Με το χειρότερο δυνατό σενάριο στον πόλεμο της Ουκρανίας με τη Ρωσία βρίσκονται οι ηγέτες της Ευρώπης μετά το φιάσκο της συνάντησης του Βολοντίμιρ Ζελένσκι με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, καθώς φαίνεται ότι θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τον Βλαντίμιρ Πούτιν μόνοι τους χωρίς τη βοήθεια των ΗΠΑ.
Σύμφωνα με ανάλυση του πρακτορείου Bloomberg, μετά την απόφαση των ΗΠΑ να συνταχθούν με τη Ρωσία και τη Βόρεια Κορέα καταδικάζοντας το ψήφισμα του ΟΗΕ εναντίον της εισβολής του Βλαντίμιρ Πούτιν στη Ρωσία, δεν ήταν λίγοι οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που κατάλαβαν ότι η διατλαντική συνεργασία άρχιζε να αντιμετωπίζει προβλήματα. Την Παρασκευή (28.2.25) ήρθε η επεισοδιακή συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο και η αποπομπή του Ουκρανού προέδρου από τον Λευκό Οίκο που οδήγησε πολλούς πλέον στο συμπέρασμα ότι «κάτι έσπασε».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Όπως τονίζει το Bloomberg, σε συνεντεύξεις τους στο πρακτορείο δεκάδες Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, που είχαν διατηρήσει την ψυχραιμία τους σε καταστάσεις πολέμων και οικονομικών κρίσεων, στη θέα όσων συνέβησαν στο Οβάλ Γραφείο αντέδρασαν με «ενστικτώδη θυμό». Όπως τόνιζαν, το «εφιαλτικό» σκηνικό έδειξε ξεκάθαρα πως πλέον Ευρώπη και ΗΠΑ δεν μοιράζονται πλέον την κοινή εμπιστοσύνη και τις κοινές αξίες που είχαν σφυριλατηθεί από το τέλος του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου.
«Ο πρόεδρος Τραμπ και η κυβέρνησή του έθεσαν μια πιο θεμελιώδη πρόκληση για τη διατλαντική συμμαχία από ό,τι είχε αντιμετωπίσει εδώ και πολλές δεκαετίες», δήλωσε ο καθηγητής διακυβέρνησης στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, Γκρέιαμ Άλισον, που είχε σπουδάσει με τον Χένρι Κίσινγκερ και είχε υπηρετήσει τόσο στην κυβέρνηση του Ρόναλντ Ρίγκαν όσο και εκείνη του Μπιλ Κλίντον.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, περιέγραψαν τη στιγμή ως «πρόκληση γενιάς για την ήπειρο». Υπενθυμίζεται ότι σήμερα Κυριακή οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συναντηθούν με τον Ζελένσκι στο Λονδίνο για να καθορίσουν τις επόμενες κινήσεις τους.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση σκοπεύει να προχωρήσει σε ένα έκτακτο πακέτο στρατιωτικής βοήθειας ύψους 20 δισεκατομμυρίων ευρώ (21 δισεκατομμυρίων δολαρίων) για την Ουκρανία σε έκτακτη σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες την Πέμπτη. Αλλά αυτό είναι απλώς μια προκαταβολή για τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια που θα πρέπει να κινητοποιήσουν για την άμυνα τους επόμενους μήνες, εάν πρόκειται να αναλάβουν την ευθύνη για την ασφάλεια της Ευρώπης χωρίς τη συνδρομή των ΗΠΑ για πρώτη φορά μετά από 80 χρόνια.
Μετά από χρόνια συζητήσεων και αντεγκλήσεων σχετικά με τα προβλήματα και τις αδυναμίες της ΕΕ, αυτό θα απαιτήσει τη διαμόρφωση μιας πολιτικής βούλησης που δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία της Ένωσης.
«Αν και θα ήθελα να φανταστώ ότι η Ευρώπη θα αναλάβει να καλύψει το κενό, και θα το κάνει εγκαίρως, θα στοιχημάτιζα 3-1 εναντίον αυτού», δήλωσε ο Άλισον, προσθέτοντας ότι αναμένει πως η Ουκρανία θα δεχτεί μια πικρή ειρηνευτική διευθέτηση μέχρι το τέλος του καλοκαιριού.
Η διατλαντική σχέση ήταν αναμφισβήτητα μοναδική στον μεταπολεμικό κόσμο, επειδή οι κοινές αξίες και η εμπιστοσύνη επέτρεπαν στα έθνη να μοιράζονται μυστικά και να βασίζονται το ένα στο άλλο σε κρίσιμες στιγμές. Τα θεμέλια αυτής της σχέσης τέθηκαν κατά τη διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου και εμβαθύνθηκαν όταν τα ανατολικοευρωπαϊκά έθνη έγιναν δεκτά στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ μετά την πτώση του Σιδηρού Παραπετάσματος.
«Αυτή η ιστορία είναι που κάνει την τρέχουσα κρίση τόσο οδυνηρή» τονίζει στην ανάλυσή του το Bloomberg.
«Ο Τραμπ βάζει τους Ευρωπαίους να επιλέξουν μεταξύ ΗΠΑ και Ουκρανίας»
Οι ΗΠΑ ήταν πραγματικά ένα σύμβολο ελευθερίας για τους Ανατολικοευρωπαίους και φιλοδοξούσαν να ακολουθήσουν τις αρχές που διέπουν την αμερικανική πολιτική. Για να είμαστε σίγουροι, οι ΗΠΑ έχουν κατά καιρούς πείσει τους συμμάχους να κάνουν πράγματα που δεν ήθελαν να κάνουν. Αλλά οι Ρεπουμπλικάνοι του Τραμπ είναι το κόμμα του Ρόναλντ Ρέιγκαν, του προέδρου που είπε στη Σοβιετική Ένωση να «γκρεμίσει» το Τείχος του Βερολίνου στο όνομα της ελευθερίας. Τώρα συντάσσονται με τις προσπάθειες των Ρώσων επιτιθέμενων να στερήσουν από τους Ουκρανούς
Τώρα συντάσσονται με τις προσπάθειες των Ρώσων επιτιθέμενων να στερήσουν από τους Ουκρανούς τη ζωή και την ελευθερία τους. Μετά τον καβγά της Παρασκευής στο Οβάλ Γραφείο, οι ηγέτες της ΕΕ έσπευσαν να εκφράσουν την υποστήριξή τους στον Ζελένσκι και να καταστήσουν σαφές με ποιού το μέρος είναι. «Ο Τραμπ φέρνει τους Ευρωπαίους σε μια θέση όπου πρέπει να επιλέξουν μεταξύ των ΗΠΑ και της Ουκρανίας», δήλωσαν αρκετοί αξιωματούχοι, και οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, θα επιλέξουν την Ουκρανία. Για την Ευρώπη, το ζήτημα είναι υπαρξιακό.
Σύμφωνα με το Bloomberg, το να πορευτεί μόνη της η Ευρώπη θα αποτελούσε μια άνευ προηγουμένου πρόκληση για τα ευρωπαϊκά έθνη, αλλά πιθανότατα θα είναι επίσης επιζήμια για την ευημερία και την ασφάλεια των ΗΠΑ.
Η εμπορική σχέση μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΕ είναι η σημαντικότερη στον κόσμο και έφτασε το 1,6 τρισεκατομμύριο ευρώ το 2023, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ οι επιχειρήσεις της ΕΕ και των ΗΠΑ έχουν επενδύσεις αξίας 5,3 τρισεκατομμυρίων ευρώ στις αγορές της άλλης χώρας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζει ήδη καταλόγους προϊόντων που θα χτυπηθούν εάν ο Τραμπ κάνει πράξη την απειλή του να επιβάλει δασμούς στις εξαγωγές της ΕΕ.
Πέρα από αυτό, η συμμαχία μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ -και κατ’ επέκταση μεγάλο μέρος της παγκόσμιας ισχύος της Αμερικής- κράτησε τόσο πολύ επειδή βασίστηκε στην εμπιστοσύνη και στο γεγονός ότι οι σύμμαχοι την επέλεξαν. Οι σύμμαχοι ήταν σε ένα σύμφωνο που ήταν ουσιαστικά εθελοντικό και ο Τραμπ διέλυσε την εμπιστοσύνη που το στήριζε.
Πιο κοντά η ΕΕ με Βρετανία και Καναδά
Τώρα η ΕΕ προσπαθεί να ενισχύσει τους δεσμούς της χώρες όπως ο Καναδάς, που επίσης έχουν στοχοποιηθεί από τον Τραμπ, και θα επιδιώξει νέες εμπορικές σχέσεις με χώρες της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής. Οι «27» θα μπορούσαν επίσης να είναι λιγότεροι πρόθυμοι να συνεργαστούν με τις ΗΠΑ στην Κίνα και αλλού στην Άπω Ανατολή.
Η κρίση με τις ΗΠΑ έφερε επίσης το Ηνωμένο Βασίλειο και πάλι πιο κοντά στην ΕΕ, μετά από τα χρόνια «πικρίας» μετά το Brexit. Ο Κιρ Στάρμερ δήλωσε ότι το μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό τοπίο σημαίνει ότι θα χρειαστεί μια «νέα συμμαχία» μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρώπης.
«Βραχυπρόθεσμα, υπάρχουν κενά στις δυνατότητες της Ευρώπης που καλύπτονται από τις ΗΠΑ. Και ακόμη και αν οι Βρυξέλλες μπορέσουν να συγκεντρώσουν τα κεφάλαια και την παραγωγική ικανότητα για να προμηθεύσουν την Ουκρανία, η ικανότητα των ΗΠΑ σε τομείς όπως οι πληροφορίες, το διάστημα και οι επικοινωνίες στο πεδίο της μάχης θα είναι δύσκολο αν όχι αδύνατο να συνεχιστούν αν ο Τραμπ σταματήσει κάθε υποστήριξη», καταλήγει η ανάλυση του Bloomberg.
