Αντίστροφες επιπτώσεις έχει η αποδυνάμωση του δολαρίου αφενός για την παγκόσμια οικονομία, αφετέρου για τις ΗΠΑ, καθώς οι δασμοί του Ντόναλντ Τραμπ είχαν τα αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.
Στην έκθεση για τις Παγκόσμιες Οικονομικές Προοπτικές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), επισημαίνεται πως το δολάριο έχει αποδυναμωθεί σημαντικά μετά τον Απρίλιο του 2025, παρά το γεγονός ότι οι αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων παραμένουν υψηλότερες σε σχέση με άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες όπως η Ευρωζώνη. Σε ό,τι αφορά την αμερικανική οικονομία, αυτή η εξέλιξη αντίκειται στις προσδοκίες που είχαν διαμορφωθεί από την κυβέρνηση Τραμπ, σύμφωνα με τις οποίες οι αυξημένοι δασμοί και τα δημοσιονομικά ελλείμματα στις ΗΠΑ θα οδηγούσαν σε ανατίμηση του δολαρίου.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Αν και ορισμένοι επενδυτές αποδίδουν αυτή την πτώση σε διαρθρωτικούς παράγοντες, όπως η σταδιακή μετατόπιση κεφαλαίων από αμερικανικούς τίτλους, το ΔΝΤ υπογραμμίζει πως τα διαθέσιμα στοιχεία για τις διασυνοριακές ροές κεφαλαίων δεν υποδεικνύουν ακόμη μια ευρεία αποχώρηση από τα αμερικανικά assets.
Επισημαίνεται, παράλληλα, πως η αύξηση της αντιστάθμισης κινδύνου (hedging) έναντι της πιθανής αποδυνάμωσης του δολαρίου έχει ενισχύσει τη διολίσθησή του.
Αυτές οι εξελίξεις οδηγούν το ΔΝΤ να διερωτάται αν αυτές οι αλλαγές στον χαρακτήρα του δολαρίου ως «ασφαλές καταφύγιο» είναι προσωρινές ή και… μόνιμες, κάτι που θα συνιστά και μια τομή στην παγκόσμια οικονομία.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πώς επηρεάζει η πτώση του δολαρίου την παγκόσμια οικονομία
Από την άλλη, η αποδυνάμωση του δολαρίου έχει πολυεπίπεδες επιπτώσεις και στην παγκόσμια οικονομία. Συγκεκριμένα:
1. Χαλάρωση των παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών συνθηκών
Όπως αναφέρουν οι αναλυτές, οι αναδυόμενες αγορές έχουν ευνοηθεί από το φθηνότερο δολάριο των τελευταίων μηνών, καθώς αυτό ελαφρύνει το βάρος του εξωτερικού χρέους σε δολάρια και προσφέρει περισσότερο περιθώριο για νομισματική χαλάρωση.
Παράλληλα, παρατηρείται αναθέρμανση των κεφαλαιακών εισροών στις αναδυόμενες αγορές, και πολλές νομισματικές μονάδες αυτών των χωρών έχουν ανατιμηθεί.
2. Επιπτώσεις στο εμπόριο και τις τιμές
Η αποδυνάμωση του δολαρίου αυξάνει το κόστος των εισαγωγών στις ΗΠΑ, εντείνοντας τις πληθωριστικές πιέσεις, ειδικά σε αγαθά εισαγόμενα που είναι ευαίσθητα στις τιμές. Το ΔΝΤ σημειώνει ήδη αυξημένο κόστος ενδιάμεσων αγαθών για τους παραγωγούς στις ΗΠΑ, ενώ υπάρχουν πρώτες ενδείξεις ότι οι δασμοί και η πτώση του δολαρίου περνούν σταδιακά στις τιμές καταναλωτή.
3. Αλλαγή ισορροπίας στις νομισματικές πολιτικές
Σε χώρες που δεν επιβάλλουν δασμούς, η πτώση του δολαρίου ενισχύει τα νομίσματά τους, με αποτέλεσμα να μειώνονται οι πιέσεις στον πληθωρισμό. Αυτό τους επιτρέπει να χαλαρώσουν τη νομισματική πολιτική. Στις ΗΠΑ όμως, η συνδυαστική επίδραση δασμών και εξασθένησης του δολαρίου δημιουργεί ένα «σοκ προσφοράς», καθιστώντας πιο δύσκολη την εξισορρόπηση μεταξύ ανάπτυξης και πληθωρισμού.
4. Επιπτώσεις στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών
Το ΔΝΤ σημειώνει ότι ένα ασθενέστερο δολάριο ενισχύει τις εξαγωγές των ΗΠΑ και περιορίζει τις εισαγωγές, οδηγώντας σε βελτίωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
Όμως, αυτή η «βελτίωση» αντισταθμίζεται από τη διεύρυνση του δημοσιονομικού ελλείμματος λόγω του OBBBA (One Big Beautiful Bill Act), του υπέρ – νομοσχεδίου το οποίο υπέγραψε ως νόμο του κράτους ο Ντόναλντ Τραμπ στις αρχές Ιουλίου.
5. Πιθανοί μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι
Το ΔΝΤ προειδοποιεί ότι η συνεχιζόμενη αποδυνάμωση του δολαρίου σε συνδυασμό με ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του αμερικανικού χρέους και τις γεωοικονομικές τριβές μπορεί να πυροδοτήσει αστάθεια στις χρηματοπιστωτικές αγορές, ειδικά αν αμφισβητηθεί η ηγεμονία του δολαρίου στο διεθνές νομισματικό σύστημα.
