H εντυπωσιακή έπαυλη του Αυτοκράτορα Ανδριανού στην Ιταλία

Η έπαυλη του Ανδριανού (Villa Adriana) είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά και μεγαλοπρεπή αρχιτεκτονικά έργα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Η έπαυλη βρίσκεται σε απόσταση 30 χιλιομέτρων από την Ρώμη (Ιταλία) και ήταν το καλοκαιρινό ανάκτορο του φιλέλληνα Αυτοκράτορα Αδριανού.

Κατασκευάστηκε λίγο έξω από το Τίμπουρ (σημερινό Τίβολι) τη δεύτερη και τρίτη δεκαετία του 2ου αιώνα μ.Χ. και εκτείνεται σε μια περιοχή 200 στρεμμάτων, ενώ θεωρείται το πιο λαμπρό Ρωμαϊκό ανάκτορο όλων των εποχών, ανάλογο με το μεταγενέστερο Παλάτι των Βερσαλλιών.

Ο Αδριανός κατασκεύασε μινιατούρες φημισμένων κτηρίων και εγκαταστάσεων όπως τις είχε δει στα ταξίδια του, στην Ελλάδα και στην Αίγυπτο.

Λέγεται ότι ο Αδριανός αντιπαθούσε το ανάκτορο στον λόφο Παλατίνο στη Ρώμη, πράγμα που τον οδήγησε στην κατασκευή του συγκεκριμένου καταφυγίου που αργότερα έγινε εξοχική κατοικία. Τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του κυβερνούσε την αυτοκρατορία από τη βίλα. 

Μετά τον Αδριανό η βίλα χρησιμοποιήθηκε από τους διάφορους διαδόχους του. Κατά την παρακμή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας η βίλα περιέπεσε σε αχρηστία και μερικώς ερειπώθηκε. Τον 16ο αιώνα ο Καρδινάλιος Ιππόλυτος ντ’ Έστε αφαίρεσε τα περισσότερα μάρμαρα και αγάλματα από τη βίλα του Αδριανού για να διακοσμήσει τη δική του Βίλα ντ’ Έστε εκεί κοντά.

Η βίλα του Ανδριανού ήταν ένα συγκρότημα με περισσότερα από 30 κτίρια: το συγκρότημα περιελάμβανε ανάκτορα, αρκετά λουτρά, θέατρα, ναούς, βιβλιοθήκες, συντριβάνια, κρατικές αίθουσες, κατοικίες αυλικών, πραιτοριανών και δούλων.

Η βίλα περιέχει πολλούς και διαφορετικούς αρχιτεκτονικούς ρυθμούς, κυρίως ελληνικούς και αιγυπτιακούς.

Ένα από τα εντυπωσιακότερα και καλύτερα διατηρημένα μέρη της βίλας είναι μια πισίνα και ένα τεχνητό σπήλαιο, που ονομάζονταν Κάνωπος και Σεραπείο αντίστοιχα. Η Κάνωπος ήταν αιγυπτιακή πόλη, όπου ήταν ένας ναός (Σεραπείο), αφιερωμένος στο θεό Σέραπι. Εντούτοις η αρχιτεκτονική έχει ελληνικές επιρροές (χαρακτηριστικό στη Ρωμαϊκή αρχιτεκτονική της ακμάζουσας και ύστερης Αυτοκρατορίας, όπως φαίνεται στους Κορινθιακούς κίονες και στα αντίγραφα διάσημων ελληνικών αγαλμάτων που περιβάλλουν την πισίνα).

Σημαντική κατασκευή στη βίλα είναι και το λεγόμενο «Ναυτικό Θέατρο». Αποτελείται από ένα κυκλικό προστώο, στο εσωτερικό του οποίου ήταν μια δακτυλιόσχημη πισίνα με ένα κεντρικό νησί. Κατά τους αρχαίους χρόνους το νησί συνδεόταν με το προστώο με δύο κινητές γέφυρες. Στο νησί υπάρχει ένα μικρό ρωμαϊκό σπίτι με αίθριο, βιβλιοθήκη, τρικλίνιο και μικρά λουτρά.

Το μέρος αυτό χρησιμοποιείτο πιθανόν από τον Αυτοκράτορα σαν καταφύγιο από την πολύβουη ζωή της αυλής. Η περιοχή έχει ένα εκτεταμένο δίκτυο υπόγειων σηράγγων. Οι σήραγγες χρησίμευαν κυρίως για τη μεταφορά υπηρετών και αγαθών από τη μία περιοχή στην άλλη. Τα μονοπάτια και οι δρόμοι στην επιφάνεια ήταν στη διάθεση των πιο υψηλόβαθμων κατοίκων της Βίλας.

Οι θόλοι στα ατμόλουτρα έχουν κυκλικές οπές στην οροφή για τη διαφυγή του ατμού.

Αυτό θυμίζει το Πάνθεον, που επίσης χτίστηκε από τον Αδριανό. Το 1998 ανακαλύφθηκαν στη Βίλα ερείπια που οι αρχαιολόγοι υποστήριξαν ότι ήταν ο μνημειακός τάφος του Αντίνοου ή ενός ναού.