Ο Τραμπ στοχοποιεί θεσμούς και «καρατομεί» αξιωματούχους - Πίεση και κλίμα φόβου
Ο Ντόναλντ Τραμπ συνεχίζει ακάθεκτος να προκαλεί αναταράξεις στον κόσμο της οικονομίας και της εθνικής ασφάλειας, με σειρά συγκρούσεων που αμφισβητούν την ανεξαρτησία κρίσιμων θεσμών και καρατομήσεις υψηλόβαθμων προσώπων. Το τελευταίο του «σινιάλο» αφορά τη Λίζα Κουκ, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Fed, την οποία αποφάσισε να απολύσει. Η θητεία της Κουκ έληγε το 2038, αλλά η πρόθεση του προέδρου αναδεικνύει την προσπάθειά του να ασκήσει μεγαλύτερο έλεγχο στους θεσμούς.
Ο πρόεδρος Τραμπ με μία επιστολή του που ανήρτησε στο Truth Social επικαλέστηκε για την αποπομπή της διοικήτριας της Fed Κουκ ότι έχει κάνει ψευδείς δηλώσεις σχετικά με τα ακίνητά της για να εξασφαλίσει ευνοϊκότερους όρους δανεισμού.
Η κίνηση Τραμπ – που δεν έχει ξαναγίνει από άλλους προέδρους – προκάλεσε αναταράξεις στο δολάριο και θα μπορούσε να δώσει στον Τραμπ τη δυνατότητα να διορίσει νέο μέλος, εντείνοντας πιέσεις για μείωση των επιτοκίων. Η ίδια αρνείται να παραιτηθεί και, μέσω του δικηγόρου της, Άμπε Λόουελ, προανήγγειλε νομικά μέτρα για να αποτραπεί η «παράνομη ενέργεια». «Θα συνεχίσω να επιτελώ τα καθήκοντά μου για την ενίσχυση της οικονομίας», τόνισε.
Αν η αποπομπή προχωρήσει, ο Τραμπ θα μπορούσε να διαμορφώσει πλειοψηφία τεσσάρων μελών στο επταμελές Δ.Σ. της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed).
Φυσικά αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ο Τραμπ αποφασίζει να απαλαγγεί με συνοπτικές διαδικασίες με όποιον διαφωνεί μαζί του ή δεν υπακούει στο δόγμα Τραμπ. Επιδιώκοντας, με συστηματικές κινήσεις, να υπερβεί τα θεσμικά όρια και να θολώσει την ανεξαρτησία κρίσιμων οργανισμών, δεν διστάζει να συγκρουστεί με τους επικεφαλής – μπροστά και πίσω από τις κάμερες.
Στόχος του φαινομενικά είναι να αναγκάσει τα όργανα λήψης αποφάσεων να συνταχθούν με τις δικές του οικονομικές και πολιτικές επιδιώξεις – με απρόβλεπτες συνέπειες για τη δημοκρατική διακυβέρνηση.
Λίζα Κουκ: Η πρώτη Αφροαμερικανίδα στο Δ.Σ. της Fed
Ο Τραμπ αποφάσισε να απομακρύνει τη Λίζα Κουκ από την Fed – η θητεία της λήγει το 2038 – επικαλούμενος κατηγορίες για ψευδή στοιχεία σε αιτήσεις στεγαστικών δανείων.
Η κίνησή του αυτή δείχνει την επιθυμία του να διαμορφώσει την πλειοψηφία της Fed και να ασκήσει πίεση για μείωση επιτοκίων.
Θεωρείται μη νομικά κατοχυρωμένη – καθώς στη νομοθεσία προβλέπεται ότι οι διοικητές της Fed μπορούν να αποσπαστούν μόνο «for cause», δηλαδή για σπουδαίο λόγο, δηλαδή για αναποτελεσματικότητα, αμέλεια καθηκόντων ή κατάχρηση εξουσίας κατά την άσκηση καθηκόντων.
Σημιεώνεται ότι ο Τραμπ είχε ζητήσει την παραίτηση της Κουκ μετά από καταγγελίες του Μπιλ Πάλτε, διευθυντή της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Χρηματοδότησης Κατοικίας, ότι δήλωσε δύο διαφορετικά ακίνητα ως κύρια κατοικία της την ίδια χρονιά για να πετύχει καλύτερους όρους δανεισμού.
Στην επιστολή του, ο Τραμπ χαρακτήρισε τη συμπεριφορά της ως ένδειξη σοβαρής αμέλειας που υπονομεύει την αξιοπιστία της Fed ως ρυθμιστικής αρχής, συνεπώς πρέπει να αποχωρήσει.
Τζερόμ Πάουελ: Συγκρούσεις μπροστά στις κάμερες
Ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, έχει βρεθεί ουκ ολίγες φορές στο στόχαστρο του Τραμπ. Ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος απαιτεί μεγάλες μειώσεις επιτοκίων και έχει φτάσει να δηλώνει δημόσια ότι αν θέλει μπορεί να τον απολύσει: «Αν θέλω να φύγει, θα φύγει πολύ γρήγορα. Δεν είμαι καθόλου ευχαριστημένος μαζί του».
Εκτιμάται ότι τέτοια σχόλια απειλούν το κύρος της Fed και υπονομεύουν την ανεξαρτησία της – κάτι που πολλοί οικονομολόγοι και επενδυτές θεωρούν ζωτικής σημασίας για την οικονομική σταθερότητα.
Ο Τραμπ έχει ζητήσει μειώσεις επιτοκίων κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες από το τρέχον επίπεδο 4,25%-4,5%, κατηγορώντας τον Πάουελ για αδράνεια και απειλώντας με αγωγές σχετικά με τις δαπανηρές ανακαινίσεις στο κτίριο της Fed στην Ουάσιγκτον.
Τραμπ και Πάουελ δεν δίστασαν να τσακωθούν και μπροστά στις κάμερες για το κόστος της ανακαίνισης των εν λόγω κεντρικών γραφείων της Fed. Ο Τραμπ κατήγγειλε υπερβολικές δαπάνες, ενώ ο Πάουελ διέψευσε τα ποσά – κούνησε μάλιστα και το κεφάλι του – και εξήγησε ότι ένα από τα κτίρια δεν ήταν μέρος του πρότζεκτ.
«Χτίστηκε πριν από πέντε χρόνια. Ολοκληρώσαμε το κτίριο Μάρτιν πριν από πέντε χρόνια», είπε.
Παρά τις συγκρούσεις, η νομοθεσία των ΗΠΑ προστατεύει τον Πάουελ από απομάκρυνση λόγω διαφωνίας για τα επιτόκια.
Απομάκρυνση αναλύτριας της CIA
Σε μία κίνηση με ισχυρό συμβολισμό, ο Τραμπ έβαλε τέλος στην καριέρα μιας υψηλόβαθμης αναλύτριας της CIA με ειδίκευση στη Ρωσία. Η αξιωματούχος είχε ηγηθεί της σύνταξης της έκθεσης του 2016 για ρωσική παρέμβαση στις εκλογές υπέρ του Τραμπ.
Στις 19 Αυγούστου, η διευθύντρια της εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών Τούλσι Γκάμπαρντ της αφαίρεσε την άδεια ασφαλείας, μαζί με άλλους 36 αξιωματούχους, κατηγορώντας τους για «προδοσία του όρκου τους». Η απόφαση προκάλεσε σοκ στις υπηρεσίες πληροφοριών.
Παράλληλα, μειώθηκε κατά 50% το προσωπικό της εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών, με αιτιάσεις για γραφειοκρατία και «βαθύ κράτος».
Ο ασταμάτητος Τραμπ που είναι πεπεισμένος ότι διαθέτει απεριόριστη εξουσία έχει μία βασική επιδίωξη: να κάνει τους θεσμούς έρμαιο της ίσχυος του. Έτσι ο «πόλεμός» του με Fed και CIA αφήνει πολλούς να αναρωτιούνται: «Ποιος θα είναι ο επόμενος;»
