Hassan Fathy: Η άγνωστη σχέση του με την Αθήνα [vids]

Καθηγητής, μηχανικός, αρχιτέκτονας, μουσικός και εφευρέτης… Με το Doodle σήμερα η Google τιμάει τον Hassan Fathy, έναν Αιγύπτιο αρχιτέκτονα γνωστό για τις πρωτοποριακές μεθόδους του με σεβασμό στην παράδοση και δίνοντας αξία σε όλες τις πτυχές της ζωής. Ο Hassan Fathy που άφησε κληρονομιά 160 μοναδικών έργων σε σχολεία, θέατρα μέχρι και χώρους λατρείας και αναψυχής, ήταν ένας από τους σπουδαιότερους αρχιτέκτονες με σεβασμό στην ιστορία και στην παράδοση της Αιγύπτου. 

Με το Doodle σήμερα η Google τιμά την κληρονομιά που άφησε στην Αίγυπτο χάρη στις πρωτοποριακές μεθόδους του και τη χρήση παραδοσιακών υλικών. Ο Hassan Fathy δεν έχτιζε μόνο σπίτια αλλά δημιουργούσε κοινότητες, τις οποίες εκπαίδευε να χτίζουν μόνες τους τα σπίτια τους ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες τους κάνοντας με αυτόν τον τρόπο το κάθε σπίτι, μοναδικό. Στην αρχή της καριέρας του ο Hassan Fathy επικεντρώθηκε στη διδασκαλία της αρχιτεκτονικής, αλλά σύντομα άρχισε να αναλαμβάνει και μόνος του αρχιτεκτονικά έργα. Ήταν πεποισμένος ότι η Αίγυπτος μπορούσε να κοιτάξει στο παρελθόν για να δημιουργήσει ένα αξιόλογο μέλλον.

Το έργο του δεν ενέπνευσε μόνο αρχιτέκτονες εντός Αιγύπτου αλλά και εκτός…

Ο Hassan Fathy ερεύνησε παλιές μεθόδους χτισίματος και ξεκίνησε να δουλεύει με παραδοσιακά υλικά όπως η λάσπη και το χώμα. Χρησιμοποίησε επίσης παραδοσιακές δομές με βάση τις αψίδες για δυνατό στήριγμα και malqaf, δηλαδή έναν πύργο παγίδευσης του αέρα που χρησιμοποιεί τον φυσικό κλιματισμό και τον διοχετεύει στο εσωτερικό του σπιτιού.

Στα τέλη της δεκαετίας του 50, ο Hassan Fathy ταξίδεψε στην Ελλάδα όπου παρέμεινε για δύο ολόκληρα χρόνια. Απογοητεύμενος από την γραφειοκρατία και πεπεισμένος ότι τα κτίρια μπορούν να “μιλήσουν” δυνατότερα από τις λέξεις, μετακόμισε στην Αθήνα για να συνεργαστεί με διεθνείς σχεδιαστές εξελίσσοντας τις αρχές της οικιστικής σχεδίασης υπό την διεύθυνση του Κωνσταντίνου Απόστολου Δοξιάδη, πολεοδόμου και αρχιτέκτονα μεγάλων έργων.

Στη συνέχεια, επέστρεψε στην Αίγυπτο και υπηρέτησε συνήγορος των παραδοσιακών ενεργειακών λύσεων σε πρόζεκτ μεγαλύτερων κοινοτήτων για το Ιράκ και το Πακιστάν, ενώ έκανε ερευνητικά ταξίδια για το πρόγραμμα “Πόλεις του Μέλλοντος” στην Αφρική.

Η δύναμη της κοινότητας. Πέρα από τη διατήρηση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της Αιγύπτου, ο Hassan Fathy στράφηκε στη δύναμη της κοινότητας για να εξασφαλίσει την επιβίωσή της. Εκπαίδευσε μέλη της κοινότητας να κατασκεύαζουν από το μηδέν τα δικά τους υλικά και να χτίζουν τις δικές τους δομές, έτσι ώστε τα σπίτια τους να αντέξουν αφότου ο Hassan Fathy θα είχε φύγει.

Χάρη στον Hassan Fathy, αρχιτέκτονες από όλο τον κόσμο επιδιώκουν να βρουν πρωτοποριακούς τρόπους κτισίματος με σεβασμό στις τοπικές παραδόσεις και τα τοπικά αγαθά. Ο Hassan Fathy “έφυγε” από τη ζωή το 1989 σε ηλικία 89 ετών, αφήνοντας μια κληρονομιά που θα μείνει για πάντα “ζωντανή”.