H Σύνοδος Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) σήμερα (23.10.2025) χαρτογράφησε την ετοιμότητα άμυνας της Ένωσης μέχρι το 2030, ζητώντας ολοκλήρωση «συνασπισμών ικανοτήτων» έως το τέλος του έτους και εκκίνηση κοινών έργων στο πρώτο εξάμηνο του 2026.
Ως προτεραιότητες στην απόφαση που δημοσιεύτηκε αμέσως μετά την Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ τίθενται η αντιαεροπορική και αντι-drone άμυνα, η προστασία κρίσιμων υποδομών και η ταχύτερη παραγωγή μέσω SAFE και EDIP, με ενίσχυση του ρόλου της EDA, σε πλήρη συνοχή με το ΝΑΤΟ.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Εγκρίνεται η ετήσια έκθεση έκθεση για την άμυνα, «defence readiness report» (όπως προβλέπεται στον οδικό χάρτη, Defence Readiness Roadmap 2030, της Κομισιόν) και αποτυπώνεται ρητά στα σημερινά Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Με βάση το Roadmap, θα παρουσιάζεται κάθε Οκτώβριο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πατώντας πάνω στο CARD (που είναι διετούς κύκλου). Πρακτικά, η πρώτη πλήρης έκδοση αναμένεται το 2026, αφού τα κράτη-μέλη καταθέτουν στοιχεία στις αρχές του έτους.
Πιο αναλυτικά στην απόφαση αναφέρεται:
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποτίμησε την πρόοδο εργασιών που αποσκοπούν στην αποφασιστική ενίσχυση της ετοιμότητας άμυνας της Ευρώπης έως το 2030. Επιβεβαίωσε την αποφασιστικότητά του να υλοποιήσει αυτόν τον στόχο γρήγορα και σε κλίμακα, ώστε η Ευρώπη να είναι καλύτερα εξοπλισμένη να δρα και να αντιμετωπίζει, αυτόνομα, συντονισμένα και με ολιστική («360°») προσέγγιση, τις άμεσες και μελλοντικές προκλήσεις και απειλές. Ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και οι επιπτώσεις του στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια ασφάλεια, σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον, συνιστούν υπαρξιακή πρόκληση για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Κατόπιν της παρουσίασης από την Επιτροπή και τον Ύπατο Εκπρόσωπο του «Οδικού Χάρτη Ετοιμότητας Ευρωπαϊκής Άμυνας 2030», το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητάει την ανάληψη, από τα κράτη μέλη, εργασιών για την επιχειρησιακή εφαρμογή όλων των τομέων προτεραιότητας σε επίπεδο ικανοτήτων που έχουν προσδιοριστεί σε ενωσιακό επίπεδο, με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας (EDA) και βάσει μιας συνεκτικής συνολικής προσέγγισης που αξιοποιεί την «Στρατηγική Πυξίδα», ώστε η Ευρώπη να αναπτύξει το πλήρες φάσμα των σύγχρονων ικανοτήτων που απαιτούνται, σε πλήρη συνοχή με το ΝΑΤΟ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναγνωρίζει το έργο που έχουν ήδη επιτελέσει τα κράτη μέλη και τα καλεί να ολοκληρώσουν τη διαδικασία σύστασης «συμμαχιών ικανοτήτων» σε όλους τους τομείς προτεραιότητας έως το τέλος του έτους και να προωθήσουν συγκεκριμένα έργα που θα ξεκινήσουν εντός του πρώτου εξαμήνου του 2026.
Με τον τρόπο αυτό, η Ένωση θα μειώσει τις στρατηγικές της εξαρτήσεις, θα αντιμετωπίσει τα κρίσιμα κενά ικανοτήτων και θα ενισχύσει, σε όλη την Ένωση, την ευρωπαϊκή τεχνολογική και βιομηχανική βάση άμυνας, ώστε να μπορεί να παρέχει εξοπλισμό στις απαιτούμενες ποσότητες και με τον απαιτούμενο ρυθμό. Αυτό θα συμβάλει επίσης στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής και τεχνολογικής ανταγωνιστικότητας, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει την παραβίαση του εναέριου χώρου αρκετών κρατών μελών και υπογραμμίζει τη σημασία της διασφάλισης της άμυνας όλων των χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων συνόρων της ΕΕ. Οι άμεσες απειλές στην ανατολική πτέρυγα της ΕΕ και η παροχή συγκεκριμένης στήριξης προς τα κράτη μέλη πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά προτεραιότητα.
Λαμβάνοντας υπόψη τις απειλές και στα υπόλοιπα σύνορα της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει επίσης τη σημασία της άμυνάς τους.
Υπό το πρίσμα της έντασης των υβριδικών επιθέσεων από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία και των πρόσφατων παραβιάσεων του εναέριου χώρου της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία της στενής συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών για την ολιστική ενίσχυση των αμυντικών και ασφαλιστικών τους ικανοτήτων. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι επίσης ουσιώδης η ενίσχυση της ανθεκτικότητας, της ασφάλειας και της προστασίας κρίσιμων υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των ενεργειακών, ψηφιακών και υποθαλάσσιων υποδομών.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θεωρεί ότι, για την αντιμετώπιση των πιο άμεσων αναγκών και απειλών, το έργο πρέπει να επικεντρωθεί ιδίως σε συγκεκριμένα σχέδια που θα ενισχύσουν τις κοινές προσπάθειες των κρατών μελών για αναβάθμιση των ικανοτήτων τους στην αντιμετώπιση μη επανδρωμένων αεροσκαφών (anti-drone) και στην αντιαεροπορική άμυνα, με συντονισμένο τρόπο, ιδίως μέσω της πλήρους αξιοποίησης των μέσων SAFE και EDIP και άλλων σχετικών υφιστάμενων χρηματοδοτικών εργαλείων.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητεί την επιτάχυνση της κοινής ανάπτυξης διαστημικών μέσων και υπηρεσιών που εξυπηρετούν σκοπούς ασφάλειας και άμυνας, καθώς και την προστασία των υφιστάμενων μέσων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων διττής χρήσης, δεδομένης της σημασίας τους για τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης.
Για την κλιμάκωση της παραγωγικής ικανότητας της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τα κράτη μέλη να κατευθύνουν ολοένα περισσότερο τις αμυντικές επενδύσεις προς την κοινή ανάπτυξη, παραγωγή και προμήθεια, με τη στήριξη του EDA, καθώς η συνάθροιση της ζήτησης στη βάση τυποποιημένων απαιτήσεων και οικονομιών κλίμακας είναι καίρια για την παροχή προβλεψιμότητας στη βιομηχανία, τη μείωση του κόστους και την ενίσχυση της διαλειτουργικότητας. Τα εργαλεία SAFE και EDIP θα πρέπει να κινητοποιηθούν πλήρως για τον σκοπό αυτό. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία της ομαλής λειτουργίας και της περαιτέρω ενοποίησης της ευρωπαϊκής αμυντικής αγοράς σε όλη την Ένωση, συμπεριλαμβανομένης της διασυνοριακής πρόσβασης στις αμυντικές αλυσίδες εφοδιασμού, ιδίως για ΜΜΕ και επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης.
Το Συμβούλιο τονίζει τη σημασία της στενής συνεργασίας με την Ουκρανία και της ενσωμάτωσής της με, και συνεισφοράς της στην, ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, ιδίως όσον αφορά την αμυντική καινοτομία και την τεχνολογία αιχμής.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει την ανάγκη διασφάλισης αποτελεσματικής πολιτικής εποπτείας και συντονισμού για την παρακολούθηση της προόδου και την εντατικοποίηση των εργασιών των υπουργών Άμυνας στο Συμβούλιο ως προς την ετοιμότητα άμυνας της Ευρώπης. Το έργο αυτό θα τροφοδοτείται από ετήσια έκθεση ετοιμότητας άμυνας, που θα προετοιμάζεται από τον EDA με τη στήριξη της Επιτροπής και του Ύπατου Εκπροσώπου και θα παρουσιάζεται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Η έκθεση θα αποτυπώνει την πρόοδο προς την κάλυψη των υφιστάμενων κενών ικανοτήτων, στηριζόμενη στη Συντονισμένη Ετήσια Επισκόπηση Άμυνας (CARD).
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί το Συμβούλιο να ενισχύσει τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας, ώστε να μπορεί να διαδραματίζει πλήρως τον ρόλο του στον τομέα της ανάπτυξης, της έρευνας και της προμήθειας αμυντικών ικανοτήτων, και να αναφέρει τα αναγκαία μέτρα έως το τέλος του 2025.
Υπενθυμίζοντας τη δέσμευση για ουσιαστική αύξηση των δαπανών για την άμυνα και την ασφάλεια της Ευρώπης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέτασε την πρόοδο ως προς τις συναφείς επιλογές χρηματοδότησης και τη συνεργασία για πιο αποδοτικές επενδύσεις στον τομέα της άμυνας. Χαιρετίζει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί από τον Μάρτιο του 2025 σχετικά με την ενεργοποίηση των εθνικών ρητρών διαφυγής, την ενδιάμεση αναθεώρηση της πολιτικής συνοχής της ΕΕ και τα εργαλεία SAFE και EDIP.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναγνωρίζει την πρόοδο για το «Omnibus Ετοιμότητας Άμυνας», χαιρετίζει τη δουλειά επί της πρότασης για παροχή κινήτρων σε επενδύσεις σχετικές με την άμυνα στον προϋπολογισμό της ΕΕ και αναμένει ταχεία συμφωνία έως το τέλος του 2025. Καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει το συντομότερο δυνατόν νέες προτάσεις απλούστευσης.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρετίζει επίσης τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) να ενισχύσει, να απλοποιήσει και να επιταχύνει τη στήριξή της στις ευρωπαϊκές ικανότητες ασφάλειας και άμυνας. Ενθαρρύνει τον Όμιλο ΕΤΕπ να διερευνήσει περαιτέρω τρόπους χρηματοδότησης βιομηχανιών και επιχειρήσεων και να βοηθήσει νεοφυείς εταιρείες να αναπτυχθούν στον τομέα της ασφάλειας και άμυνας στην Ευρώπη.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία των καινοτόμων τεχνολογιών και των ανατρεπτικών λύσεων και καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει οδικό χάρτη για τον μετασχηματισμό της αμυντικής βιομηχανίας.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει την πρόσκλησή του προς την Επιτροπή και τον Ύπατο Εκπρόσωπο να παρουσιάσουν περαιτέρω προτάσεις για την ενίσχυση της στρατιωτικής κινητικότητας σε όλη την Ένωση.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει τη σημασία της συνεργασίας με ομοειδείς εταίρους που συμμερίζονται τους στόχους της ΕΕ στην εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι μια ισχυρότερη και πιο ικανή Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και είναι συμπληρωματική προς το ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει, για τα κράτη που είναι μέλη του, το θεμέλιο της συλλογικής τους άμυνας.
Τα ανωτέρω ισχύουν με την επιφύλαξη του ιδιαίτερου χαρακτήρα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβάνουν υπόψη τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών, σύμφωνα με τις Συνθήκες.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρέχει στρατηγική καθοδήγηση και να εξετάζει την πρόοδο ως προς την εφαρμογή του στόχου ετοιμότητας άμυνας.
