Εκλογές Τουρκία: Ο Ερντογάν σάρωσε στις σεισμόπληκτες περιοχές – Ο Κιλιτσντάρογλου και οι Κούρδοι

Μπορεί οι προεδρικές εκλογές στην Τουρκία να οδηγήθηκαν σε δεύτερο γύρο, που θα διεξαχθεί στις 28 Μαΐου 2023, ωστόσο ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανέτρεψε τα προγνωστικά και κατέλαβε την πρώτη θέση, με ποσοστό 49,5%, αφήνοντας δεύτερο τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου με 44,9%. 

Όλες ή σχεδόν όλες οι δημοσκοπήσεις έδιναν προβάδισμα στον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. Κάποιες μάλιστα τον αναδείκνυαν νικητή ακόμη και από τον πρώτο γύρο των εκλογών. Ο Ερντογάν τις διέψευσε: η επόμενη ημέρα τον βρήκε νικητή, έστω και αν δεν κατάφερε να επιβληθεί από τον πρώτο γύρο, όπως έκανε το 2018, αφού το ποσοστό που συγκέντρωσε ήταν κάτω από 50%.

Σάρωσε στις σεισμόπληκτες περιοχές

Οι επιζώντες του μεγάλου σεισμού της 6ης Φεβρουαρίου, που στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 50.000 ανθρώπους, εξέφραζαν την οργή τους κατηγορώντας το κράτος ότι καθυστέρησε να κινητοποιηθεί σε ορισμένες επαρχίες, όπως στο Αντιγιαμάν και το Χατάι.

Ωστόσο, η οργή αυτή δεν εκφράστηκε στις κάλπες. Ο πρόεδρος Ερντογάν υποσχέθηκε ότι θα χτίσει το συντομότερο δυνατόν 650.000 κατοικίες για τους σεισμόπληκτους. «Το μήνυμα θεωρήθηκε αξιόπιστο» από ένα μέρος των ψηφοφόρων», σχολίασε ο Μπερκ Εσέν.

Ο Ερντογάν διατήρησε τα πολύ υψηλά ποσοστά του στις περισσότερες από τις πληγείσες περιοχές: 72% στο Καχραμάνμαρας, 69% στη Μαλάτια, 66% στο Αντιγιαμάν. Στο Χατάι, το ποσοστό του παρέμεινε σταθερό, στο 48%.

Η ψήφος των Κούρδων δεν αρκούσε για τον Κιλιτσντάρογλου

Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου πέτυχε τα υψηλότερα ποσοστά του στις επαρχίες της νοτιοανατολικής Τουρκίας, όπου η πλειονότητα των κατοίκων είναι Κούρδοι. Στο Ντιγιάρμπακιρ, για παράδειγμα, έλαβε ποσοστό 72%, αφού το φιλοκουρδικό κόμμα HDP τάχθηκε υπέρ του υποψηφίου της αντιπολίτευσης.

«Η ψήφος των Κούρδων εξηγεί τα καλά αποτελέσματα της αντιπολίτευσης», σημείωσε ο Γιοχανάν Μπενχαΐμ, υπεύθυνος σύγχρονων σπουδών στο Γαλλικό Ινστιτούτο Ανατολικών Μελετών (Ifea) της Κωνσταντινούπολης.

Όμως η ψήφος των Κούρδων, μολονότι θεωρείται εδώ και χρόνια ότι επηρεάζει αποφασιστικά το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών, αυτή τη φορά δεν αρκούσε στην αντιπολίτευση. «Η στρατηγική του Ερντογάν, ο οποίος συνέδεε συνεχώς την αντιπολίτευση με τους Κούρδους, το PKK και την τρομοκρατία, αποδείχτηκε αποτελεσματική», είπε ο Μπαϊράμ Μπαλτζί, ερευνητής στο CERI-Sciences Po.

Η άνοδος του εθνικισμού

Το απροσδόκητα υψηλό ποσοστό του υπερεθνικιστή υποψηφίου Σινάν Ογάν ήταν μια από τις εκπλήξεις της κάλπης. Ο πρώην βουλευτής έλαβε πάνω από 5%, μολονότι τόσο ο Ερντογάν όσο και ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου στηρίζονται από εθνικιστικά κόμματα.

«Ο εθνικισμός είναι μια συνιστώσα του τουρκικού πολιτικού τοπίου (…) από τη δεκαετία του 1990», σύμφωνα με τον Ουμούτ Εζκιριμλί, ερευνητή στο Ινστιτούτο Διεθνών Μελετών της Βαρκελώνης (Ibei).

Η άνοδος των εθνικιστών, τα διάφορα κόμματα των οποίων συγκέντρωσαν όλα μαζί το 22% των ψήφων στις βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν ταυτόχρονα με τις προεδρικές, αποδίδεται εν μέρει στο πρόβλημα των Σύρων προσφύγων που ζουν στην Τουρκία.

«Η μεγάλη ανατροπή της κατάστασης είναι ότι πλέον η δεξιά και η ακροδεξιά βρίσκονται στην καρδιά του παιχνιδιού», είπε ο Γιοχανάν Μπενχαΐμ.

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ