Στη Γενεύη, μετά από ένα 24ωρο έντονων διαβουλεύσεων και διακυμάνσεων, ΗΠΑ και Ουκρανία εμφανίζονται – για πρώτη φορά εδώ και μήνες – να είναι πιο κοντά σε ένα πλαίσιο ειρήνης. Όμως το καθοριστικό ερώτημα παραμένει: ακόμη κι αν Ουκρανία και ΗΠΑ καταλήξουν, θα πει το «ναι» ο Βλαντιμίρ Πούτιν;
Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο μιλά για «τεράστια πρόοδο» και εκφράζει αισιοδοξία ότι η συμφωνία μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας μπορεί να κλείσει. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι το σχέδιο 28 σημείων Τραμπ δίνει στη Ρωσία σαφές πλεονέκτημα στο εδαφικό και τη διαβεβαίωση ότι η Ουκρανία δεν θα γίνει μέλος του ΝΑΤΟ, τίποτα ακόμα δεν είναι σίγουρο.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Οι Financial Times και αναλύουν ποια σημεία θα μπορούσε η Ουκρανία να δεχτεί ευκολότερα, όπως κι εκείνα στα οποία ο συμβιβασμός φαίνεται εξαιρετικά δύσκολος.
Θα εγκατέλειπε η Ουκρανία το Ντονέσκ;
Το μεγαλύτερο αγκάθι, το πιο δύσκολο ζήτημα όλων είναι η απόσυρση των ουκρανικών δυνάμεων από τμήματα της επαρχίας Ντονέσκ, στα ανατολικά της χώρας, που εξακολουθούν να ελέγχουν. Παρότι το θέμα εμφανίζεται χαμηλά στη λίστα των προτάσεων, αποτελεί στην ουσία τον πυρήνα των αμερικανο-ρωσικών πιέσεων για μια ειρηνευτική συμφωνία.
Μία τέτοια εξέλιξη θα πετύχαινε με διπλωματικά μέσα ό,τι δεν έχουν καταφέρει να πάρουν οι ρωσικές δυνάμεις από το 2014.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η παραχώρηση εδαφών που υπερασπίστηκαν με αίμα οι Ουκρανοί θεωρείται εξαιρετικά αμφιλεγόμενη για την Ουκρανία – κάτι που εξυπηρετεί τη Μόσχα.
Δεκάδες χιλιάδες κάτοικοι που απομένουν στις περιοχές αυτές θα ανγακαστούν να φύγουν. Η Ουκρανία θα εγκατέλειπε τη «ζώνη-φρούριό»της που αποτελούν προπύργιο άμυνας.
Ο Ζελένκσι έχει δηλώσει ότι μόνο μέσω της διπλωματίας μπορεί να ανακτηθεί το ήδη κατεχόμενο ρωσικό έδαφος.
Παρόλα αυτά απορρίπτει κάθε επίσημη αναγνώριση της ρωσικής κατοχής. Το αμερικάνικο σχέδιο μιλάει για ρωσικό de facto έλεγχο.
Αμφιλεγόμενες εγγυήσεις ασφαλείας
Το αμερικανικό σχέδιο αναφέρει ότι η Ουκρανία θα «λάβει αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας» αλλά δεν εξειδικεύει τι σημαίνει αυτό. Ταυτόχρονα αποκλείει την ένταξή της στο ΝΑΤΟ, ούτε τώρα ούτε στο μέλλον.
Επίσης, καμία χώρα του ΝΑΤΟ δεν θα μπορεί να έχει παρουσία στρατευμάτων στην Ουκρανία. Ο Ζελένσκι ζητά εγγυήσεις αντίστοιχες με το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, δηλαδή στρατιωτική συνδρομή και αυστηρές κυρώσεις κατά της Ρωσίας σε περίπτωση νέας εισβολής, κάτι που δεν αποτυπώνεται στο σχέδιο.
Τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία
Η αμερικανική πρόταση ουσιαστικά ακυρώνει το ευρωπαικό σχέδιο για δάνειο αποζημιώσεων 140 δισ. ευρώ από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία – το μεδγαλύτερο μέρος των 300 δισ. δολαρίων που δεσμεύτηκαν βρίσκεται στην Ευρώπη.
Με βάση την αμερικανική πρόταση οι ΗΠΑ θα λάβουν 100 δισ. δολάρια για ένα επενδυτικό ταμείο ΗΠΑ-Ουκρανίας όπου το ήμισυ των κερδών θα καταλήγει στις ΗΠΑ.
Άλλα 100 δισ. θα προσθέσει η Ευρώπη, ενώ τα υπόλοιπα θα κατευθυνθούν σε ένα επενδυτι9ό ταμείο ΗΠΑ-Ρωσίας. Η πρόταση προκάλεσε ιδιαίτερη ενόχληση στο Βερολίνο, με τον καγελάριο Μερτς να αντιδρά έντονα.
Η πρόταση για γενική αμνηστία
Το σχέδιο περιλαμβάνει και γενική αμνηστία και για τις δύο πλευρές καθώς και εγκατάλειψη κάθε νομικής διεκδίκησης κάτι που απορρίπτεται κατηγορηματικά από το Κίεβο.
Περιορισμός του ουκρανικού στρατού
Η ιδέα να μειωθεί ο ουκρανικός στρατός στους 600.000 θεωρείται από ευρωπαικές πρωτεύουσες απαράδεκτη παραβίαση της ουκρανικής κυριαρχίας. Το σχέδιο δεν προβλέπει κάτι αντίστοιχο για τις ρωσικές δυνάμεις – γεγονός που αυξάνει τις ανησυχίες.
Ορισμένοι στρατιωτικοί έχουν ήδη προειδοποιήσει πώς μια τέτοια μείωση θα αποτελούσε «προετοιμασία για μια νέα εισβολή» και θα αποδυνάμωνε την Ουκρανία σε επικίνδυνο βαθμό.
