Χιλιάδες θέσεις εργασίας κινδυνεύουν να περικοπούν σε εταιρείες στο πλαίσιο νέων προγραμμάτων περικοπής κόστους στη Γερμανία.
Πολλές εταιρείες στη Γερμανία ανακοίνωσαν τις τελευταίες εβδομάδες νέα ή διευρυμένα σχέδια για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και μείωση του κόστους, σύμφωνα με την Handelsblatt.
Οι διοικήσεις των εταιρειών επηρεάζονται ιδιαίτερα και περικόπτονται, σε ορισμένες περιπτώσεις σημαντικά – για παράδειγμα στη VW, την Continental, την Bosch, τη Lanxess και τη Merck KGaA.
Υπάρχουν τρεις κινητήριες δυνάμεις για την εξέλιξη αυτή:
- Οι εταιρείες αντιδρούν στη συνεχιζόμενη οικονομική ύφεση, στην επακόλουθη αυξανόμενη πίεση κόστους και στις τεχνολογικές ανακατατάξεις στις αγορές τους.
- Εταιρείες όπως η Bayer και η Evonik αισθάνονται ότι εμποδίζονται από τη γραφειοκρατική και ιεραρχική εργασία στις διοικήσεις των εταιρειών και αναδιοργανώνονται ριζικά.
- Με τη νέα ψηφιακή τεχνολογία, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, οι εταιρείες μπορούν να εξορθολογίσουν τις διαδικασίες τους και να εξοικονομήσουν απλές εργασίες.
Η πίεση για αποδόσεις είναι ιδιαίτερα υψηλή στις μεταποιητικές βιομηχανίες και εντείνεται εδώ και μήνες, λέει ο Aντρέας Ρίτερ, (Andreas Rüter), επικεφαλής της Γερμανίας στην εταιρεία συμβούλων Alix Partners.
Ο έμπειρος εμπειρογνώμονας σε θέματα αναδιάρθρωσης παρατηρεί πως “οι εταιρείες περνούν τώρα τη μείωση του κόστους στο επόμενο επίπεδο. Οι περικοπές γίνονται όλο και πιο βαθιές – ό,τι θεωρούνταν επί μακρόν “ιερή αγελάδα” τώρα εξετάζεται εξονυχιστικά”.
Είναι αλήθεια ότι οι εταιρείες είχαν ήδη αρχίσει να κάνουν οικονομίες στις αρχές του έτους. Τότε, ωστόσο, περιοριζόταν κυρίως σε προϋπολογισμούς ταξιδιών, έξοδα συμβούλων, πάγωμα προσλήψεων και διασφάλιση της ρευστότητας. Καθώς η κρίση εξελίσσεται, το κύριο βάρος πέφτει πλέον στις δαπάνες προσωπικού.
Περαιτέρω προγράμματα εξοικονόμησης στο συρτάρι
Σύμφωνα με κύκλους του κλάδου, πολλές άλλες μεγάλες εταιρείες έχουν καταρτίσει σχέδια για σημαντικές μειώσεις κόστους, συμπεριλαμβανομένων περικοπών θέσεων εργασίας. Εάν η οικονομία δεν βελτιωθεί αισθητά το πρώτο εξάμηνο του 2024, είναι πιθανό να γίνουν περικοπές και εκεί, δήλωσε στην Handelsblatt ο διευθύνων σύμβουλος μιας μεγάλης εταιρείας του DAX.
Και έτσι φαίνεται προς το παρόν. Οι εταιρείες βλέπουν ότι η ζήτηση σταθεροποιείται. Ωστόσο, πρόσφατη έρευνα της διεθνούς ασφαλιστικής εταιρείας πιστώσεων Atradius αποκάλυψε ότι ανησυχούν πολύ για το έτος 2024.
Σύμφωνα με την έρευνα, το 88% των εταιρειών αξιολογεί τις προοπτικές της οικονομικής ανάπτυξης για το επόμενο έτος ως μάλλον δυσοίωνες. Η πλειονότητά τους αναμένει στασιμότητα ή ακόμη και ύφεση.
Πολλές εταιρείες προετοιμάζονται για αυτό το σενάριο. Η Volkswagen διαπραγματεύεται επί του παρόντος με τους εκπροσώπους των εργαζομένων ένα τεράστιο πακέτο εξοικονόμησης συνολικού ύψους 10 δισεκατομμυρίων ευρώ. Οι λεπτομέρειες πρόκειται να οριστικοποιηθούν πριν από τα Χριστούγεννα. Ένα πράγμα είναι σαφές: “Θα πρέπει να αρκεστούμε στο μέλλον σε πολλούς τομείς με λιγότερους ανθρώπους”, λέει ο επικεφαλής της μάρκας VW, Τόμας Σέφερ (Thomas Schäfer).
Αυτό ισχύει κυρίως στον έμμεσο τομέα, δηλαδή στη διοίκηση. Το κόστος προσωπικού εκεί πρόκειται να μειωθεί κατά ένα πέμπτο. Σύμφωνα με πηγές της εταιρείας, πρόκειται να περικοπεί ένας μεσαίος έως υψηλός τετραψήφιος αριθμός θέσεων εργασίας – κατά προτίμηση μέσω μερικής συνταξιοδότησης και πρόωρης συνταξιοδότησης.
Η διοίκηση του προμηθευτή αυτοκινήτων Continental βρίσκεται επίσης αντιμέτωπη με μια συνολική αναδιοργάνωση. Η εισηγμένη στο DAX εταιρεία ανακοίνωσε σημαντικές περικοπές θέσεων εργασίας στις κεντρικές λειτουργίες και στην έρευνα και ανάπτυξη στο τμήμα αυτοκινήτων της. Σύμφωνα με πηγές της εταιρείας, κινδυνεύουν 5.000 θέσεις εργασίας.
Καμία υποχρεωτική απόλυση
Στον ανταγωνιστή Bosch, περίπου 1500 θέσεις εργασίας στους τομείς της ανάπτυξης, της διοίκησης και των πωλήσεων θα τεθούν σε κίνδυνο τα επόμενα χρόνια, όπως επιβεβαίωσε ο όμιλος. Οι λόγοι για αυτό είναι η επίμονα αδύναμη παγκόσμια οικονομία και οι μεταβαλλόμενες απαιτήσεις απασχόλησης λόγω της μετάβασης στην ηλεκτρονική κινητικότητα.
Όπως και στη VW, δεν θα υπάρξουν υποχρεωτικές απολύσεις – η εταιρεία με έδρα τη Στουτγάρδη είναι επίσης πιθανό να βασιστεί σε μερική συνταξιοδότηση και αποζημιώσεις. Και στην Bosch, οι θέσεις εργασίας γραφείου επηρεάζονται επίσης κατά κύριο λόγο, όπως και τα προγράμματα μείωσης του κόστους στη χημική βιομηχανία.
Η Lanxess AG σχεδιάζει να περικόψει 870 διοικητικές θέσεις εργασίας παγκοσμίως, κυρίως στην έδρα της στην Κολωνία και στις εγκαταστάσεις της στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία. Η φαρμακευτική εταιρεία Merck, με έδρα το Ντάρμσταντ, ανταποκρίνεται στη σημαντική μείωση των πωλήσεων με την περικοπή 550 θέσεων εργασίας σε κεντρικές λειτουργίες όπως η πληροφορική, οι προμήθειες, το ανθρώπινο δυναμικό και τα νομικά.
“Όταν πρόκειται για προγράμματα μείωσης του κόστους, οι διοικητικές λειτουργίες και τα κεντρικά γραφεία είναι συνήθως τα πρώτα που μπαίνουν στο επίκεντρο”, λέει ο Φάμπιαν Χούλε (Fabian Huhle), εταίρος της εταιρείας συμβούλων διαχείρισης Roland Berger. “Οι μειώσεις του κόστους θεωρούνται εκεί λιγότερο επικίνδυνες από ό,τι στην κλασική επιχειρησιακή βασική επιχείρηση”.
Στην πραγματικότητα, η παραγωγή δεν εμφανίζεται σχεδόν καθόλου σε καμία λίστα ακύρωσης. Ένας λόγος για αυτό: Οι εταιρείες φοβούνται την έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού ακόμη περισσότερο από την οικονομική κρίση. Κάνουν ό,τι μπορούν για να διατηρήσουν το εργατικό δυναμικό στα εργοστάσιά τους, ώστε να μπορούν να αντιδράσουν γρήγορα στην αύξηση της ζήτησης – όποτε αυτή έρθει.
Κατ’ αρχήν, οι εταιρείες εξακολουθούν να έχουν πρόσβαση σε κρατική στήριξη με τη μορφή επιδομάτων βραχείας απασχόλησης. Ωστόσο, η ευκολότερη πρόσβαση σε αυτό, όπως θεσπίστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κοροναϊού, έχει ακυρωθεί από τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους.
Αυτό που είναι πιο καθοριστικό για την εστίαση στις διοικήσεις, ωστόσο, είναι ότι οι εταιρείες δεν σχεδιάζουν προσωρινές εξοικονομήσεις, αλλά μια θεμελιώδη αναδιοργάνωση.
Στις VW, Conti, Lanxess και Merck, οι θέσεις εργασίας πρόκειται να περικοπούν μόνιμα. Από τη μία πλευρά, οι εταιρείες εξακολουθούν να βλέπουν το λεγόμενο “πλαφόν” στις λειτουργίες γραφείου. Από την άλλη πλευρά, η αυξανόμενη ψηφιοποίηση καθιστά επίσης πολλές χειρωνακτικές δραστηριότητες περιττές.
Η διοίκηση τείνει να διογκώνεται
Ο εμπειρογνώμονας αναδιάρθρωσης, Ρίτερ (Rüter) παρατηρεί ότι το κόστος των διοικητικών λειτουργιών και των πωλήσεων έχει αυξηθεί σημαντικά περισσότερο από ό,τι σε άλλους τομείς της εταιρείας τις τελευταίες δεκαετίες.
Αυτό οφειλόταν στις αυξανόμενες κανονιστικές απαιτήσεις, στην ολοένα και πιο πολύπλοκη διαχείριση των εταιρειών – ή απλώς επειδή τα διοικητικά τμήματα τείνουν να διογκώνονται και αυτό δεν είναι πλέον αισθητό ή ενοχλητικό σε καλές οικονομικές περιόδους.
“Σε περιόδους στασιμότητας ή ακόμη και μείωσης των πωλήσεων, οι εταιρείες φτάνουν πλέον στα όριά τους”, λέει ο Ρίτερ. Θα εξετάσουν εκ βάθρων όλα τα καθήκοντα και θα θέσουν στον εαυτό τους πολύ υψηλότερους στόχους εξοικονόμησης για το διοικητικό κόστος και το κόστος πωλήσεων.
Αντί να περικόπτουν το δέκα τοις εκατό των δαπανών εδώ και εκεί, όπως πριν, οι πελάτες της Alix Partners στοχεύουν στο 15% έως 40%.
Αυτό δεν θα είναι εφικτό χωρίς βαθύτερες περικοπές ή μια εκτεταμένη αναδιοργάνωση των εργασιών στα κεντρικά γραφεία των εταιρειών – για παράδειγμα μέσω της χρήσης της ψηφιακής τεχνολογίας. Η αυτοματοποίηση ρομποτικών διαδικασιών γίνεται όλο και πιο δημοφιλής, ιδίως σε λειτουργίες όπως τα οικονομικά, το ανθρώπινο δυναμικό και τα νομικά.
Αυτό περιλαμβάνει την εκμάθηση λογισμικού που εκτελεί απλές επαναλαμβανόμενες εργασίες κατά την επεξεργασία μεγάλου όγκου δεδομένων. Αφορά, για παράδειγμα, την επεξεργασία των τιμολογίων, η οποία προηγουμένως γινόταν με το χέρι από εκατομμύρια υπαλλήλους σε εταιρείες.
“Αξίζει πάντα να εξετάζουμε προσεκτικά τις εργασίες που εκτελούνται στα κεντρικά γραφεία – και πώς. Διότι ακριβώς εκεί οι διαδικασίες ψηφιοποιούνται όλο και περισσότερο”, παρατηρεί ο συνεργάτης της Roland Berger, Χούλε.
Το 20%-30% των χειροκίνητων δραστηριοτήτων, για παράδειγμα στην παραδοσιακή διαχείριση εντύπων ή στη λογιστική, θα μπορούσε να αυτοματοποιηθεί. “Οι λύσεις με τεχνητή νοημοσύνη θα φέρουν και πάλι επανάσταση στις διαδικασίες”, αναμένει ο ειδικός.
Αυτό παίζει σαφώς ρόλο στο προγραμματισμένο πρόγραμμα μείωσης του κόστους της Deutsche Telekom που ονομάζεται “Booster”. Σύμφωνα με κύκλους της εταιρείας, στα κεντρικά γραφεία του ομίλου πρόκειται να καταργηθούν “διπλές δομές” και να επιταχυνθούν οι διαδικασίες με τη βοήθεια της αυτοματοποίησης.
Συζητούνται επίσης περικοπές θέσεων εργασίας. Η Telekom επιβεβαίωσε το πρόγραμμα “Booster”, αλλά μένει να φανεί αν αυτό θα οδηγήσει σε περικοπές προσωπικού.
Πολλοί θέλουν να φέρουν επανάσταση στις κεντρικές τους λειτουργίες και με άλλους τρόπους: οι διευθύνοντες σύμβουλοι είναι πλέον εξαιρετικά δυσαρεστημένοι με τον δυσκίνητο εσωτερικό τρόπο εργασίας. “Οι περισσότερες μεγάλες βιομηχανικές εταιρείες είναι εγκλωβισμένες σε ένα ξεπερασμένο μοντέλο λειτουργίας που βασίζεται ουσιαστικά στην ιεραρχία και τη γραφειοκρατία”, λέει ο νέος διευθύνων σύμβουλος της Bayer, Μπιλ Άντερσον (Bill Anderson).
Στην Bayer υπάρχουν δώδεκα επίπεδα ιεραρχίας μεταξύ του CEO και του πελάτη, με αντίστοιχα μεγάλο αριθμό βρόχων συντονισμού. Ο Άντερσον σχεδιάζει τώρα μια δραστική αναδιοργάνωση της διοίκησης της Bayer, προκειμένου να λαμβάνονται ταχύτερα οι αποφάσεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις, περισσότερα από τα μισά επίπεδα πρόκειται να καταργηθούν.
Στο μέλλον, οι νέες “ομάδες αποστολής” της Bayer πρόκειται να οργανωθούν και να λάβουν οι ίδιες αποφάσεις. Αυτό συνδέεται με έναν “σημαντικό” αριθμό περικοπών θέσεων εργασίας στη διοίκηση, όπως αναφέρει ο Αμερικανός. Ο ακριβής αριθμός δεν έχει ακόμη καθοριστεί.
Επικεφαλής της Evonik: “Είμαστε πολύ περίπλοκοι”
Η εταιρεία παραγωγής χημικών προϊόντων Evonik με έδρα το Έσσεν προωθεί επί του παρόντος ένα παρόμοιο έργο. Μια εσωτερική ομάδα πρόκειται να αναπτύξει ένα προσαρμοσμένο μοντέλο για μια εντελώς νέα διοίκηση του ομίλου με σύγχρονες δομές μέχρι την επόμενη άνοιξη.
Ο όμιλος διαθέτει σήμερα σχεδόν 8.600 οργανωτικές μονάδες, οκτώ ιεραρχικά επίπεδα μεταξύ της παραγωγής και του εκτελεστικού συμβουλίου και έναν διευθυντή για κάθε τέσσερις εργαζόμενους. “Αυτό είναι πολύ περίπλοκο και πολύ ακριβό”, λέει ο διευθύνων σύμβουλος, Κρίστιαν Κούλμαν (Christian Kullmann).
Η Evonik δεν μπορεί ακόμη να προβλέψει πόσες θέσεις εργασίας θα επηρεαστούν. Αλλά ένα πράγμα είναι σαφές: “Θα έχουμε λιγότερες λειτουργίες και διευθυντές στο μέλλον”, λέει ο Κούλμαν.