Στα πλάνα της κυβέρνησης του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ είναι να αποδυναμώσει την επιρροή της Κίνας στο παγκόσμιο δίκτυο λιμανιών, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Reuters. Στο στόχαστρο βρίσκεται και το λιμάνι του Πειραιά που έχει παραχωρηθεί στην COSCO.
Η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί μέρος της πιο φιλόδοξης προσπάθειας επέκτασης της θαλάσσιας επιρροής των ΗΠΑ από τη δεκαετία του 1970 και στοχεύει να αντιμετωπίσει τους αυξανόμενους φόβους της Ουάσιγκτον ότι θα βρεθεί σε μειονεκτική θέση απέναντι στην Κίνα σε περίπτωση σύγκρουσης. Οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ θεωρούν ότι ο εμπορικός ναυτικός στόλος των ΗΠΑ δεν είναι επαρκώς εξοπλισμένος για να παρέχει στρατιωτική υποστήριξη σε περίοδο πολέμου και ότι η εξάρτηση της Ουάσιγκτον από ξένα πλοία και λιμάνια είναι υπερβολική, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Οι επιλογές που εξετάζει ο Λευκός Οίκος περιλαμβάνουν την υποστήριξη ιδιωτικών αμερικανικών ή δυτικών εταιρειών για την αγορά κινεζικών μετοχών σε λιμάνια, λέει το Reuters. Δεν αναφέρει συγκεκριμένες εταιρείες, παρά μόνο την πρόταση της BlackRock για την αγορά των λιμενικών περιουσιακών στοιχείων της CK Hutchison του Χονγκ Κονγκ σε 23 χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Διώρυγας του Παναμά, ως ένα καλό παράδειγμα.
Εκτός από τον Παναμά, αξιωματούχοι και νομοθέτες των ΗΠΑ ανησυχούν για τις κινεζικές επενδύσεις σε θαλάσσιες υποδομές σε χώρες όπως η Ελλάδα και η Ισπανία, η Καραϊβική και τα λιμάνια της δυτικής ακτής των ΗΠΑ.
Ενδιαφέρον για το λιμάνι του Πειραιά
Οι ΗΠΑ σκοπεύουν να εξετάσουν τα κινεζικά συμφέροντα στο ελληνικό λιμάνι του Πειραιά, σύμφωνα με πηγές του Reuters. Ο Πειραιάς, αποτελεί κομβικό σημείο στη διαδρομή που συνδέει την Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία. Η COSCO, ένας από τους μεγαλύτερους λιμενικούς και ναυτιλιακούς ομίλους της Κίνας, κατέχει το 67% των μετοχών της εταιρείας Πειραιά Λιμενική Αρχή.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ορισμένοι Κινέζοι επενδυτές ανησυχούν ότι η Ουάσιγκτον ενδέχεται να στοχεύσει τις δραστηριότητες της COSCO στην Ελλάδα, σύμφωνα με πηγή κοντά σε Κινέζους επενδυτές που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ελληνικής ναυτιλίας.
Έλληνες αξιωματούχοι έχουν δηλώσει στο Reuters ότι δεν έχουν ενημερωθεί για τυχόν σχέδια αλλαγής του ελέγχου του Πειραιά. Η Ουάσιγκτον έχει ήδη βάλει στο στόχαστρο την COSCO.
Η αμερικανική κυβέρνηση έχει ανακοινώσει μέτρα για την ενίσχυση της περιορισμένης παρουσίας του εμπορικού ναυτικού των ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο, μεταξύ άλλων με την ενθάρρυνση της εγχώριας ναυπηγικής βιομηχανίας, επιδιώκει να επεκτείνει την πρόσβαση σε νηολόγια που ελέγχονται από τις ΗΠΑ και εξετάζει επίσης τα παγκόσμια σημεία ναυτιλιακής συμφόρησης που μπορεί να εμποδιστεί η θαλάσσια κίνηση.
Η Κίνα κατέχει ή ενοικιάζει ένα εκτεταμένο δίκτυο λιμένων μέσω εταιρειών όπως η COSCO και άλλες κρατικές επιχειρήσεις όπως η China Merchants και η SIPG στη Σαγκάη.
Σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε πέρυσι από το Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, μια αμερικανική δεξαμενή σκέψης, η Κίνα είχε επενδύσεις σε 129 λιμενικά έργα σε όλο τον κόσμο μέσω διαφόρων εταιρειών, μέχρι τον Αύγουστο του 2024.
Η ναυπηγική βιομηχανία της Κίνας εκτιμάται επίσης ότι είναι 230 φορές μεγαλύτερη από την παραγωγική ικανότητα των ναυπηγείων των ΗΠΑ, πράγμα που σημαίνει ότι θα χρειαστούν δεκαετίες για να καλύψει τη διαφορά, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ.
Η ναυτιλιακή ώθηση των ΗΠΑ έχει συμβάλει στις εντάσεις με το Πεκίνο, το οποίο θεωρεί τα λιμενικά και ναυτιλιακά περιουσιακά στοιχεία αναπόσπαστο μέρος της πρωτοβουλίας «Μία Ζώνη, ένας Δρόμος», σε μια εποχή που οι δύο υπερδυνάμεις βρίσκονται ήδη σε αντιπαράθεση για το εμπόριο και τους δασμούς.
Η «μεσογειακή πύλη» βρίσκεται υπό εξέταση
Τον Μάρτιο, η Ομοσπονδιακή Ναυτιλιακή Επιτροπή των ΗΠΑ ξεκίνησε μια αναθεώρηση επτά ναυτιλιακών σημείων φραγμού. Ανέφερε ότι ήθελε να εντοπίσει κανονισμούς, πολιτικές ή πρακτικές «που δημιουργούν δυσμενείς συνθήκες ναυτιλίας».
Το Στενό του Γιβραλτάρ, που χωρίζει την Ισπανία από την Αφρική στην είσοδο της Μεσογείου Θάλασσας, ήταν μια τέτοια πλωτή οδός που εξετάζει η αναθεώρηση.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσες επιδίωξε να εμβαθύνει τους εμπορικούς δεσμούς με την Κίνα και αυτό έχει προκαλέσει ανησυχίες στην Ουάσιγκτον σχετικά με την πρόσβαση του Πεκίνου στα λιμάνια της, ανέφεραν δύο από τις πηγές.
«Δεν γνωρίζουμε καμία φερόμενη ανησυχία ή προσέγγιση από τρίτους σχετικά με αυτό το θέμα και ως εκ τούτου δεν είναι σκόπιμο να σχολιάσουμε», δήλωσε εκπρόσωπος του ισπανικού υπουργείου Εξωτερικών όταν ερωτήθηκε για σχόλια σχετικά με τις κινεζικές λιμενικές επενδύσεις.
Η COSCO έχει παραχωρήσεις για τη λειτουργία τερματικών σταθμών εμπορευματοκιβωτίων στη Βαλένθια και το Μπιλμπάο, δήλωσε εκπρόσωπος της Ισπανικής Λιμενικής Αρχής.
Ο Τραμπ έχει λάβει πολλά μέτρα από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο για να ενισχύσει την επιρροή των ΗΠΑ στις θάλασσες.
Υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα τον Απρίλιο για την αναζωογόνηση της ναυπηγικής ικανότητας για την επέκταση του στόλου των πλοίων που ελέγχονται από τις ΗΠΑ.
Η κυβέρνησή του εξετάζει μια πρόταση για τη δημιουργία ενός ναυτιλιακού μητρώου στις Παρθένες Νήσους των ΗΠΑ, το οποίο θα μπορούσε να προσελκύσει πλοία σε μια σημαία που ελέγχεται από τις ΗΠΑ, χωρίς να χρειάζεται να πληροί τα αυστηρότερα πρότυπα του εγχώριου αμερικανικού μητρώου.
Οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να αρχίσουν να επιβάλλουν τέλη σε πλοία κινεζικής κατασκευής ή με κινεζική σημαία για την προσέγγισή τους σε λιμάνια των ΗΠΑ.
Και ο Τραμπ έχει επίσης θέσει ως στόχο την κατάσχεση του ημιαυτόνομου δανικού εδάφους της Γροιλανδίας, λόγω της εγγύτητάς του με την Αρκτική και τις βασικές ναυτιλιακές οδούς.
Συνολικά, όλα αυτά συνθέτουν την πιο φιλόδοξη προσπάθεια των ΗΠΑ να βελτιώσουν τη θέση τους στην παγκόσμια ναυτιλία από την εποχή του Προέδρου Ρίτσαρντ Νίξον, ο οποίος προσπάθησε να ενισχύσει την εγχώρια ναυπηγική βιομηχανία, το εμπορικό μητρώο πλοίων και τη θαλάσσια δύναμη των ΗΠΑ, ανέφεραν οι πηγές που γνωρίζουν τα σχέδια.
«Οι ΗΠΑ βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα είναι πιθανό να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους να αντιμετωπίσουν την κινεζική επιρροή στις βασικές λιμενικές περιοχές, δημιουργώντας συμμαχίες και συνεργασίες για να αντιμετωπίσουν την κινεζική ισχύ και την οικονομική ανάπτυξη», δήλωσε η Poole-Robb στην KCS.
Ανησυχίες για τη ναυτιλία στην Καραϊβική
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επίσης εκφράσει ανησυχία για τις κινεζικές επενδύσεις στον τερματικό σταθμό Kingston της Τζαμάικα, έναν βασικό κόμβο θαλάσσιας μεταφόρτωσης στην Καραϊβική λόγω της τοποθεσίας του και των λιμενικών εγκαταστάσεων βαθέων υδάτων, σύμφωνα με τις τρεις πηγές.
Η China Merchants έχει μερίδιο στην εταιρεία που λειτουργεί τον τερματικό σταθμό εμπορευματοκιβωτίων του Kingston μαζί με την γαλλική CMA CGM. Ο κινεζικός όμιλος μετάλλων JISCO αγόρασε το διυλιστήριο αλουμίνας Alpart στην Αγία Ελίζαμπεθ, δυτικά της πρωτεύουσας, το 2016 και κατέχει το κοντινό Port Kaiser.
Μια ανάλυση του Ιουνίου, που ανοίγει νέα καρτέλα, από το think-tank Center for Strategic & International Studies, ανέφερε ότι η παρουσία της Κίνας στο Kingston αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο ασφαλείας για τις Ηνωμένες Πολιτείες από όλα τα λιμενικά έργα του Πεκίνου στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική.
Σε μια επίσκεψη στο Κίνγκστον τον Μάρτιο, ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, περιέγραψε τη στρατηγική της Κίνας ως χαρακτηρισμένη από «πρακτικές αρπαγής», χρησιμοποιώντας εταιρείες που επιδοτούνται από την κυβέρνηση για να «υποβάλουν χαμηλότερες τιμές σε όλους» και να αποκτήσουν περιουσιακά στοιχεία.
Η παρουσία εξοπλισμού από μη αξιόπιστους προμηθευτές σε κρίσιμες υποδομές σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των λιμένων, αυξάνει τον κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, δήλωσε εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών όταν ρωτήθηκε για τα σχόλια του Ρούμπιο.
Ένας εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών και Εξωτερικού Εμπορίου της Τζαμάικα δήλωσε ότι δεν γνώριζε καμία επικοινωνία ή αίτημα των ΗΠΑ σχετικά με τη μείωση της θαλάσσιας επιρροής της Κίνας στο έθνος της Καραϊβικής.
Υπήρξε ήδη κάποια αντίδραση κατά των κινεζικών επενδύσεων στην περιοχή κατά τη διάρκεια της πρώτης κυβέρνησης Τραμπ.
«Υποψιάζομαι ότι θα υπάρξει αυξανόμενη πίεση από τις ΗΠΑ για να υποχωρήσουμε από οποιαδήποτε αυξανόμενη δέσμευση με την Κίνα», δήλωσε ο πρώην πρωθυπουργός της Τζαμάικα, Μπρους Γκόλντινγκ, ο οποίος βοήθησε στην προσέλκυση κινεζικών επενδύσεων στη χώρα της Καραϊβικής.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, εν τω μεταξύ, η COSCO έχει επενδύσεις με τοπικούς εταίρους σε τερματικούς σταθμούς εμπορευματοκιβωτίων στα λιμάνια του Λος Άντζελες και του Λονγκ Μπιτς. Ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό σχετικά με τις επενδύσεις της COSCO στις ΗΠΑ.
Στην Αυστραλία, η αμερικανική εταιρεία ιδιωτικών κεφαλαίων Cerberus, η οποία ιδρύθηκε από τον Αναπληρωτή Υπουργό Άμυνας των ΗΠΑ Stephen Feinberg, έχει δείξει ενδιαφέρον για την αγορά της μίσθωσης για το λιμάνι Darwin, δήλωσε τον Μάιο ανώτερο στέλεχος της κινεζικής εταιρείας διαχείρισης του λιμανιού Landbridge.
Ο Αυστραλός πρωθυπουργός Anthony Albanese δεσμεύτηκε να επιστρέψει το στρατηγικό βόρειο λιμάνι στην τοπική ιδιοκτησία και επανέλαβε κατά τη διάρκεια επίσκεψης στην Κίνα τον Ιούλιο ότι η θέση της κυβέρνησης ήταν πολύ σαφής σχετικά με την επιθυμία για αυστραλιανή ιδιοκτησία.
