Η απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών να ενισχύσουν την στρατιωτική τους παρουσία στις ακτές της Βενεζουέλας δημιουργεί ένα κλίμα πρωτοφανούς έντασης. Τρία αποβατικά πλοία με ελικόπτερα, τρία αντιτορπιλικά εξοπλισμένα με το σύστημα Aegis, ένα πυρηνικό υποβρύχιο και περίπου 4.000 πεζοναύτες στάλθηκαν κατόπιν εντολής του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Επισήμως, η κινητοποίηση αυτή στοχεύει στον αποκλεισμό των οδών διακίνησης ναρκωτικών προς τις ΗΠΑ.
Ωστόσο, η ρητορική που υιοθετεί ο Λευκός Οίκος αφήνει να εννοηθεί πως υπάρχει και ένα ευρύτερο πολιτικό μήνυμα. Η εκπρόσωπος Κάρολαϊν Λέβιτ δήλωσε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ είναι έτοιμος να χρησιμοποιήσει «όλα τα μέσα» ώστε να οδηγηθούν στη δικαιοσύνη οι υπεύθυνοι του λαθρεμπορίου, χαρακτηρίζοντας την κυβέρνηση του Νικολάς Μαδούρο «ναρκοτρομοκρατικό καρτέλ» και τον πρόεδρο της Βενεζουέλας «φυγόδικο».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Το Καράκας καταγγέλλει άμεση απειλή
Απέναντι σε αυτή την ανάπτυξη δυνάμεων, ο Νικολάς Μαδούρο αντέδρασε ανακοινώνοντας την ενεργοποίηση ενός «ειδικού σχεδίου» που προβλέπει την κινητοποίηση 4,5 εκατομμυρίων πολιτοφυλάκων. Μιλώντας στο κοινοβούλιο, έκανε λόγο για «ανήθικη, εγκληματική και παράνομη επίθεση», συγκρίνοντας την κατάσταση με «τη μάχη του Δαβίδ με τον Γολιάθ».
Στους δρόμους του Καράκας, οι αντιδράσεις κυμαίνονται από ανησυχία μέχρι ειρωνεία. Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης τονίζουν ότι η χώρα μπορεί να αμυνθεί, ενώ πολίτες σπεύδουν στα καταστήματα για να προμηθευτούν τρόφιμα και αγαθά. «Θα είναι αύριο το πρωί στη Λα Γκουάιρα, θα βγάλουν μια φωτογραφία και θα πιουν μια μπίρα», αστειεύτηκε η 35χρονη Γουέντι Ραμίρες. Άλλοι θυμίζουν ότι η Βενεζουέλα μπορεί να στηριχθεί στους Ρώσους και στους Κινέζους συμμάχους της.
Μαζική κινητοποίηση του πληθυσμού
Το Σάββατο (23.08.2025), σχηματίστηκαν μεγάλες ουρές έξω από τα κέντρα στρατολόγησης της πολιτοφυλακής. Χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι, φοιτητές και συνταξιούχοι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του προέδρου. «Η πατρίδα μας καλεί», δήλωσε η 51χρονη Ρόζι που παρουσιάστηκε για να καταταγεί.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Για τον Έντουαρντ Ροδρίγκες, πολιτικό αναλυτή προσκείμενο στην αντιπολίτευση, ο αριθμός των 4,5 εκατομμυρίων εθελοντών είναι «μη ρεαλιστικός», υπενθυμίζοντας ότι ο Μαδούρο δεν είχε λάβει καν τόσες ψήφους στις προεδρικές εκλογές. Παραδέχεται ωστόσο ότι η πρωτοβουλία ενισχύει την εικόνα μιας χώρας που συσπειρώνεται απέναντι σε εξωτερική απειλή.
Εκρηκτικό πολιτικό πλαίσιο
Η αντιπαράθεση αυτή εκτυλίσσεται ενώ η αντιπολίτευση συνεχίζει να αμφισβητεί την επανεκλογή του Μαδούρο το 2024, καταγγέλλοντας εκλογική νοθεία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και αρκετοί περιφερειακοί τους σύμμαχοι δεν αναγνωρίζουν την εκλογική διαδικασία. Για τους επικριτές του, ο πρόεδρος αξιοποιεί την κρίση για να εδραιώσει την εξουσία του και να δικαιολογήσει νέες κατασταλτικές ενέργειες.
Η αμερικανική ανακοίνωση έγινε λίγες ημέρες μετά την απόφαση της υπουργού Δικαιοσύνης Παμ Μπόντι να διπλασιάσει στα 50 εκατομμύρια δολάρια την αμοιβή για πληροφορίες που θα οδηγούσαν στη σύλληψη του Μαδούρο. Μια κίνηση που θυμίζει σε ορισμένους παρατηρητές την υπόθεση του Παναμά το 1989 ή ακόμη και το Ιράκ στις αρχές της δεκαετίας του 2000.
Μια επέμβαση θεωρείται απίθανη
Για τον Μαριάνο δε Άλμπα, αναλυτή με έδρα το Λονδίνο, μια πραγματική στρατιωτική επιχείρηση θεωρείται απίθανη: «Δεν είναι η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ αναπτύσσουν δυνάμεις στην Καραϊβική. Μια επίθεση θα περιέπλεκε επίσης τις προσπάθειες του Ντόναλντ Τραμπ να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, ενισχύοντας τη θέση του Βλαντίμιρ Πούτιν.»
Σύμφωνα με τον ίδιο, ο Μαδούρο αποκομίζει ακόμη και πολιτικό όφελος από την κατάσταση, ενισχύοντας τη γνωστή ρητορική του περί «πατρίδας υπό πολιορκία από την αυτοκρατορία». Κατά την εκτίμησή του, αυτή η αντιπαράθεση προσφέρει στο καθεστώς νέα εσωτερική νομιμοποίηση, την ώρα που η οικονομία παραμένει εξαντλημένη και οι πολίτες υποφέρουν από ελλείψεις και πληθωρισμό.
