Ούτε ο ποιητής Μανόλης Αναγνωστάκης, γλίτωσε από τους «φακέλους φρονημάτων». Από νεαρή ηλικία στρατευμένος στην Αριστερά, υπήρξε αρχισυντάκτης του φοιτητικού περιοδικού «Ξεκίνημα» (1944), πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου καταδικάστηκε από το στρατοδικείο σε θάνατο για την παράνομη πολιτική του δράση (1949).
Η αρχισυνταξία του περιοδικού «Ξεκίνημα» την περίοδο της Κατοχής είναι η στιγμή που βάζει τον Μανόλη Αναγνωστάκη στο στόχαστρο των αρχών, σύμφωνα με το ντοκουμέντο που έρχεται στο φως.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πρόκειται για υπηρεσιακό έγγραφο που έχει σταλεί από τον Στρατό στην Ασφάλεια το 1956 με θέμα «Έλεγχος νομιμοφροσύνης εφέδρων αξιωματικών». Ο «έλεγχος» δεν προβιβάζει τον ποιητή σε εθνικόφρονα, αλλά αντίθετα καταγράφεται η καταδίκη του από το έκτακτο στρατοδικείο της Θεσσαλονίκης και συμπληρώνεται από τα εξής: «Κατά την εν τω στατεύματι υπηρεσίαν του ετήρησεν στάσιν άκρως επιφυλακτικήν μη παρέχουσαν αποδείξης μεταστροφής του. Ούτως έχει υπαχθή παρ’ ημών εις την κατηγορία των μη εμπνεόντων εμπιστοσύνην εξακριβωμένων κομμουνιστών».
Το έγγραφο μάλιστα κοινοποιείται από υπηρεσία της τότε Αστυνομίας Πόλεων στην Ασφάλεια για να τους ενημερώσουν ότι «κατόπιν τούτου» δεν μπορούν να τον αποχαρακτηρίσουν. Κοινώς παραμένει «αντεθνικώς δρων» κατά την ορολογία της εποχής.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Οι έλεγχοι και οι ερωτήσεις για τα φρονήματα του ποιητή πρέπει να είναι συχνές, όπως φαίνεται και από άλλο έγγραφο, αυτή τη φορά του 1970.
Ένα χρόνο αργότερα, το 1971, άλλη υπηρεσία της αστυνομίας ενημερώνει τον φάκελο του ποιητή με… τηλεγράφημα της Ντόιτσε Βέλε, το οποίο αναφέρεται στο αφιέρωμα του γερμανικού περιοδικού «ΑΚΤΣΕΝΤΕ» στην ελληνική λογοτεχνία και μάλιστα στη λογοτεχνία με θέμα «την παρούσα πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα», που δεν είναι άλλη από τη χούντα των συνταγματαρχών. Σε αυτό το τεύχος συμμετέχει και ο Μανόλης Αναγνωστάκης, αλλά και άλλοι λογοτέχνες, όπως ο Σεφέρης, ο Ρίτσος, ο Στρατής Τσίρκας. Φυσικά ενημερώθηκαν και οι φάκελοι των υπολοίπων, όπως σημειώνεται.
Το 1972 ο Μανόλης Αναγνωστάκης υπογράφει κείμενο για την αμνήστευση των καταδικασθέντων και υποδίκων για «πολιτικά αδικήματα» της Εταιρείας Μελέτης Ελληνικών Προβλημάτων», το οποίο δημοσιεύει «το Βήμα». Η σημείωση αυτή δεν παραλείπεται από τους ασφαλίτες.
Δύο ακόμη ενημερωτικά σημειώματα που η Αυγή δίνει στο φως της δημοσιότητας αποδεικνύουν ότι ο σπουδαίος ποιητής, παρακολουθούταν και ο φάκελός του ενημερωνόταν και μετά την μεταπολίτευση.
Στο φάκελό του λοιπόν υπάρχει ένα απόκομμα της Αυγής του 1976 που αναφέρεται σε εκδήλωση στα «οκτάχρονα του Ρήγα Φεραίου», στην οποία μίλησε ο Μανόλης Αναγνωστάκης. Το δεύτερο ενημερωτικό σημείωμα έρχεται από το 1980 και αφορά τη δημοσίευση ποιήματος του στην εφημερίδα «Οδηγητής».
ΠΗΓΗ: Αυγή της Κυριακής
