Ο πόλεμος γίνεται «gaming»: στην ανατολική Ουκρανία, χειριστές drones καταδιώκουν Ρώσους στρατιώτες όπως σε βιντεοπαιχνίδι. Με το ψευδώνυμο «Ρούμπικ», ένας 22χρονος χειριστής εξηγεί ότι σκοτώνοντας έναν απλό πεζό, χαρίζει «τουλάχιστον έξι πόντους» στην ταξιαρχία του. Οι πόντοι αυτοί, που επικυρώνονται από την επίσημη πλατφόρμα Brave1, ανταλλάσσονται στη συνέχεια με νέο εξοπλισμό.
Η Brave1, που δημιουργήθηκε από το υπουργείο Ψηφιακής Μετάβασης της Ουκρανίας, παρουσιάζεται ως το «πρώτο στρατιωτικό Amazon». Οι ταξιαρχίες επιλέγουν τα drones που θέλουν, αξιολογούν την αποτελεσματικότητά τους και ανταγωνίζονται για να ανέβουν στην μηνιαία κατάταξη που δημοσιοποιεί η πλατφόρμα. Τα πιο εξελιγμένα μοντέλα κοστίζουν δεκάδες πόντους, ενισχύοντας τη λογική του ανταγωνισμού μεταξύ των μονάδων.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ένα μείγμα τεχνολογίας και πολέμου
Για τους δημιουργούς της, το αποκεντρωμένο αυτό σύστημα ενθαρρύνει την καινοτομία και ωθεί τις εταιρείες να κατασκευάζουν πιο αποδοτικά όπλα. «Είναι ένας υγιής ανταγωνισμός», δηλώνει ο διευθυντής της πλατφόρμας, Άντριι Χριτσενιούκ. Νεαροί στρατιώτες, εξοικειωμένοι με τα βιντεοπαιχνίδια και τις οθόνες, αποδεικνύονται ιδανικοί για αυτόν τον τρόπο μάχης, όπου κάθε επίθεση καταγράφεται, ανεβαίνει στην πλατφόρμα και μετατρέπεται σε βαθμολογία.
Όμως πίσω από την παιχνιδοποίηση, η πραγματικότητα παραμένει σκληρή. Τα drones, συχνά φθηνά, συντρίβονται πάνω στους στόχους ή ρίχνουν εκρηκτικά, προκαλώντας συνεχώς περισσότερα θύματα. Ο Ρούμπικ αφηγείται ότι άκουγε επί μέρες τις επικοινωνίες ενός Ρώσου στρατιώτη πριν τον εξουδετερώσει: «Ένιωσα ένα κενό στην ψυχή μου», λέει, διευκρινίζοντας ότι δεν ξεχνά ποτέ το υπαρξιακό διακύβευμα αυτού του πολέμου για τη χώρα του.
Υπερηφάνεια και αμηχανία
Ορισμένοι χειριστές δηλώνουν υπερήφανοι όταν βλέπουν το τάγμα τους στη λίστα με τις «δέκα καλύτερες» μονάδες που δημοσιεύεται κάθε μήνα. Άλλοι όμως αναγνωρίζουν ένα αίσθημα αμηχανίας μπροστά σε αυτό το μείγμα πολέμου και παιχνιδιού. «Όταν προσπαθώ να επιστρέψω στην κανονική ζωή και να το σκεφτώ, είναι κάπως ενοχλητικό», παραδέχεται ο «Λαφαγιέτ», πρώην πληροφορικός που έγινε χειριστής drones.
Για τις ουκρανικές αρχές, η Brave1 δεν αντικαθιστά την παραδοσιακή στρατιωτική ιεραρχία, αλλά εκσυγχρονίζει έναν στρατό που εξακολουθεί να φέρει βαρίδια από τη σοβιετική εποχή. Οι στρατιωτικοί στόχοι παραμένουν προτεραιότητα, διαβεβαιώνει αξιωματικός του τάγματος «Αχιλλέας»: «Η αποστολή μας είναι πάντα πάνω από τους πόντους ή τις κατατάξεις».
Ένα είναι βέβαιο: στην Ουκρανία, ο πόλεμος διεξάγεται πλέον και μέσα από οθόνες και αλγορίθμους, μετατρέποντας το πεδίο της μάχης σε μια αρένα όπου κάθε νίκη μετριέται σε πόντους.
