Σε μια πρωτοφανή κίνηση στην 111χρονη ιστορία της Fed, ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε ότι παύει από τα καθήκοντά της τη Λίζα Κουκ, την πρώτη Αφροαμερικανή γυναίκα που διορίστηκε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed), επικαλούμενος παρατυπίες στην απόκτηση στεγαστικών δανείων.
Μέσω ανάρτησής του στο Truth Social τη Δευτέρα, ο Τραμπ ανακοίνωσε: «Έκρινα ότι υπάρχει επαρκής λόγος για την απομάκρυνσή σας από τη θέση σας».Ειδικότερα, την κατηγόρησε ότι το 2021 δήλωσε σε αιτήσεις στεγαστικών δανείων για ακίνητα στο Μίσιγκαν και στη Τζόρτζια ότι και τα δύο ήταν κύρια κατοικία της.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Μπορεί ο «επίσημος» λόγος ήταν «παρατυπίες» σε στεγαστικά δάνεια, στην πράξη, όμως, πρόκειται για μια πρωτοφανή σύγκρουση που φέρνει στο προσκήνιο την ίδια την ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ.
Η Κουκ, της οποίας η θητεία είχε εγκριθεί με θητεία έως το 2038, αντέδρασε άμεσα: «Δεν υπάρχει κανένας λόγος σύμφωνα με τον νόμο, ούτε έχει ο πρόεδρος την εξουσία να με απολύσει», τόνισε, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν θα παραιτηθεί. Ο δικηγόρος της μίλησε για «παράνομη ενέργεια» και προανήγγειλε δικαστική μάχη.
Η υπόθεση ξεκίνησε στις 20 Αυγούστου, όταν ο Τραμπ είχε καλέσει τη Λίζα Κουκ να παραιτηθεί, έπειτα από ισχυρισμούς του διευθυντή της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Στέγασης και Χρηματοδότησης (FHFA), Ουίλιαμ Πούλτε -επίσης διορισμένου από τον Τραμπ – ότι η Κουκ δήλωσε ψευδώς δύο διαφορετικές υποθήκες ως «κύρια κατοικία». Το αμερικανικό Υπουργείο Δικαιοσύνης γνωστοποίησε ότι διερευνά την υπόθεση.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ποια είναι η Λίζα Κουκ
Πριν την τοποθέτησή της στη Fed, η Λίζα Κουκ δίδαξε Οικονομικά και Διεθνείς Σχέσεις στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν Στέιτ. Από το 2018 έως το 2021, διηύθυνε το θερινό πρόγραμμα εκπαίδευσης της Αμερικανικής Οικονομικής Ένωσης, ενώ υπήρξε και ερευνητική συνεργάτης στο National Bureau of Economic Research.
Προηγουμένως, είχε διδάξει στη Σχολή Διακυβέρνησης Κένεντι του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, όπου διετέλεσε και αναπληρώτρια διευθύντρια για την Έρευνα στην Αφρική στο Κέντρο Διεθνούς Ανάπτυξης. Υπήρξε επίσης υπότροφος στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ.
Από το 2011 έως το 2012, υπηρέτησε ως ανώτερη οικονομική σύμβουλος στο Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα, ενώ την περίοδο 2000–2001 εργάστηκε ως ανώτερη σύμβουλος για ζητήματα χρηματοδότησης και ανάπτυξης στο Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ.
Η Κουκ σπούδασε φιλοσοφία στο Spelman College, ενώ με υποτροφία Marshall απέκτησε δεύτερο πτυχίο στη Φιλοσοφία, Πολιτική και Οικονομία από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Ολοκλήρωσε το διδακτορικό της στα Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Μπέρκλεϊ.
Στις 23 Μαΐου 2022 ανέλαβε επισήμως καθήκοντα ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Fed για θητεία που έληγε τον Ιανουάριο του 2024.
Η θητεία της ανανεώθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2023 και ορκίστηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2023 για νέα θητεία που επρόκειτο να διαρκέσει έως τις 31 Ιανουαρίου 2038.
Κρίσιμα ερωτήματα μετά την απομάκρυνση της Κουκ από την Fed
Αναλυτές επισημαίνουν ότι η απομάκρυνση της Κουκ δεν αφορά αποκλειστικά το πρόσωπό της, αλλά εντάσσεται στη στρατηγική του Τραμπ να κάμψει τις αντιστάσεις της Fed απέναντι στις πιέσεις του για μαζικές μειώσεις επιτοκίων.
Εφόσον ο πρόεδρος προχωρήσει σε αντικατάστασή της με πρόσωπο της επιλογής του, θα εξασφαλίσει πλειοψηφία στο Διοικητικό Συμβούλιο της Fed, γεγονός που θα του επιτρέψει να επηρεάσει κρίσιμες αποφάσεις – μεταξύ αυτών και την ανανέωση των θητειών των 12 περιφερειακών διοικητών τον ερχόμενο Φεβρουάριο. Ο Τραμπ, άλλωστε, δεν έχει διστάσει στο παρελθόν να απειλήσει ακόμη και με «απόλυση» τον πρόεδρο της Fed, Τζερόμ Πάουελ.
Το κατά πόσο ένας Αμερικανός πρόεδρος έχει δικαίωμα να αποπέμψει μέλος της Fed παραμένει αμφιλεγόμενο. Ο νόμος προβλέπει ότι οι διοικητές μπορούν να απομακρυνθούν «μόνο για σπουδαίο λόγο». Ωστόσο, το Ανώτατο Δικαστήριο έχει περιορίσει τα τελευταία χρόνια τις εγγυήσεις θητείας για στελέχη άλλων ανεξάρτητων αρχών, δημιουργώντας μια γκρίζα ζώνη.
