Κίνδυνος σημαντικής αύξησης των στοιχείων αφερεγγυότητας (σ.σ. με συνέπεια την πτώχευσή τους) καταγράφεται στη Γερμανία το νέο έτος.
Σύμφωνα με έρευνα της Handelsblatt, οι ειδικοί αναμένουν αύξηση στις πτωχεύσεις στη Γερμανία έως και πάνω από 30%, όπως από αποκλειστική ανάλυση της εταιρείας συμβούλων αναδιάρθρωσης Falkensteg για την Handelsblatt.
Σύμφωνα με την έκθεση, σχεδόν 15. 000 εταιρείες κατέθεσαν αίτηση αφερεγγυότητας πέρυσι – 26% περισσότερες από το προηγούμενο έτος. Οι μεγαλύτερες εταιρείες με κύκλο εργασιών άνω των δέκα εκατομμυρίων ευρώ επηρεάζονται επίσης όλο και περισσότερο.
Σύμφωνα με τον ασφαλιστή πιστώσεων Allianz Trade, η αύξηση αυτή τοποθετεί τη Γερμανία πάνω από τον παγκόσμιο μέσο όρο όσον αφορά τα στοιχεία αφερεγγυότητας. Αυτό μπορεί επίσης να εξηγηθεί, αλλά όχι μόνο, από τις επιπτώσεις της περιόδου του κορονοϊού: η υποχρέωση υποβολής στοιχείων αφερεγγυότητας ανεστάλη προσωρινά.
«Είναι πιθανό να δούμε πάνω από 30% περισσότερες πτωχεύσεις το 2024», εκτιμά ο Γιόνας Έκχαρντ (Jonas Eckhardt), εταίρος στη συμβουλευτική εταιρεία αναδιάρθρωσης Falkensteg. Αυτό τον καθιστά πιο απαισιόδοξο από άλλους στον κλάδο: οι γερμανικές ασφαλιστικές εταιρείες πιστώσεων προβλέπουν αύξηση της τάξης του δέκα τοις εκατό.
«Δεν θα δούμε τις πραγματικές επιπτώσεις των πολλαπλών αυξήσεων από το 2023 στα στοιχεία αφερεγγυότητας μέχρι το νέο έτος», λέει ο Έκχαρντ (Eckhardt). Αυτό εξακολουθεί να επηρεάζει ιδιαίτερα τους τομείς του λιανικού εμπορίου, της μόδας, της υγειονομικής περίθαλψης, των ακινήτων και των κατασκευών. Ωστόσο, η κατάσταση είναι επίσης πιθανό να επιδεινωθεί στον κλάδο της εστίασης, μεταξύ των προμηθευτών αυτοκινήτων και των εταιρειών μηχανολογικού και μηχανολογικού εξοπλισμού.
Όλο και συχνότερα, η αφερεγγυότητα σημαίνει επίσης το οριστικό τέλος
Δεν είναι μόνο οι περισσότερες πτωχεύσεις που διαφαίνονται – οι εμπειρογνώμονες βλέπουν επίσης όλο και λιγότερες πιθανότητες διάσωσης προβληματικών εταιρειών μέσω διαδικασιών αφερεγγυότητας. Σύμφωνα με την Falkensteg, μόνο το 52% των μεγάλων εταιρειών που κατέστησαν αφερέγγυες το 2022 θα μπορούσαν να διασωθούν μέχρι το τέλος του 2023 – μέσω πώλησης σε επενδυτή ή επειδή οι πιστωτές συμφώνησαν σε σχέδιο αφερεγγυότητας. Δύο χρόνια νωρίτερα, αυτό είχε επιτευχθεί στο 62% των περιπτώσεων.
Ωστόσο, ο Γενς Κράνε (Jens Krane), επικεφαλής του τομέα συγχωνεύσεων και εξαγορών της Commerzbank, αναμένει νέα ώθηση για τις συναλλαγές: το 2024, οι προβληματικές πωλήσεις θα αποτελέσουν μοχλό για τις συγχωνεύσεις και τις εξαγορές. Τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια και οι χρηματοδότες ειδικών καταστάσεων αναμένουν επίσης επικερδείς εργασίες.
Στο 30% έως 50%, οι αποδόσεις των προβληματικών πωλήσεων σε ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια είναι σημαντικά υψηλότερες από ό,τι στις παραδοσιακές συμφωνίες με χρηματοοικονομικούς επενδυτές, λόγω του υψηλότερου κινδύνου αθέτησης, λέει ο Τομπίας Χόφμαν – Μπέκινγκ (Tobias Hoffmann-Becking), ιδρυτικός εταίρος της Birkenstein Capital.
«Για μεγάλο χρονικό διάστημα, η Γερμανία ήταν η κοιλάδα της ανεμελιάς», λέει ο Hoffmann-Becking. Η ζήτηση από την Κίνα είχε καλύψει τα διαρθρωτικά ελλείμματα, οι τράπεζες ήταν πρόθυμες να δανείσουν και υπήρξε επίσης γενναιόδωρη κρατική βοήθεια. «Αλλά όλα αυτά έχουν τελειώσει, οπότε τώρα είναι η ώρα για αναδιοργάνωση και πραγματική αναδιάρθρωση».
Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, η εξέλιξη το 2024 δεν σημαίνει την έναρξη ενός κύματος πτωχεύσεων, αλλά μάλλον την ομαλοποίηση της δραστηριότητας αφερεγγυότητας. Ο αριθμός των πτωχεύσεων είναι πολύ χαμηλότερος από τα επίπεδα των δεκαετιών του 2000 και του 2010, όταν μερικές φορές ήταν διπλάσιος ή τριπλάσιος. Ωστόσο, ο Γκεόργκι Μιχαίλοφ (Georgiy Michailov), διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας συμβούλων αναδιάρθρωσης Struktur Management Partner, λέει για την τρέχουσα κατάσταση: «Οι απώλειες είναι πολύ υψηλές». Για παράδειγμα, ο πιστωτικός οργανισμός Creditreform εκτιμά ότι οι απαιτήσεις των πιστωτών που διατρέχουν κίνδυνο αθέτησης ανήλθαν πέρυσι σε 34 δισεκατομμύρια ευρώ.
Οι θυγατρικές εταιρείες Signa του δισεκατομμυριούχου René Benko, όπως η διαδικτυακή εταιρεία λιανικής πώλησης Sports United, η αλυσίδα σούπερ μάρκετ Real, η αλυσίδα μόδας Peek & Cloppenburg Düsseldorf, η εταιρεία κατασκευής παιχνιδιών Haba και η εταιρεία παραγωγής βάζων συντήρησης Weck, μπαίνουν όλο και περισσότερο στο στόχαστρο.
Οι εταιρείες σε αυτούς τους τομείς διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο:
1. Λιανικό εμπόριο: «Σκληρή επιλογή»
Ειδικά στον κλάδο της μόδας, πολλές εταιρείες μπορεί να ξεμείνουν από χρήματα. το 2023. Η Falkensteg κατέγραψε 173% περισσότερες μεγάλες πτωχεύσεις σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι Ahlers και Peter Hahn. Οι εταιρείες λιανικής πώλησης μόδας Takko και Tristyle υποβλήθηκαν επίσης σε διαδικασίες αναδιάρθρωσης κατά τις οποίες οι επενδυτές έπρεπε να παραιτηθούν από τις απαιτήσεις τους.
Ο λόγος για αυτό: πρώτα οι λιανοπωλητές (χωρίς e-shops) έχασαν πωλήσεις από τους διαδικτυακούς λιανοπωλητές, στη συνέχεια η πανδημία προκάλεσε απώλειες. Η κρίση επιδεινώνεται τώρα από την εξοικονόμηση πόρων από τους καταναλωτές κυρίως σε είδη ένδυσης και υπόδησης και από το υψηλό κόστος.
Για τον Nτάνιελ Τερμπέργκερ (Daniel Terberger), διευθύνοντα σύμβουλο του παρόχου υπηρεσιών μόδας Katag, μέσω του οποίου περισσότεροι από 300 έμποροι λιανικής πώλησης μόδας αγοράζουν ρούχα, το 2024 θα είναι επομένως η χρονιά της «βάναυσα σκληρής επιλογής». Ο κλάδος πρέπει τώρα να μπει στο χειμώνα, «και τότε θα δούμε ποιος δεν έχει τίποτα πάνω του».
Οι έμποροι λιανικής εισέρχονται στην αδύναμη περίοδο των πωλήσεων στην αρχή του έτους χωρίς να έχουν τον άνεμο της ουράς. Τα 2/3 των λιανοπωλητών παραπονιούνται για χαμηλότερες πωλήσεις κατά την περίοδο των Χριστουγέννων σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Ωστόσο, αυτό ήταν ήδη αδύναμο το 2022.
2. Κλάδος ακινήτων και κατασκευών: η κρίση απειλεί να κορυφωθεί το 2024
Το 2023, η εταιρεία συμβούλων Falkensteg υπολόγισε 80% περισσότερες πτωχεύσεις στον κατασκευαστικό τομέα σε όλες τις κατηγορίες κύκλου εργασιών. Το πιο γνωστό παράδειγμα είναι ο όμιλος Signa του Benko. Ωστόσο, οι χρηματοδότες ακινήτων προειδοποιούν ότι η κορύφωση της κρίσης στην αγορά ακινήτων επίκειται μόνο φέτος.
«Καθώς οι τράπεζες έχουν γίνει πολύ επιφυλακτικές με νέα δάνεια, μπορούμε να περιμένουμε να δούμε μεγάλο αριθμό αναδιαρθρώσεων και πτωχεύσεων στον τομέα των ακινήτων», εξηγεί ο Andreas Warner, ειδικός σε θέματα αναδιάρθρωσης στην εταιρεία συμβούλων EY. Επιπλέον, η πτώση των τιμών στην αγορά ακινήτων θα μπορούσε να προκαλέσει επακόλουθα προβλήματα, πρόσθεσε ο Warner.
Οι περισσότερες τράπεζες και εταιρείες ακινήτων έχουν μέχρι στιγμής υποτιμήσει την αξία των ακινήτων τους μόνο σε μικρό βαθμό – εν μέρει επειδή υπάρχει έλλειψη συναλλαγών αναφοράς στην αγορά. Εάν υπάρξει μια σειρά από πωλήσεις υπό εξαθλίωση τους επόμενους μήνες, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντικές διορθώσεις της αξίας.
Ωστόσο, ο Φρανκ Γκρελ (Frank Grell) από τη νομική εταιρεία Latham & Watkin είναι καθησυχαστικός. Ένα πραγματικό κύμα πτωχεύσεων δεν είναι αναμενόμενο, λέει, καθώς οι τράπεζες είναι σήμερα συχνά διατεθειμένες να παρατείνουν τα δάνεια. «Οι τράπεζες στοιχηματίζουν ότι οι τιμές θα ανακάμψουν και ότι οι επακόλουθες πωλήσεις θα αποφέρουν περισσότερα έσοδα από τις πωλήσεις υπό εξαθλίωση στο σημερινό περιβάλλον», εξηγεί ο Grell.
Οι τράπεζες συχνά δεν έλεγαν τίποτα για δάνεια προς εταιρείες άλλων τομέων, προκειμένου να αποφύγουν φαινόμενα ντόμινο. Υπάρχει ελπίδα ότι η αδύναμη φάση είναι μόνο προσωρινή. Η κατάσταση θα ήταν διαφορετική αν χρειαζόταν νέο χρήμα αντί για παράταση του δανείου.
Ο ειδικός σε θέματα αναδιάρθρωσης Τόμας Στάινμπεργκερ (Thomas Steinberger) από την εταιρεία συμβούλων PwC εξηγεί ότι όποιος αντιμετωπίζει δυσκολίες πρέπει να είναι προετοιμασμένος για περίπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες. Ειδικά οι εταιρείες ακινήτων θα αντιμετωπίσουν δυσκολίες με αυτό. «Μετά από 15 χρόνια ανόδου, οι περισσότεροι από τους εμπλεκόμενους έχουν γενικά μικρή εμπειρία σε θέματα αναδιάρθρωσης», εξηγεί ο Steinberger.
Ο κατασκευαστικός κλάδος είναι επίσης πιθανό να υποστεί πιέσεις λόγω της έλλειψης παραγγελιών ακινήτων. Τα στοιχεία της Creditreform, για παράδειγμα, υποδεικνύουν μια «διαφαινόμενη κρίση στον κατασκευαστικό τομέα». Ο πιστωτικός οργανισμός μετρά μόλις 81 πτωχεύσεις ανά 10.000 επιχειρήσεις εδώ, σε σύγκριση με 60 στο σύνολο της οικονομίας.
Σε έρευνα εμπειρογνωμόνων αναδιάρθρωσης που διεξήγαγε η εταιρεία συμβούλων Struktur Management Partner, οι προμηθευτές κατασκευών και οι έμποροι κατατάσσονται στη δεύτερη θέση μεταξύ των τομέων που είναι πιθανότερο να πληγούν από πτωχεύσεις το 2024.
3. Προμηθευτές αυτοκινήτων: Προβλέπεται ένα δύσκολο έτος προσαρμογής
Εκτός από τον τομέα των ακινήτων, ο αριθμός των υποθέσεων αναδιάρθρωσης και αφερεγγυότητας είναι ιδιαίτερα αισθητός στον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας. Ο Χόλγκερ Χόφμαϊστερ (Holger Hofmeister), εταίρος της Skadden, Arps, Slate, Meagher & Flom, βλέπει ιδιαίτερα τον κλάδο των προμηθευτών να αντιμετωπίζει προβλήματα, όπως οι Allgaier, Dr. Schneider και Borgers το 2023. Προβλέπεται ότι θα υπάρξουν και άλλες εξέχουσες περιπτώσεις το 2024.
Σύμφωνα με τη Falkensteg, ο συνολικός αριθμός των μεγάλων πτωχεύσεων στον τομέα αυτό θα μειωθεί κατά τρία τοις εκατό το 2023. Ωστόσο, οι πρώτες απολύσεις δείχνουν ότι ο κλάδος αντιμετωπίζει ένα δύσκολο έτος προσαρμογής. Η Bosch ανακοίνωσε τον Δεκέμβριο ότι θα περικόψει 1500 θέσεις εργασίας. Ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής αυτοκινήτων ZF θέλει να κλείσει την τοποθεσία του Gelsenkirchen.
Οι προμηθευτές έχουν κάνει τεράστιες προκαταρκτικές επενδύσεις στην έρευνα και ανάπτυξη για την ηλεκτροκίνηση – αλλά η επένδυση αυτή αποδίδει τώρα πολύ πιο αργά, εν μέρει επειδή οι πωλήσεις των ηλεκτρονικών αυτοκινήτων είναι υποτονικές.
4. Υγειονομική περίθαλψη: Μόνο το 7% των κλινικών έχει κέρδος
Η Falkensteg κατέγραψε 38 μεγάλες πτωχεύσεις φορέων εκμετάλλευσης νοσοκομείων, κέντρων κοινωνικής φροντίδας ή υπηρεσιών φροντίδας το 2023 – αύξηση 171%. Σύμφωνα με τη Γερμανική Ομοσπονδία Νοσοκομείων (DKG), περισσότερες κλινικές είναι πιθανό να καταστούν αφερέγγυες το 2024 από ποτέ άλλοτε. Ο αριθμός των πτωχεύσεων θα μπορούσε να διπλασιαστεί. Η μεταρρύθμιση των νοσοκομείων που προωθεί η κυβέρνηση έχει ως στόχο να παράσχει λύση, αλλά δεν έχει τεθεί ακόμη σε ισχύ.
Σύμφωνα με την ένωση, μόνο το επτά τοις εκατό των κλινικών αναμένει πλεόνασμα για το 2023, σε σύγκριση με το 44% το 2021. «Τα νοσοκομεία δεν επιτρέπεται να προσαρμόζουν τις τιμές τους στον πληθωρισμό με δική τους ευθύνη, αλλά έχουν τις ίδιες αυξημένες δαπάνες με όλους τους άλλους τομείς της οικονομίας», εξηγεί ο διευθύνων σύμβουλος της DKG Gerald Gaß.
Οι περισσότερες από τις τοποθεσίες των ομίλων περίθαλψης Dorea, Curata και Convivo διασώθηκαν μετά την πτώχευσή τους το 2023. Ωστόσο, ο αφερέγγυος όμιλος K-Plus αναγκάστηκε να κλείσει τρία νοσοκομεία. Υπάρχουν πολύ περισσότερα νοσοκομεία στη Γερμανία από όσα θα ήταν απαραίτητα για την παροχή καλής περίθαλψης. Ωστόσο, οι κλινικές σε αραιοκατοικημένες περιοχές που θεωρούνται απαραίτητες μπορεί επίσης να επηρεάζονται όλο και περισσότερο.
5. Γαστρονομία: Οι επιχειρήσεις πεθαίνουν λόγω της αύξησης του ΦΠΑ
Υπάρχει επίσης αυξανόμενη απειλή αφερεγγυότητας στον κλάδο της εστίασης. Σύμφωνα με τον κλάδο, ο κύριος λόγος για αυτό είναι ότι ο συντελεστής ΦΠΑ στα τρόφιμα αυξήθηκε εκ νέου από 7% σε 19% κατά την αλλαγή του έτους.
Το 75% των επιχειρήσεων υποθέτουν ότι ο αριθμός των επισκεπτών θα μειωθεί απότομα ως αποτέλεσμα. το 85 τοις εκατό αναμένει ότι οι υπόλοιποι πελάτες θα εξοικονομήσουν χρήματα. Δραματικές απώλειες πωλήσεων και κλείσιμο επιχειρήσεων είναι προβλέψιμες, προειδοποιεί η ένωση του κλάδου Dehoga.
Όπως αναφέρει ο οργανισμός αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας Crif, ο αριθμός των πτωχεύσεων στον κλάδο της εστίασης έχει ήδη αυξηθεί κατά 37% και θα ανέλθει σε 1.600 περιπτώσεις το 2023. Σύμφωνα με την έκθεση, περισσότερα από 15.000 εστιατόρια, παμπ, σνακ μπαρ και καφετέριες κινδύνευαν με αφερεγγυότητα στα τέλη Νοεμβρίου 2023 – δηλαδή μία στις οκτώ επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με τη Γερμανική Ένωση Ταμιευτηρίων και Giro, η μέση απόδοση των πωλήσεων στον κλάδο της φιλοξενίας είναι μικρότερη από τέσσερα τοις εκατό. Οι εστιάτορες υποφέρουν από τα υψηλότερα ενοίκια, το υψηλότερο κόστος ενέργειας και εργασίας, τις ελλείψεις προσωπικού και τη συγκράτηση των καταναλωτών.