Tην αντιπαράθεσή της με την Ιαπωνία κλιμακώνει η Κίνα, σχετικά με τα σχόλια της Γιαπωνέζας πρωθυπουργού Σανάε Τακαΐτσι για την Ταϊβάν, με τα κρατικά μέσα ενημέρωσης της Κίνας να απειλούν με σημαντικά αντίμετρα μετά τις ταξιδιωτικές προειδοποιήσεις του Πεκίνου που έθεσαν σε κίνδυνο οικονομικές αντιποίνων.
Το Yuyuantantian, ένας λογαριασμός κοινωνικής δικτύωσης που συνδέεται με τον κρατικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα της Κίνας και χρησιμοποιείται συχνά για να σηματοδοτήσει την επίσημη πολιτική, δημοσίευσε ένα σχόλιο το Σαββατοκύριακο (15-16.11.25) προειδοποιώντας ότι το Πεκίνο «έχει κάνει πλήρεις προετοιμασίες για ουσιαστικά αντίποινα». Η ανάρτηση υπαινίχθηκε την επιβολή κυρώσεων, την αναστολή οικονομικών, διπλωματικών και στρατιωτικών δεσμών και τον περιορισμό του εμπορίου ως μορφές πιθανών αντιποίνων στην Ιαπωνία, σύμφωνα με το Bloomberg.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ώρες μετά την ανάρτηση, η εφημερίδα People’s Liberation Army Daily ενίσχυσε αυτό το μήνυμα δημοσιεύοντας ένα σχόλιο ενός ακαδημαϊκού που συνδέεται με το κράτος, ο οποίος προειδοποιούσε ότι εάν ο στρατός της Ιαπωνίας εμπλακεί στο Στενό της Ταϊβάν «ολόκληρη η χώρα θα κινδύνευε να γίνει πεδίο μάχης».
Η διπλωματική κρίση ξέσπασε μετά τα σχόλια της πρωθυπουργού της Ιαπωνίας, Τακαΐτσι νωρίτερα αυτόν τον μήνα ότι η χρήση στρατιωτικής δύναμης σε οποιαδήποτε σύγκρουση στην Ταϊβάν θα μπορούσε να θεωρηθεί «κατάσταση που απειλεί την επιβίωση» (σ.σ. της Ιαπωνίας). Κάτι τέτοιο θα παρείχε νομική δικαιολόγηση στην Ιαπωνία για να υποστηρίξει φιλικές χώρες που επιλέγουν να απαντήσουν. Η Κίνα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη σε σχόλια σχετικά με την Ταϊβάν, το αυτοδιοικούμενο νησί που έχει ορκιστεί να διεκδικήσει κάποια μέρα, με τη βία εάν χρειαστεί.
Η διαμάχη κινδυνεύει να θέσει σε κίνδυνο την πρόσφατη πρόοδο στις διμερείς σχέσεις, λίγες μόλις εβδομάδες αφότου η Τακαΐτσι συναντήθηκε με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ και συμφώνησαν να βελτιώσουν τις σχέσεις. Η διαμάχη απειλεί επίσης να προκαλέσει ζημιές σε επιχειρήσεις που βρίσκονται σε κεντρικούς εμπορικούς εταίρους, καθώς η Κίνα προειδοποιεί τους τουρίστες και τους φοιτητές για τους αυξημένους κινδύνους στην Ιαπωνία.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Αυτά τα μέτρα έθεσαν σε κίνδυνο εκατομμύρια Κινέζους τουρίστες – περίπου το ένα τέταρτο όλων των επισκεπτών στην Ιαπωνία ετησίως – προκαλώντας πτώσεις στις μετοχές των μετοχών που σχετίζονται με τα ταξίδια, με τον γίγαντα καλλυντικών Shiseido Co. να υποχωρεί κατά 9% τη Δευτέρα. Το Χονγκ Κονγκ ενημέρωσε επίσης την ταξιδιωτική του οδηγία για την Ιαπωνία.
Κίνα και Χονγκ Κονγκ προειδοποιούν τους πολίτες να αποφεύγουν τις επισκέψεις στην Ιαπωνία
Η Ιαπωνία στέλνει έναν ανώτερο διπλωμάτη στην Κίνα τη Δευτέρα σε μια προσπάθεια να εξομαλύνει την ένταση, ανέφερε ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας NHK , επικαλούμενος έναν ανώτερο αξιωματούχο του Υπουργείου Εξωτερικών της χώρας. Η επερχόμενη σύνοδος κορυφής των ηγετών της G-20 αυτό το Σαββατοκύριακο στη Νότια Αφρική θα μπορούσε να προσφέρει στην Τακαΐτσι έναν χώρο για να συναντηθεί με τον Κινέζο πρωθυπουργό Λι Τσιάνγκ και να διορθώσει τις διαφορές, αν και ένας εκπρόσωπος του κινεζικού Υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε ότι δεν σχεδιάζουν να συναντηθούν.
«Πρόκειται για τον καθορισμό των όρων νωρίς στη θητεία της Τακαΐτσι, την αποτροπή άλλων χωρών από παρόμοια ρητορική και την αποθάρρυνση του Τόκιο από το να λάβει περαιτέρω μέτρα», δήλωσε η Τζένιφερ Γουέλτς του Bloomberg Economics . «Η Ιαπωνία είναι ένας σχετικά εύκολος στόχος και ο τουρισμός ένας εύκολος μοχλός για να τον αξιοποιήσει κανείς».
Η Τακαΐτσι έχει μέχρι στιγμής υπερασπιστεί τα σχόλιά της για την Ταϊβάν, ενώ το Τόκιο έχει δηλώσει ότι η στάση του παραμένει αμετάβλητη από τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Τη Δευτέρα, η Γενική Γραμματέας του Υπουργικού Συμβουλίου της Ιαπωνίας, Μινόρου Κιχάρα, χαρακτήρισε απαράδεκτη την ταξιδιωτική προειδοποίηση της Κίνας .
Η σύγκρουση της Κίνας με την Ιαπωνία έρχεται λίγο αφότου η Ευρώπη καλωσόρισε έναν αντιπρόεδρο της Ταϊβάν για πρώτη φορά από το 2002 εκτός των εμπορικών κέντρων διαμετακόμισης, προκαλώντας την οργή του Πεκίνου. Αυτό συνέβη εν μέσω μιας έντονης διπλωματικής προσέγγισης μεταξύ της Ταϊβάν και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία αντιβαίνει στη στρατηγική του Πεκίνου να απομονώσει τον παγκόσμιο κόμβο τσιπ.
Για το Τόκιο, τα οικονομικά διακυβεύματα είναι σημαντικά. Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ιαπωνίας και το σχόλιο του Γιουγιουανταντιάν ανέφερε ρητά ότι οι Ιάπωνες κατασκευαστές εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις κινεζικές εισαγωγές κρίσιμων υλικών. Μια προηγούμενη διαμάχη μεταξύ Κίνας και Ιαπωνίας το 2012 για τα αμφισβητούμενα νησιά οδήγησε σε ένα πολύμηνο μποϊκοτάζ ιαπωνικών προϊόντων που επηρέασε το εμπόριο.
Η ταξιδιωτική οδηγία της Κίνας θα μπορούσε να μειώσει έως και 2,2 τρισεκατομμύρια γιεν (14,2 δισ. δολάρια) από την οικονομία της Ιαπωνίας ή 0,36 της ποσοστιαίας μονάδας του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, σύμφωνα με εκτίμηση του Τακαχίντε Κιούτσι, εκτελεστικού οικονομολόγου στο Nomura Research Institute και πρώην μέλους του διοικητικού συμβουλίου της Τράπεζας της Ιαπωνίας.
Ο Κιούτσι δήλωσε ότι η εκτίμησή του βασίζεται σε παρόμοιες περιπτώσεις του παρελθόντος. Το 2012, όταν η Κίνα προέτρεψε τους πολίτες της να αποφύγουν να επισκεφθούν την Ιαπωνία, αφότου η Ιαπωνία εθνικοποίησε τα αμφισβητούμενα νησιά, γνωστά ως Σενκάκου στην Ιαπωνία και Ντιαογιού στην Κίνα, ο αριθμός των Κινέζων επισκεπτών μειώθηκε κατά περίπου 25% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Σε λίγο περισσότερο από τρεις μήνες, αυτό συνέβαλε σε πτώση άνω του 10% στις ετήσιες εξαγωγές.
«Είναι λογικό να υποθέσουμε ότι θα υπάρξει μέτρια αρνητική επίδραση στη δραστηριότητα του τομέα των υπηρεσιών της Ιαπωνίας τους επόμενους μήνες», δήλωσε ο Homin Lee, μακροοικονομικός στρατηγικός αναλυτής στην Lombard Odier Singapore. «Προφανώς, οι εταιρείες λιανικής, αναψυχής, ακινήτων και αεροπορικών εταιρειών που συνδέονται στενά με Κινέζους επισκέπτες στην Ιαπωνία θα επηρεαστούν αρνητικά από το επεισόδιο».
Σε μια άλλη ένδειξη έντασης, το Σαββατοκύριακο το Πεκίνο έπλευσε τέσσερα οπλισμένα σκάφη της κινεζικής ακτοφυλακής μέσα από αμφισβητούμενα ύδατα που ελέγχονται από την Ιαπωνία πριν αναχωρήσει.
Επιπτώσεις στις εξαγωγές
Η Κίνα έχει ήδη δείξει την προθυμία της να λάβει οικονομικά αντίποινα εναντίον των γειτόνων της στην περιοχή λόγω πολιτικών διαμαχών. Το 2017, το Πεκίνο χρησιμοποίησε εμπορικά όπλα εναντίον της Νότιας Κορέας για το σύστημα πυραυλικής άμυνας THAAD , το οποίο η Κίνα παραπονέθηκε ότι θα διατάρασσε τη στρατηγική ισορροπία της περιοχής.
Αυτό οδήγησε την Κίνα να αναστείλει τις πωλήσεις οργανωμένων ταξιδιών στη Νότια Κορέα και να παρεμποδίσει τη λειτουργία κορεατικών εταιρειών. Η διαμάχη μείωσε κατά 0,4 ποσοστιαίες μονάδες την αύξηση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της Νότιας Κορέας το 2017, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Τράπεζας της Κορέας.
Η νέα αντιπαράθεση αντιπροσωπεύει μια απότομη ανατροπή στις σχέσεις μετά τη συνάντηση της Τακαΐτσι με τον Σι στο περιθώριο της συνόδου κορυφής APEC στη Νότια Κορέα, και την υποσχέθηκε να «εμβαθύνει την προσωπική τους σχέση». Χρησιμοποίησε επίσης αυτή τη συνάντηση για να εκφράσει ανησυχίες σχετικά με τους περιορισμούς στις εξαγωγές σπάνιων γαιών από το Πεκίνο, οι οποίες είναι κρίσιμες για την κατασκευή όλων των προϊόντων, από ηλεκτρικά οχήματα έως smartphones.
Ωστόσο, η Τακαΐτσι έχει ιστορικό φιλίας προς την Ταϊβάν, πράγμα που σημαίνει ότι ανέλαβε τα καθήκοντά της αντιμετωπίζοντας ήδη σκεπτικισμό από το Πεκίνο.
«Επειδή βρίσκεται στην αρχή της θητείας της και επειδή η θέση της δεν είναι ακόμη αρκετά σταθερή, η Κίνα θεωρεί τον εαυτό της ικανή να δοκιμάσει πληρέστερα τα όρια», δήλωσε ο Ντίλαν Λο, αναπληρωτής καθηγητής στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Nanyang στη Σιγκαπούρη. «Αλλά σε καμία περίπτωση οι αντιδράσεις στο Πεκίνο δεν είναι αυθεντικές, το αντίθετο μάλιστα», πρόσθεσε.
Η αντιπαράθεση με την Κίνα αντιπροσωπεύει την πρώτη σημαντική πρόκληση στην εξωτερική πολιτική της Τακαΐτσι από τότε που ανέλαβε πρωθυπουργός τον Οκτώβριο.
Ενώ έχει σχετικά υψηλά ποσοστά αποδοχής, οι έρευνες δείχνουν ότι το κοινό διχάζεται ως προς την ιδέα της εμπλοκής της Ιαπωνίας σε οποιαδήποτε σύγκρουση για την Ταϊβάν. Μια δημοσκόπηση του Kyodo News που διεξήχθη το Σαββατοκύριακο έδειξε ότι το 48,8% των ερωτηθέντων συμφώνησε ότι η Ιαπωνία θα μπορούσε να ασκήσει συλλογική αυτοάμυνα σε ένα τέτοιο σενάριο, ενώ το 44,2% διαφώνησε. Οποιαδήποτε περαιτέρω κλιμάκωση της διαμάχης με την Κίνα, ιδίως τα οικονομικά αντίποινα από το Πεκίνο, θα μπορούσε επίσης να αυξήσει την πρόκληση για τον Takaichi στην προσπάθεια αντιμετώπισης του πληθωρισμού και της επιβράδυνσης της οικονομίας μέσω μέτρων τόνωσης της οικονομίας.
Το Τόκιο ανησυχεί εδώ και χρόνια για οποιαδήποτε προσπάθεια της Κίνας να καταλάβει την δημοκρατικά κυβερνώμενη Ταϊβάν, λόγω της εγγύτητάς της. Το Γιοναγκούνι, το πλησιέστερο ιαπωνικό νησί στην Ταϊβάν, βρίσκεται περίπου 100 χιλιόμετρα (62 μίλια) ανατολικά της ακτογραμμής της Ταϊβάν.
Οι εν ενεργεία πρωθυπουργοί της Ιαπωνίας έχουν αποφύγει να συζητήσουν τις λεπτομέρειες πιθανών συγκρούσεων για την Ταϊβάν και αντ’ αυτού ζήτησαν τη διατήρηση του status quo, αντανακλώντας τις ευαισθησίες.
Αφού η Τακαΐτσι παρέκκλινε από αυτό στη δήλωσή της αυτόν τον μήνα, το Υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας κάλεσε τον πρεσβευτή της Ιαπωνίας χρησιμοποιώντας τον όρο «κατόπιν εντολής» – διατύπωση που, σύμφωνα με την Γιουγιουανταντιάν, υποδηλώνει ότι η παρέμβαση προήλθε από ανώτερους ηγέτες και ήταν κάτι περισσότερο από μια συνηθισμένη διπλωματική διαμαρτυρία.
Οι σχέσεις μεταξύ Πεκίνου και Τόκιο είναι τεταμένες εδώ και δεκαετίες λόγω ιστορικών ζητημάτων, συμπεριλαμβανομένης της εισβολής της Ιαπωνίας τη δεκαετία του 1930, καθώς και μακροχρόνιων εδαφικών διαμαχών για αμφισβητούμενα νησιά.
Ο πρόεδρος της Ταϊβάν, Λάι Τσινγκ-τε, κατηγόρησε τη Δευτέρα (17.11.25) το Πεκίνο ότι υπονομεύει την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή Ινδο-Ειρηνικού με τις επιθέσεις του στην Ιαπωνία, καλώντας τη διεθνή κοινότητα να επιδείξει προσοχή και προτρέποντας την Κίνα να επιδείξει αυτοσυγκράτηση.
Οι ΗΠΑ δεν έχουν μέχρι στιγμής εκδώσει καμία επίσημη απάντηση στη διαμάχη Κίνας – Ιαπωνίας. Τόσο η Ουάσινγκτον όσο και το Τόκιο έχουν ιστορικά αποφύγει ρητές δηλώσεις σχετικά με την στρατιωτική υπεράσπιση της Ταϊβάν.
