Έκδοση ευρωπαϊκών – κοινοτικών ομολόγων έως και 835 δισ. ευρώ με αιχμή την άμυνα και την εσωτερική ασφάλεια της σχεδιάζει η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) τα αμέσως επόμενα χρόνια, σπάζοντας κάθε προηγούμενο ρεκόρ (μαζί και του Ταμείου Ανάκαμψης των 635 δισ. ευρώ) δανεισμού από τις αγορές. Και αυτό την ίδια ώρα που δεν έχει καν ακόμα ξεκινήσει η εξόφληση των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης (κατά την περίοδο της πανδημίας) ενώ τα δημόσια χρέη κάθε μίας χώρας – μέλους της έχουν πάρει την ανιούσα…
Το αστρονομικό αυτό συνολικό ποσό των 835 δισ. ευρώ (4 φορές το ΑΕΠ της Ελλάδας!) το οποίο θα βγει να δανειστεί η ΕΕ μέσω έκδοσης κοινοτικών ομολόγων (την ίδια ώρα που η Κομισιόν προτείνει τη χρήση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που είναι αποταμιευμένα στο Βέλγιο ως «βάση» για πολεμικά δάνεια προς την ίδια και την Ουκρανία 140 δισ. ευρώ!) προκύπτει από όσα ανέφερε την Τετάρτη (1.10.2025), ο κοινοτικός επίτροπος αρμόδιος για τον κοινοτικό προϋπολογισμό, Πιοτρ Σεραφίν, μιλώντας στο 7ο Ετήσιο Σεμινάριο Κεφαλαιαγορών της Κομισιόν, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και του ESM.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πέρα από το δανεισμό μέσω του πολεμικού ταμείου της ΕΕ (SAFE) ύψους 150 δισ. ευρώ, από το 2028 μέχρι το 2034, όπως προβλέπει το προσχέδιο του νέου κοινοτικού προϋπολογισμού, η Κομισιόν θα δανειστεί για λογαριασμό των χωρών – μελών της ΕΕ επιπλέον 685 δισ. ευρώ (δηλαδή συνολικά μαζί με το SAFE, 835 δισ. ευρώ) για τα ακόλουθα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία: το Catalyst Europe, το Μηχανισμό Κρίσεων (κάτι που αφορά και την ασφάλεια των πολιτών, δηλαδή εμμέσως την εκ των έσω άμυνα της χώρας), το Global Europe αλλά και την Ουκρανία.
Και όχι μόνο αυτό, αλλά σύμφωνα με όσα προκύπτουν από τα λεγόμενα Σεραφίν, το ίδιο το SAFE που στόχο έχει την άμυνα της Ευρώπης, αποτελεί μία έμμεση εγγύηση πως η ΕΕ, μένοντας ασφαλής απέναντι στον κίνδυνο που προέρχεται από τα ανατολικά σύνορά της, θα μπορεί να είναι συνεπής αποπληρωτής των δανείων που θα λάβει από τις διεθνείς αγορές από εδώ και στο εξής…
O Σεραφίν ανέφερε πως «για χρόνια αποτυγχάναμε να επενδύσουμε στην αμυντική μας ετοιμότητα. Τώρα πρέπει να καλύψουμε τη διαφορά. Και πρέπει να καλύψουμε γρήγορα. Το SAFE θα βοηθήσει εδώ. Θα επιτρέψει στην Κομισιόν να παράσχει 150 δισ. ευρώ σε ελκυστικά δάνεια στα κράτη μέλη για να ενισχύσει την αμυντική ετοιμότητα της Ευρώπης. Αλλά τα μέτρα SAFE δεν αφορούν μόνο τις περισσότερες δαπάνες. Αφορούν επίσης τις δαπάνες στην Ευρώπη, τη δημιουργία καινοτομίας και θέσεων εργασίας εδώ, στην ήπειρό μας.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Οι επενδυτές συχνά μιλούν για “ασφαλή καταφύγια”. Με το πρόγραμμά μας SAFE, θα συνέβαλαν στη διασφάλιση ότι η ΕΕ θα παραμείνει «ασφαλές καταφύγιο», και από άποψη ασφάλειας. Όταν ανακοινώθηκε το SAFE στις αρχές της άνοιξης, υπήρξε πολλή συζήτηση για μια πιθανή χαμηλή απορρόφηση από τα κράτη μέλη. Το αντίθετο ισχύει: 19 κράτη μέλη εξέφρασαν ενδιαφέρον, για ένα ποσό που ξεπέρασε κατά πολύ τα 150 δισ. ευρώ που ήταν διαθέσιμα. Το πρόγραμμα SAFE θα έχει εκτεταμένο χρονικό ορίζοντα. Με αυτόν τον τρόπο, παρέχεται περαιτέρω διαβεβαίωση σχετικά με τον συνεχιζόμενο ρόλο της ΕΕ ως σημαντικού εκδότη ομολόγων στο άμεσο μέλλον».
Τα εργαλεία νέου δανεισμού που προβλέπει ο νέος προϋπολογισμός
Ο Σεραφίν αναφέρθηκε και στο νέο κοινοτικό προϋπολογισμό: «Πριν από λίγες εβδομάδες, η Κομισιόν παρουσίασε επίσης τις προτάσεις της για τον επόμενο πολυετή προϋπολογισμό. Με τη νέα μας πρόταση για το Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Πολιτικής, διασφαλίζουμε ότι η Ευρώπη θα διατηρήσει μια ισχυρή και προβλέψιμη παρουσία στις κεφαλαιαγορές».
Αναλυτικά, ο κοινοτικός επίτροπος του κοινοτικού προϋπολογισμού ανέφερε πως (σ.σ. πέραν από τα 150 δισ. ευρώ του SAFE) «προωθούμε την υποβολή νέων προγραμμάτων δανεισμού τόσο για τα κράτη μέλη μας όσο και για τους εταίρους μας».
Πιο συγκεκριμένα:
- «Για τα κράτη μέλη, αυτό σημαίνει έως και 150 δισ. ευρώ σε δάνεια πολιτικής μέσω της Catalyst Europe»
- «Ένα νέο Μηχανισμό Κρίσεων με έως και 0,25% του ΑΕΠ της ΕΕ ετησίως (σ.σ. 400 δισ. ευρώ το 2028 – 2034) ως επιπλέον ικανότητα αντιμετώπισης σε περίπτωση σοβαρών κραδασμών.
- «Για τους εταίρους μας, προτείνουμε έως και 100 δισεκατομμύρια ευρώ για την Ουκρανία μέσω του Αποθεματικού της Ουκρανίας τόσο για δάνεια όσο και για επιχορηγήσεις».
- «Στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ευρώπης, 95 δισ. ευρώ μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε εγγυήσεις και δάνεια».
«Αυτά τα ποσά μπορεί να ακούγονται μεγάλα, αλλά εμπίπτουν πλήρως στην εκδοτική μας ικανότητα» καθησύχασε ο Σεραφίν.
Σεραφίν: «Ενδέχεται να λάβουμε περισσότερες στο μέλλον» για αναχρηματοδότηση χρέους από τους ηγέτες της ΕΕ
Για όποιον νομίζει πως η αύξηση του δανεισμού της ΕΕ είναι… πρόβλημα για την ίδια, αρκεί να διαβάσει τι εκτιμά ο Σεραφίν: «Πολλοί δεν περίμεναν ότι τα τελευταία χρόνια η ΕΕ θα γινόταν ο κορυφαίος εκδότης στις ευρωπαϊκές χρηματοπιστωτικές αγορές. Είμαστε πλέον ο πέμπτος μεγαλύτερος εκδότης ομολόγων σε ευρώ».
Ο κοινοτικός επίτροπος για τον κοινοτικό προϋπολογισμό επισημαίνει πως «ενώ ο δανεισμός της ΕΕ ξεκίνησε ως εργαλείο αντιμετώπισης κρίσεων, έχει γίνει κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη της αγοράς, τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και τη διεθνή εμπιστοσύνη στο ευρώ. Έχουμε δει ρεκόρ ζήτησης από τους επενδυτές για εκδόσεις ομολόγων της ΕΕ ακόμη και σε περιόδους αστάθειας της αγοράς. Και αυτή η ισχυρή ζήτηση προέρχεται από επενδυτές τόσο εντός όσο και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
«Αυτό δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη», σημειώνει ο Σεραφίν. Και αυτό «επειδή τα ομόλογα της ΕΕ είναι ασφαλή, τα ομόλογα της ΕΕ είναι ρευστά και τα ομόλογα της ΕΕ προσφέρουν ελκυστικές αποδόσεις. Αυτό παρέχει μια ευκαιρία να επενδύσετε στην Ευρώπη στο σύνολό της. Η πανευρωπαϊκή μας εμβέλεια σημαίνει πράγματι ότι τα ομόλογά μας συνοδεύονται από μια ενσωματωμένη διαφοροποίηση, καθιστώντας τα λιγότερο ευαίσθητα σε γεγονότα σε εγχώριο επίπεδο.
Έτσι, αν ψάχνετε για ένα ασφαλές καταφύγιο σε αυτές τις ταραγμένες εποχές, ένα ομόλογο της ΕΕ θα ήταν ένα καλό σημείο για να ξεκινήσετε. Τα τελευταία χρόνια, έχουμε επίσης χτίσει από την αρχή το απαραίτητο οικοσύστημα που υποστηρίζει την έκδοση ομολόγων της ΕΕ. Θέλω να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στους συμμετέχοντες του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα που μας βοήθησαν να δημιουργήσουμε αυτό το οικοσύστημα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.
Αυτό περιλαμβάνει φυσικά την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, αλλά και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Υπάρχουν επίσης πολλοί συμμετέχοντες του ιδιωτικού τομέα που μας βοήθησαν να το πετύχουμε αυτό. Και αυτή ήταν μια εντυπωσιακή προσπάθεια. Όλα αυτά τα βήματα έχουν εμπιστευτεί στα ομόλογα της ΕΕ πολλά από τα χαρακτηριστικά των κορυφαίων παγκόσμιων εκδοτών.
Για παράδειγμα, η ρευστότητα των ομολόγων της ΕΕ συνέχισε να βελτιώνεται και είναι πλέον συγκρίσιμη με αυτή των μεγάλων κρατικών ομολόγων στην Ευρώπη. Παρεμπιπτόντως, η συμπερίληψη ομολόγων της ΕΕ σε δείκτες κρατικών ομολόγων θα βοηθούσε προφανώς. Ως εκ τούτου, χαιρετίζουμε το γεγονός ότι ένας πάροχος δεικτών δημιούργησε τώρα μια νέα οικογένεια δεικτών στην οποία συνδυάζει παραδοσιακά κρατικά ομόλογα με ομόλογα της ΕΕ. Αυτό θα διευκολύνει τους επενδυτές να συμπεριλάβουν ομόλογα της ΕΕ στους δείκτες αναφοράς τους.
Είναι ήδη σαφές ότι θα διατηρήσουμε σημαντική παρουσία στις χρηματοπιστωτικές αγορές για τις επόμενες δεκαετίες». Ένας λόγος είναι ότι θα χρειαστεί να αναχρηματοδοτήσουμε μεγάλο μέρος του υπάρχοντος χρέους. Ένας άλλος σημαντικός λόγος όμως είναι ότι έχουμε λάβει εντολές από τους ηγέτες των κρατών μελών μας, για τη χρηματοδότηση συγκεκριμένων μέτρων στήριξης, και ενδέχεται να λάβουμε περισσότερες στο μέλλον».
