Πολλά είναι τα σενάρια για το τι θα ειπωθεί ανάμεσα στον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ και τον Τούρκο Πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην συνάντηση που θα έχουν στον Λευκό Οίκο στις 25 Σεπτεμβρίου.
Η συνάντηση του Τούρκου ηγέτη με τον Ντόναλντ Τραμπ είναι στο ραντάρ της Αθήνας καθώς θα ακολουθήσει εκείνη που θα έχουν ο Κυριάκος Μητσοτάκης και το Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ την Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου 2025.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Το ενδιαφέρον της χώρας μας δεν εστιάζεται μόνο στα F-35 που επιθυμεί διακαώς ο Τούρκος ηγέτης, αλλά δεν μπορεί να αποκτήσει, αλλά και σε αυτά που πιθανότατα θα πάρει ως αντάλλαγμα.
Ήδη η Άγκυρα – που έχει παράδοση και ικανότητα στα παζάρια – ανακοίνωσε ότι θα άρει τους επιπλέον δασμούς που είχε επιβάλει το 2018 στις αμερικανικές εισαγωγές–από επιβατικά αυτοκίνητα ως φρούτα. Μάλιστα, η ανακοίνωση έγινε με τον πιο επίσημο τρόπο μέσα από την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Οι επιπρόσθετοι δασμοί, που είχαν επιβληθεί, κάλυπταν προϊόντα μεταξύ των οποίων επιβατικά αυτοκίνητα, φρούτα, ρύζι, καπνός, ορισμένα αλκοολούχα ποτά, κάποια στερεά καύσιμα και χημικά προϊόντα και είχαν επιβληθεί το 2018 ως αντίποινα για τους αμερικανικούς δασμούς που είχε επιβάλει ο Τραμπ κατά την πρώτη θητεία του στην αμερικανική προεδρία. «Τίποτα δεν είναι τυχαίο», σχολίαζαν αναλυτές καθώς με το που κλείστηκε το ραντεβού οι δασμοί πήγαν περίπατο.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Αυτή θα είναι η πρώτη φορά εδώ και χρόνια (από το Νοέμβριο του 2019) που ο Ταγίπ Ερντογάν θα περάσει το κατώφλι του Λευκού Οίκου καθώς ο προκάτοχος του Τραμπ, Τζο Μπάιντεν είχε κλειστή την πόρτα. Τώρα όμως αυτό άλλαξε και οι δυο ηγέτες έχουν πολλά να πουν και πολλές συμφωνίες να υπογράψουν. Και ο Ερντογάν γνωρίζει πολύ καλά την αδυναμία του Αμερικανού Προέδρου στις… business.
Οι συμφωνίες
Τουρκία και ΗΠΑ θα κλείσουν συμφωνίες – μαμούθ με την Boeing και την Lockheed Martin με τις παραγγελίες από την Άγκυρα να περιλαμβάνουν 250 εμπορικά αεροσκάφη και επιπλέον μαχητικά αεροσκάφη F-16.
Και πάντα θα υπάρχει η ελπίδα ότι θα βρεθεί διέξοδος, κάτι που θεωρείται πολύ χλωμό για τα F-35, όσο η Άγκυρα έχει τους ρωσικούς S-400.
Ωστόσο η Τουρκία, εκτός από τα 40 F-35, που η Ελλάδα ελπίζει να μείνουν στον πάγο, επιθυμεί να αγοράσει 40 F-16 Viper και πυρομαχικά, συμπεριλαμβανομένων βομβών και πυραύλων. Για τα εμπορικά αεροσκάφη, η Boeing έχει ήδη θέσει το πλαίσιο για μια συμφωνία με την Turkish Airlines.
Τα πράγματα λοιπόν προχωρούν με γοργούς ρυθμούς γιατί ο Τραμπ ποντάρει πολλά στις Τουρκικές παραγγελίες γιατί έτσι θα βάλει άλλο ένα λιθαράκι στην προσπάθεια να μειώσει το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ.
Γιατί δεν πετούν F35 με το τουρκικό εθνόσημο
Η Τουρκία ήταν αρχικός εταίρος στο πρόγραμμα μαχητικών F-35 της Lockheed, αλλά αποκλείστηκε από τη συμμετοχή μετά την αγορά του προηγμένου συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας S-400 της Ρωσίας.
Αυτή η αγορά είχε ως αποτέλεσμα κυρώσεις από το Κογκρέσο, γνωστές ως CAATSA, με στόχο την εγχώρια αμυντική βιομηχανία. Και πάλι την τελική απόφαση θα την πάρει το Κογκρέσο όπου κυριαρχεί το ισχυρό αντιτουρκικό, ισραηλινό και ελληνικό λόμπι.
Οι παραχωρήσεις που μπορεί να κάνει ο Ερντογάν
Στα σχέδια του Τούρκου προέδρου προκειμένου να πάρει τα F35 είναι ακόμα και η δημιουργία ενός στρατιωτικού-τεχνικού μηχανισμού για την εποπτεία του αμυντικού συστήματος S-400. Παρόλα αυτά η Τουρκία δεν θέλει με τίποτα στην ουσία να εγκαταλείψει το συγκεκριμένο σύστημα.
Επίσης, σύμφωνα με την τουρκική εφημερίδα Νεφές, η Ρωσία φέρεται να έχει προσεγγίσει την Τουρκία με πρόταση για την επαναγορά των συστημάτων αεράμυνας S-400 που πούλησε στην Άγκυρα το 2019, λόγω ελλείψεων σε αποθέματα και εξαιτίας της αυξανόμενης ζήτησης από τρίτες χώρες. Μάλιστα, πηγές αναφέρουν ότι η τουρκική πλευρά βλέπει θετικά την πρόταση της Μόσχας, η οποία φαίνεται να αντιμετωπίζει ελλείψεις σε S-400 στις εγχώριες προμήθειές της.
Αν δεν συμβούν τίποτα από τα παραπάνω ο Τραμπ θα μπορούσε να χρυσώσει το χάπι του φίλου του Ερντογάν δίνοντάς του ανταλλάγματα όπως – κάτι που θεωρείται ακραίο αλλά ποτέ δεν ξέρει κανείς με τον Τραμπ – να κάνει τα στραβά μάτια στην πρόθεση της Τουρκίας να αξιοποιήσει ενεργειακούς πόρους στη Μεσόγειο που δεν της ανήκουν.
Αν συμβεί αυτό, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τα ελληνικά συμφέροντα κάτι το οποίο θα αυξήσει την ένταση στην περιοχή και θα γυρίσει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις πολλά χρόνια πίσω.
