Οι ένοπλοι αντάρτες Χούθι της Υεμένης εντείνουν τις επιθέσεις τους σε πλοία που διασχίζουν την Ερυθρά Θάλασσα, οι οποίες, όπως ισχυρίζονται, αποτελούν εκδίκηση κατά του Ισραήλ για τον πόλεμο στη Γάζα.
Οι επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και ρουκέτες σε φορτηγά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα έχουν ωθήσει τώρα τις δυνάμεις των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου να βομβαρδίσουν στόχους των Χούθι στην Υεμένη.
Οι δυτικές δυνάμεις ανέλαβαν δράση μετά την επίθεση των πλοίων από τους Χούθι – μια ομάδα ανταρτών που υποστηρίζεται από το Ιράν και ελέγχει μεγάλο μέρος της Υεμένης.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν δήλωσε ότι ο στρατός των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου εξαπέλυσαν επιτυχώς νωρίς την Παρασκευή 12.01.2024 επιθέσεις εναντίον στόχων των Χούθι με την υποστήριξη της Αυστραλίας, του Μπαχρέιν, του Καναδά και της Ολλανδίας.
Πάνω από 12 τοποθεσίες, μεταξύ των οποίων η πρωτεύουσα Σαναά, και η Χουντάιντα, το λιμάνι των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα, χτυπήθηκαν. Οι στόχοι των Χούθι στην Υεμένη αφορούσαν υποδομές, συστήματα αεράμυνας και αποθήκες όπλων.
Ποιοι είναι οι αντάρτες Χούθι;
Οι Χούθι είναι μια ένοπλη οργάνωση που ανήκει στη σιιτική μουσουλμανική μειονότητα της Υεμένης, τους Ζαϊντί. Πήραν το όνομά τους από τον ιδρυτή του κινήματος, Χουσεΐν αλ Χούθι.
Επίσημα γνωστή ως Ανσάρ Αλλάχ (Παρτιζάνοι του Θεού), η ομάδα ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1990 για να καταπολεμήσει, όπως ισχυρίζονται οι ίδιοι, τη διαφθορά κατά του τότε προέδρου Αλί Αμπντουλάχ Σάλεχ.
Ο πρόεδρος Σάλεχ, με την υποστήριξη του στρατού της Σαουδικής Αραβίας, προσπάθησε να εξοντώσει τους αντάρτες Χούθι το 2003, αλλά οι Χούθι τους απώθησαν και τους δύο.
Οι αντάρτες Χούθι διεξάγουν έναν εμφύλιο πόλεμο από το 2014 εναντίον της κυβέρνησης της Υεμένης. Τη στήριξη της κυβέρνησης κατά των Χούθι έχει αναλάβει ένας συνασπισμός αραβικών χωρών με επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ.
Μέχρι τις αρχές του 2022, ο πόλεμος είχε προκαλέσει περίπου 377.000 θανάτους και είχε εκτοπίσει τέσσερα εκατομμύρια ανθρώπους, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Οι Χούτι δηλώνουν ότι αποτελούν μέρος του «άξονα αντίστασης» υπό την ηγεσία του Ιράν ενάντια στο Ισραήλ, τις ΗΠΑ και την ευρύτερη Δύση – μαζί με τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ.
Ποιος υποστηρίζει τους αντάρτες Χούθι;
Οι αντάρτες Χούθι μοιάζουν με την ένοπλη ομάδα των Σιιτών στον Λίβανο, τη Χεζμπολάχ. Η Χεζμπολάχ τους παρέχει εκτεταμένη στρατιωτική τεχνογνωσία και εκπαίδευση από το 2014, σύμφωνα με το αμερικανικό ερευνητικό ινστιτούτο, Κέντρο Καταπολέμησης της Τρομοκρατίας.
Οι Χούθι θεωρούν επίσης το Ιράν σύμμαχο, επειδή η Σαουδική Αραβία είναι ο κοινός τους εχθρός.
Το Ιράν πιθανολογείται ότι προμήθευε όπλα στους αντάρτες Χούθι και οι ΗΠΑ λένε ότι οι ιρανικές πληροφορίες είναι καίριες για να μπορούν να στοχοποιήσουν πλοία.
«Γνωρίζουμε ότι το Ιράν συμμετείχε σε μεγάλο βαθμό στον σχεδιασμό των επιχειρήσεων εναντίον εμπορικών πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα», δήλωσε η εκπρόσωπος εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Αντριέν Γουάτσον.
«Αυτό συνάδει με τη μακροπρόθεσμη υλική υποστήριξη του Ιράν και την ενθάρρυνση των αποσταθεροποιητικών ενεργειών των Χούθι στην περιοχή».
Το Ιράν, από την πλευρά του, αρνείται ότι εμπλέκεται σε επιθέσεις των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα.
ΗΠΑ και Σαουδική Αραβία λένε ότι το Ιράν προμήθευσε τους βαλλιστικούς πυραύλους που εκτόξευσαν οι Χούθι στην πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας, Ριάντ, το 2017, οι οποίοι όμως καταρρίφθηκαν.
Η Σαουδική Αραβία κατηγόρησε επίσης το Ιράν για την προμήθεια των πυραύλων κρουζ και των drones που χρησιμοποίησαν οι Χούθι για να επιτεθούν σε εγκαταστάσεις πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας το 2019.
Οι «παρτιζάνοι του Θεού» έχουν εκτοξεύσει 10.000 πυραύλους μικρού βεληνεκούς στη Σαουδική Αραβία και έχουν επίσης επιτεθεί σε στόχους στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Έχουν επίσης εκτοξεύσει βαλλιστικούς πυραύλους και drones προς το Ισραήλ από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα. Η προμήθεια αυτών των όπλων θα παραβίαζε το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ. Το Ιράν αρνήθηκε ότι το έκανε.
Πόσο μεγάλο μέρος στην Υεμένη ελέγχουν οι Χούθι;
Η επίσημη κυβέρνηση της Υεμένης είναι το Προεδρικό Συμβούλιο Ηγεσίας, στο οποίο ο Πρόεδρος Αμπντ αλ-Ραμπ Μανσούρ αλ Χαντί μεταβίβασε τις εξουσίες του τον Απρίλιο του 2022, όταν και παραιτήθηκε.
Ωστόσο, η κυβέρνηση εδρεύει στην πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας, Ριάντ.
Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της Υεμένης ζει σε περιοχές υπό τον έλεγχο των Χούθι. Εκτός από τη Σαναά και τα βόρεια της Υεμένης, οι αντάρτες Χούτι ελέγχουν την ακτογραμμή της Ερυθράς Θάλασσας. Η ομάδα εισπράττει φόρους και επίσης τυπώνει χρήματα.
Σύμφωνα με το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ μέχρι το 2010 οι Χούθι είχαν από 100.000 έως 120.000 οπαδούς, αποτελούμενους από ένοπλους στρατιώτες και άοπλους υποστηρικτές.
Γιατί οι Χούθι επιτέθηκαν σε πλοία της Ερυθράς Θάλασσας;
Οι επιθέσεις ξεκίνησαν μετά την έναρξη του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου.
Οι Χούθι δήλωσαν την υποστήριξή τους στη Χαμάς και είπαν ότι θα στοχοποιήσουν οποιοδήποτε πλοίο ταξιδεύει προς το Ισραήλ. Δεν είναι σαφές ότι όλα τα πλοία που δέχθηκαν επίθεση κατευθύνονταν στην πραγματικότητα προς τα εκεί.
Τον Νοέμβριο κατέλαβαν, όπως ανέφεραν, ένα ισραηλινό φορτηγό πλοίο. Έκτοτε έχουν επιτεθεί σε πολλά εμπορικά πλοία με drones και βαλλιστικούς πυραύλους.
Ένας μαχητής των Χούθι πάνω στο φορτηγό πλοίο Galaxy Leader στην Ερυθρά Θάλασσα στις 20 Νοεμβρίου 2023 – Πηγή φωτογραφίας: Reuters
Οι επιθέσεις των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα αυξήθηκαν κατά 500% μεταξύ Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου. Η απειλή έχει γίνει τόσο μεγάλη που μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες, όπως η Mediterranean Shipping Company, η Maersk, η Hapag-Lloyd και η πετρελαϊκή εταιρεία BP, δήλωσαν ότι απομάκρυναν τα πλοία τους από την Ερυθρά Θάλασσα και το κόστος ασφάλισης έχει δεκαπλασιαστεί από τις αρχές Δεκεμβρίου.
Ο φόβος είναι ότι οι τιμές των καυσίμων θα αυξηθούν και οι αλυσίδες εφοδιασμού θα καταστραφούν. Σχεδόν το 15% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου διέρχεται από την Ερυθρά Θάλασσα, η οποία συνδέεται με τη Μεσόγειο μέσω της διώρυγας του Σουέζ και είναι η συντομότερη ναυτιλιακή διαδρομή μεταξύ Ευρώπης και Ασίας.
Η Ουάσιγκτον κατηγόρησε το Ιράν ότι έχει «βαθιά εμπλοκή» στον σχεδιασμό επιχειρήσεων εναντίον εμπορικών πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα.
Πληροφορίες από BBC