λιβύης από την πώληση πετρελαίου και των κυβερνητικών δαπανών – και θεωρεί ότι αυτό συµβάλλει στον πλουτισµό του Μουαµάρ Καντάφι και των εννέα παιδιών του. Τα χρήµατα αυτά πιστεύεται ότι βρίσκονται κυρίως σε τραπεζικούς λογαριασµούς και επενδύσεις στο Ντουµπάι, τις χώρες του Κόλπου και της Νοτιοανατολικής Ασίας στις οποίες δεν υπάρχει τόση διαφάνεια στις συναλλαγές όπως στις ευρωπαϊκές χώρες.
Στην Ευρώπη και κυρίως στη Βρετανία, η οικογένεια Καντάφι έχει αποκτήσει πολλά ακίνητα µεταξύ των οποίων και µια πολυτελή έπαυλη στο Χάµστεντ του Βόρειου Λονδίνου, την οποία αγόρασε το 2009 ο δευτερότοκος γιος του Καντάφι και πιθανότερος διάδοχός του έως πρόσφατα Σέιφ Αλ Ισλάµ έναντι 12 εκατοµµυρίων ευρώ.
Επίσης, σύµφωνα µε τον Νίµπλοκ το καθεστώς Καντάφι έχει ξοδέψει δισεκατοµµύρια υποστηρίζοντας διάφορα αφρικανικά καθεστώτα, όπως εκείνο του Ρόµπερτ Μουγκάµπε στη Ζιµπάµπουε, ενώ τη δεκαετία του ‘90 ο Καντάφι πιστεύεται ότι είχε δώσει πολλά χρήµατα στη φυλή Ζαγκαβάν στο Νταρφούρ της Σοµαλίας, µέλη της οποίας θεωρείται ότι βρίσκονται µεταξύ των αφρικανών µισθοφόρων που υπερασπίζονται αυτήν τη στιγµή την κυβέρνηση της Λιβύης.
Την εκτίμηση για τα τεράστια κέρδη από τις εξαγωγές πετρελαίου φαίνεται να ενισχύει και µυστικό διπλωµατικό τηλεγράφηµα που διέρρευσε από το Wikileaks και αναφέρει ότι το µυστικό κρατικό επενδυτικό ταµείο της Λιβύης (LIA) που δηµιουργήθηκε το 2006 έχει επενδύσει 32 δισ. δολάρια σε µετρητά σε πολλές αµερικανικές τράπεζες, κάθε µία από τις οποίες διαχειρίζεται ποσά έως 500 εκατοµµύρια δολάρια ενώ έχει µεγάλες επενδύσεις και στο Λονδίνο.
Το τηλεγράφηµα έρχεται στο φως την ώρα που κυβερνήσεις στην Ευρώπη και οι ΗΠΑ εξετάζουν το ενδεχόµενο να παγώσουν τα περιουσιακά στοιχεία της λιβυκής κυβέρνησης, όπως έκανε χθες πρώτη η Ελβετία. Συνολικά,οι επενδύσεις του λιβυκού κράτους στο εξωτερικό υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τα 72 δισεκατοµµύρια ευρώ.
Σύµφωνα µε ειδικούς, εάν ανατραπεί ο Καντάφι, οιεπενδύσεις που έχουν πραγµατοποιηθεί από επενδυτικά ταµεία της Λιβύης σε όλον τον κόσµο δεν θα επηρεασθούν καθώς µια νέα κυβέρνηση θα έχει πολύ πιο επείγοντα θέµατα να ασχοληθεί και θα αποφύγει να κάνει ξαφνικές κινήσεις στα οικονοµικά πορτφόλιο.
Μια τέτοια καινούργια κυβέρνηση πάντως στη Λιβύη είναι βέβαιο ότι θα σπεύσει να παγώσει όλα τα περιουσιακά στοιχεία της οικογένειας Καντάφι, όπως έκανε πρόσφατα και η κυβέρνηση της Αιγύπτου για την περιουσία του Χόσνι Μουµπάρακ και της οικογένειάς του.