Σε μια κίνηση προσεκτικά υπολογισμένης διπλωματίας, ΗΠΑ και Λευκορωσία επαναφέρουν έναν απευθείας δίαυλο επικοινωνίας: ο Αμερικανός απεσταλμένος Τζον Κόουλ, στον οποίο ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει αναθέσει τις διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων στη Λευκορωσία, είχε συνομιλίες την Παρασκευή με τον πρόεδρο Αλεξάντρ Λουκασένκο, σύμφωνα με τα κρατικά μέσα ενημέρωσης της χώρας.
Η επίσκεψη του απεσταλμένου του Ντόναλντ Τραμπ στον Αλεξάντρ Λουκασένκο αποκτά ιδιαίτερο πολιτικό βάρος, καθώς πραγματοποιείται σε περιβάλλον παρατεταμένων εντάσεων και δυτικών κυρώσεων εις βάρος του καθεστώτος της Λευκορωσίας.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Βίντεο που μεταδόθηκαν από κανάλι στο Telegram, προσκείμενο στην κυβέρνηση, δείχνουν τον Λουκασένκο να υποδέχεται τον Κόουλ με θερμή χειραψία και σύντομη αγκαλιά. Ο Λευκορώσος πρόεδρος συνεχάρη τον απεσταλμένο για τον πρόσφατο διορισμό του και έστειλε σαφές μήνυμα προς τον Λευκό Οίκο: «Πείτε στον Τραμπ ότι πρέπει να κάνουμε κάτι γι’ αυτό. Και θα το κάνουμε», δήλωσε.
Σε δηλώσεις του στο κρατικό πρακτορείο Belta, ο Λουκασένκο εμφανίστηκε ασυνήθιστα θετικός απέναντι στον Αμερικανό πρόεδρο. «Λένε ότι ο Τραμπ αγαπά την κολακεία. Δεν πρόκειται για κολακεία. Μου αρέσουν πραγματικά οι πρόσφατες ενέργειές του», είπε, κάνοντας λόγο για έναν κόσμο που «αλλάζει πολύ γρήγορα» και για «νέα προβλήματα» που πρέπει να συζητηθούν — και ίσως να επιλυθούν.
Ένα παζάρι με προηγούμενο
Ο Ντόναλντ Τραμπ πιέζει εδώ και μήνες τον Αλεξάντρ Λουκασένκο, στενό σύμμαχο του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, να απελευθερώσει έως και 1.400 άτομα που η Ουάσινγκτον χαρακτηρίζει «πολιτικούς ομήρους». Η τακτική αυτή έχει ήδη δοκιμαστεί. Κατά την προηγούμενη επίσκεψη του Τζον Κόουλ στο Μινσκ, τον Σεπτέμβριο, 52 κρατούμενοι αφέθηκαν ελεύθεροι — εκ των οποίων οι 40 ήταν πολιτικοί κρατούμενοι — σύμφωνα με την οργάνωση Viasna. Ένας από αυτούς επέστρεψε στη φυλακή, αφού αρνήθηκε την απέλαση.
Σε αντάλλαγμα, οι ΗΠΑ είχαν προχωρήσει σε στοχευμένη χαλάρωση κυρώσεων, κυρίως σε βάρος της Belavia, της εθνικής αεροπορικής εταιρείας της Λευκορωσίας, επιτρέποντάς της να προμηθεύεται ανταλλακτικά για τον στόλο της, που περιλαμβάνει αεροσκάφη Boeing.
Ωστόσο, η ισορροπία αυτή αποδείχθηκε εύθραυστη. Από τότε, η Viasna καταγγέλλει ότι 167 νέα άτομα φυλακίστηκαν για πολιτικούς λόγους. Η εξόριστη αντιπολίτευση κατηγορεί το καθεστώς Λουκασένκο για μια «περιστρεφόμενη πόρτα», με απελευθερώσεις που συνοδεύονται από νέες συλλήψεις.
Η νέα αυτή διπλωματική κίνηση αναδεικνύει μια σκληρή πραγματικότητα: για το Μινσκ, οι πολιτικοί κρατούμενοι παραμένουν εργαλείο διαπραγμάτευσης, ενώ η Ουάσινγκτον επιχειρεί να αποσπάσει ανθρωπιστικά ανταλλάγματα χωρίς ουσιαστικές πολιτικές παραχωρήσεις. Μια διαπραγμάτευση υψηλού ρίσκου, όπου κάθε απελευθέρωση έχει βαρύ τίμημα.
