Κρίσιμη αναμένεται να είναι η σημερινή (5.12.25) συνάντηση στις Βρυξέλλες μεταξύ του Βέλγου Πρωθυπουργού, Ντε Βέβερ, του Γερμανού Καγκελαρίου, Φρίντριχ Μερτς και της προέδρου της Επιτροπής της ΕΕ, Ούρσουλας Φον ντερ Λάιεν σε σχέση με την χρήση των παγωμένων ρωσικών assets υπέρ της οικονομικής και αμυντικής στήριξης της Ουκρανίας το 2026 – 27.
Υπενθυμίζεται πως την περασμένη Τετάρτη (3 Δεκεμβρίου 2025) η Κομισιόν δημοσιοποίησε πρόταση ενός νέου ευρω – πακέτου 135 δισ. ευρώ για τη στήριξη της Ουκρανίας, τα 2/3 του οποίου (90 δισ. ευρώ) θα προέλθει από τα παγωμένα ρωσικά assets, τα οποία είναι κατατεθειμένα -καταρχάς- στην βελγική τράπεζα Euroclear. Η πρόταση αυτή -για να τεθεί σε ισχύ από τις αρχές του 2026- θα πρέπει να ψηφιστεί από την σύνοδο κορυφής των ηγετών της ΕΕ στις 17 – 18 Δεκεμβρίου 2025…
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ωστόσο, μία τέτοια απόφαση βρίσκει την αντίθεση της κυβέρνησης του Βελγίου, δηλαδή της χώρας όπου βρίσκονται κατατεθειμένα, αναλογικά, τα περισσότερα ρωσικά assets, αλλά και των ΗΠΑ.
- Η Κομισιόν προτείνει τα 90 δισ. ευρώ από τα παγωμένα ρωσικά assets μαζί με άλλα 45 δισ. ευρώ από ευρω – ομόλογα, να κατευθυνθούν στην ενίσχυση του κρατικού προϋπολογισμού της Ουκρανίας και της άμυνας της χώρας. Ο Γερμανός Καγκελάριος όχι απλά υποστηρίζει την κατάσχεση μέρους των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, αλλά τη θεωρεί «αποφασιστική» για το «μέλλον» της Ευρώπης, καθώς δεν μπορεί κανείς «μη Ευρωπαίος» (όπως είπε χαρακτηριστικά, «δείχνοντας» τις ΗΠΑ) να αποφασίζουν για θέματα της ΕΕ και του νομίσματος της.
- Οι ΗΠΑ θέλουν να αποφευχθεί η κατάσχεση των ρωσικών assets καθώς κάτι τέτοιο -όπως εκτιμούν- θα έδιωχνε τους Ρώσους από τη διαπραγμάτευση για την ειρήνευση στην Ουκρανία, ενώ προτείνουν τη χρήση 100 δισ. δολαρίων εξ αυτών σε σχέδια υπό τις ΗΠΑ για την ανοικοδόμηση και τις επενδύσεις στην Ουκρανία, με τις ΗΠΑ να λαμβάνουν το 50% από τα κέρδη της πρωτοβουλίας.
- Ο Βέλγος Πρωθυπουργός, Μπαρτ Ντε Βέβερ αντιστέκεται στην κατάσχεση των παγωμένων ρωσικών assets, όχι μόνο γιατί λείπουν οι αναγκαίες -κατά αυτό- νομικές δεσμεύσεις από το σύνολο των χωρών – μελών της ΕΕ, αλλά εκτιμά εν τέλει πως η Ρωσία δεν θα… χάσει τον πόλεμο και έτσι δεν θα πληρώσει αποζημίωση. Υπενθυμίζεται πως το δάνειο το οποίο θα λάβει η Ουκρανία, σύμφωνα με το σχέδιο της Κομισιόν, θα έχει πηγή τα ταμειακά διαθέσιμα και «η Ουκρανία πρέπει να αποπληρώσει αυτό το δάνειο εάν και όταν η Ρωσία καταβάλει αποζημιώσεις», όπως δήλωσε η Φον Ντερ Λάιεν. Μ΄άλλα λόγια, λέγοντας «αν», ακόμα και η Φον Ντερ Λάιεν, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο η Ρωσία να μην πληρώσει αποζημίωση στην Ουκρανία… Και σε αυτήν την περίπτωση, θα πρέπει η ίδια η ΕΕ να πληρώσει το δάνειο στην Ουκρανία ή η Ουκρανία να τεθεί σε ένα άλλο δημοσιονομικό καθεστώς υπό την ΕΕ για να το εξοφλήσει η ίδια (τη Ρωσία).
Τι λέει η Γερμανία
Με άρθρο του στην γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ), ο Καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς προχθές (5.12.25) έδωσε το δικό του στίγμα για τη σημερινή συνάντηση του στις Βρυξέλλες με τον Βέβερτ και την Φον Ντερ Λάιεν, λέγοντας πως:
- «Πρέπει να συμφωνήσουμε σε αυτήν την αρχή πολιτικά και στη συνέχεια να την εφαρμόσουμε με νομικά δεσμευτικό τρόπο. Θα ήταν απαράδεκτο να επιβαρυνθεί δυσανάλογα οποιαδήποτε μεμονωμένη χώρα σε αυτή τη διαδικασία. Κατανοώ πλήρως ότι η βελγική κυβέρνηση, ιδίως όπου βρίσκεται ένα μεγάλο μέρος των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων, δεν μπορεί να βασίζεται αποκλειστικά σε πολιτικές υποσχέσεις. Αυτές οι ανησυχίες πρέπει να αντιμετωπιστούν στις επερχόμενες διαβουλεύσεις για τα συγκεκριμένα νομικά κείμενα. Αυτές οι διαβουλεύσεις πρέπει να ξεκινήσουν αμέσως και να ολοκληρωθούν γρήγορα».
- «Ωστόσο, αυτό απαιτεί ένα σαφές πολιτικό μήνυμα από τους Ευρωπαίους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων: Εναπόκειται σε εμάς να προχωρήσουμε στην πορεία της ευρωπαϊκής κυριαρχίας. Αν το παίρνουμε σοβαρά αυτό, δεν μπορούμε να αφήσουμε σε άλλα, μη ευρωπαϊκά κράτη την απόφαση σχετικά με το τι θα συμβεί στα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία ενός εισβολέα που έχουν νομικά παγώσει εντός της δικαιοδοσίας του κράτους δικαίου μας και στο δικό μας νόμισμα. Αυτό που θα αποφασίσουμε τώρα θα καθορίσει το μέλλον της Ευρώπης».
Τι λέει το Βέλγιο
Όσον αφορά αντίθεση του Βελγίου συνοψίζεται στις εξής δηλώσεις του πρωθυπουργού, Μπαρτ Ντε Βέβερ, σύμφωνα με την Guardian:
- «Ακόμα και κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, δεν κατασχέσαμε τα χρήματα της Γερμανίας».
- «Σε έναν πόλεμο, παγώνεις τα κυρίαρχα περιουσιακά στοιχεία. Και στο τέλος, η ηττημένη πλευρά πρέπει να παραδώσει όλα ή μέρος αυτών των περιουσιακών στοιχείων για να αποζημιώσει τους νικητές».
- Είναι «μια πλήρης ψευδαίσθηση» να «φανταστούμε ότι η Ρωσία θα χάσει αυτόν τον πόλεμο στην Ουκρανία».
- Η Μόσχα «μας είχε ενημερώσει ότι εάν τα περιουσιακά στοιχεία κατασχεθούν, το Βέλγιο, και εγώ προσωπικά, θα αισθανθούμε τις επιπτώσεις για πάντα».
Τι λένε οι ΗΠΑ
Από την πλευρά τους, οι ΗΠΑ, όπως φάνηκε σε συνέντευξή του πρεσβευτή των ΗΠΑ στην ΕΕ, Άντριου Πούζντερ, κάνουν σαφές πως:
- Το πώς ακριβώς θα χρησιμοποιηθούν τα περιουσιακά στοιχεία εξαρτάται επίσης από «τι επιμένουν οι Ρώσοι».
- Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ θέλει να «κρατήσει όλες τις επιλογές ανοιχτές για να φέρει τη Ρωσία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να επιτύχει ειρήνη». «Εάν αποφάσιζαν να χρησιμοποιήσουν τα περιουσιακά στοιχεία για έναν σκοπό που δεν αποτελεί μέρος της ειρηνευτικής πρότασης, τότε τίποτα δεν συμβαίνει ιδιαίτερα γρήγορα στην Ευρωπαϊκή Ένωση ούτως ή άλλως». «Επομένως, νομίζω ότι θα υπήρχε ακόμα κάποιος χρόνος για να χρησιμοποιηθούν αυτά τα περιουσιακά στοιχεία με τρόπο που θα ήθελαν ο Πρόεδρος, ο Πρέσβης Βίτκοφ και ο κ. Κούσνερ».
- Είναι δύσκολο να πούμε αν το σχέδιο της ΕΕ θα «ενθαρρύνει ή θα αποθαρρύνει» την ειρηνευτική διαδικασία, είπε ο Πούζντερ. Ταυτόχρονα, προειδοποίησε: «Είμαι βέβαιος ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι Ευρωπαίοι, δεν θέλουν να κάνουν τίποτα που θα εμπόδιζε την ειρηνευτική διαδικασία. Επομένως, ελπίζω ότι οποιαδήποτε μέτρα λάβουν δεν θα την εμποδίσουν». «Το σχέδιο 28 σημείων και οι αναθεωρημένες εκδοχές του περιγράφουν τις χρήσεις των περιουσιακών στοιχείων που προτείνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες», είπε ο Puzder.
