Αν και ο Τραμπ αποδέχτηκε την πρόταση της επικεφαλής της Κομισιόν, Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν για αναστολή των δασμών 50% σε βάρος της ΕΕ μέχρι τις 9 Ιουλίου, η αβεβαιότητα για την έκβαση της τρέχουσας εμπορικής διαμάχης μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ παραμένει.
Οι εκπρόσωποι της ΕΕ θα μεταβούν στις ΗΠΑ σήμερα (26.5.2025), την ώρα που η Κομισιόν συνεχίζει να εστιάζει στην αποκλιμάκωση, ειδικά καθώς ο Τραμπ αποδέχτηκε την πρόταση της επικεφαλής της Κομισιόν, Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν περί αναστολής των δασμών 50% έως τις 9 Ιουλίου 2025. Για κορυφαίους αξιωματούχους στις Βρυξέλλες, οι απειλές δασμών του Τραμπ δεν ήρθε τυχαία, καθώς θεωρούν την κίνησή του ως μια προσπάθεια να αυξήσει την πίεση στην Ευρώπη πριν από την έναρξη της αποφασιστικής φάσης των διαπραγματεύσεων.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Σύμφωνα με πληροφορίες της Handelsblatt, οι διαπραγματευτές της ΕΕ θέλουν να διευκολύνουν τις ΗΠΑ με μειώσεις δασμών για βιομηχανικά προϊόντα, αυτοκίνητα και ορισμένα αγροτικά προϊόντα, για παράδειγμα. Παράλληλα, ο Επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ Μάρος Σέφκοβιτς τόνισε: «Είμαστε έτοιμοι να υπερασπιστούμε τα συμφέροντά μας». Οι Βρυξέλλες τοποθετήθηκαν σαφώς με επιστολή τους προς την Ουάσιγκτον.
«Η Ευρώπη παραμένει προσηλωμένη στην επίτευξη μιας δίκαιης εμπορικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ», δήλωσε το βράδυ της Παρασκευής ο Σέφκοβιτς μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αμερικανό ομόλογό του Τζέιμισον Γκριρ. Η συνομιλία πραγματοποιήθηκε μετά την τελευταία ανακοίνωση του Τραμπ για τους δασμούς. Ο Σέφκοβιτς πρόσθεσε ότι το εμπόριο μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ πρέπει να διέπεται από «αμοιβαίο σεβασμό» και όχι από απειλές.
Η Κομισιόν συζητά επί του παρόντος με τις ενδιαφερόμενες εταιρείες για αντίποινα σε αμερικανικά προϊόντα αξίας 95 δισ. ευρώ. Πρόσφατα, αυξήθηκαν οι φωνές εντός της Κομισιόν και των κρατών μελών που ζητούν ισορροπία στις διαπραγματεύσεις. Προτείνουν να διευκρινιστούν τα πιθανά αντίμετρα κατά των υπηρεσιών των ΗΠΑ.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Όταν ρωτήθηκε πώς θα μπορούσε να μοιάζει μια συμφωνία με την ΕΕ, ο Τραμπ απάντησε: «Η συμφωνία είναι 50%». Η ΕΕ θέλει απεγνωσμένα να συνάψει μια συμφωνία τώρα, είπε ο Τραμπ, «απλά δεν το κάνει σωστά».
Κορυφαίοι αξιωματούχοι της Κομισιόν βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά. Βλέπουν την απειλή του Τραμπ ως απόδειξη ότι κάνουν το σωστό διαπραγματευόμενοι σκληρά. Σύμφωνα με κύκλους της ΕΕ, η απειλή δείχνει ότι ο Τραμπ δεν συμπαθεί τη διαπραγματευτική στρατηγική.
Η γερμανική κυβέρνηση υποστηρίζει τη στρατηγική της Κομισιόν. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών και αντικαγκελάριος Λαρς Κλίνγκμπεϊλ (SPD) συνομίλησε με τον Αμερικανό συνάδελφό του Σκοτ Μπέσεντ την περασμένη Τετάρτη (21.5.2025) και Πέμπτη (22.5.2025) κατά τη διάρκεια της συνάντησης της G7 στον Καναδά. Ο αντικαγκελάριος έστειλε επίσης διπλό μήνυμα: «Το χέρι μας είναι απλωμένο», δήλωσε ο Κλίνγκμπεϊλ. Ταυτόχρονα, ξεκαθάρισε ότι η ΕΕ θα ενεργήσει «ενωμένη και αποφασιστικά» και θα λάβει αντίμετρα εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία.
Η γερμανική κυβέρνηση εμμένει σε αυτή τη γραμμή, ακόμη και μετά την ανακοίνωση του Τραμπ για το 50%. Ο Κλίνγκμπεϊλ επανέλαβε τις δηλώσεις του το περασμένο Σαββατοκύριακο (24-25.5.2025) ότι μια τελωνειακή διαμάχη θα έβλαπτε τόσο την ΕΕ όσο και τις ΗΠΑ. Ο ομοσπονδιακός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς (CDU) συγκρατήθηκε με δημόσιες δηλώσεις επί του θέματος. Σύμφωνα με πληροφορίες, σχεδιάζει να ταξιδέψει σύντομα στην Ουάσινγκτον.
Η δασμολογική προσφορά της ΕΕ
Αμέσως πριν από την εκ νέου κλιμάκωση της δασμολογικής διαμάχης, η ΕΕ και οι ΗΠΑ είχαν ανταλλάξει προτάσεις για μια πιθανή συμφωνία. Ωστόσο, σύμφωνα με διπλωμάτες της ΕΕ, οι διαπραγματευτές των ΗΠΑ θεώρησαν την προσφορά της ΕΕ ανεπαρκή.
Σύμφωνα με την Handelsblatt, η ΕΕ είχε προσφέρει στον διαπραγματευτικό της εταίρο τα ακόλουθα σημεία σε επιστολή:
- να εισάγει περισσότερο φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ,
- να μειώσει τους δασμούς στα βιομηχανικά αγαθά, τα αυτοκίνητα και ορισμένα γεωργικά προϊόντα,
- να καταργήσει τους μη δασμολογικούς εμπορικούς φραγμούς.
Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει, για παράδειγμα, την αμοιβαία αναγνώριση των δοκιμών συμμόρφωσης για την έγκριση των αυτοκινήτων.
Σύμφωνα με διπλωμάτες, στην επιστολή του Σέφκοβιτς, η ΕΕ σηματοδότησε επίσης την προθυμία της να συζητήσει πρόσθετες αγορές μικροτσίπ υψηλών επιδόσεων για την τεχνητή νοημοσύνη και να αναλάβει κοινή δράση κατά της κινεζικής πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας.
Υπάρχει επίσης η βούληση για στενότερη συνεργασία σε θέματα επενδύσεων και ελέγχου των εξαγωγών. Ωστόσο, η ΕΕ κατέστησε επίσης σαφές στην επιστολή της ότι οι δασμολογικές μειώσεις θα πρέπει να είναι μόνο αμοιβαίες. Η ΕΕ δεν θέλει να αποδεχθεί τον ελάχιστο δασμό του Τραμπ ύψους 10% ως νέο κατώτατο όριο. Η ΕΕ είναι επίσης απρόθυμη να διαπραγματευτεί το θέμα της εναρμόνισης των προτύπων τροφίμων και της αποδυνάμωσης της ψηφιακής νομοθεσίας της ΕΕ.
Ο Σέφκοβιτς απέρριψε έμμεσα το αίτημα της αμερικανικής κυβέρνησης να αποσύρει τους ψηφιακούς νόμους της ΕΕ DMA και DSA ή να παροτρύνει κράτη μέλη όπως η Αυστρία και η Γαλλία να καταργήσουν τους ψηφιακούς φόρους τους: η νομοθεσία στην Ευρώπη -όπως και στις ΗΠΑ- θεσπίζεται από τα κοινοβούλια και δεν μπορεί απλώς να καταργηθεί με διαπραγματεύσεις.
Οι διαπραγματευτές των ΗΠΑ είναι σαφώς δυσαρεστημένοι με αυτή τη στάση. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές της Handelsblatt στην ΕΕ, ο εμπορικός αντιπρόσωπος των ΗΠΑ Γκριρ είχε ήδη καλέσει την Ευρώπη να προσφέρει περισσότερα πριν από την απειλή δασμών του Τραμπ.
Σήμερα, ο Bernd Lange (SPD), πρόεδρος της Επιτροπής Εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ταξιδεύει στις ΗΠΑ. Εκεί θα μιλήσει με εμπορικούς αντιπροσώπους και μέλη του Κογκρέσου. Ο Lange είναι επίσης της γνώμης ότι ο Αμερικανός πρόεδρος δεν δημοσίευσε τυχαία την απειλή του την Παρασκευή.
«Ο Τραμπ θέλει προφανώς να ασκήσει πίεση πριν από την έναρξη συγκεκριμένων διαπραγματεύσεων – αλλά αυτό δεν οδηγεί πουθενά», δήλωσε ο Lange στην Handelsblatt. «Θα το ξεκαθαρίσω επίσης για άλλη μια φορά στους εταίρους μου στον διάλογο: Η ΕΕ ιδρύθηκε για να διασφαλίσει την ειρήνη και να καταργήσει τους εμπορικούς φραγμούς – όχι για να βλάψει τις ΗΠΑ».
Η επικρατούσα άποψη στις χρηματοπιστωτικές αγορές είναι επίσης ότι η απειλή του Τραμπ είναι απλώς μια διαπραγματευτική τακτική. Μετά την ανακοίνωσή του, ο γερμανικός δείκτης μετοχών (DAX) έχασε κατά διαστήματα 3% την Παρασκευή, αλλά στη συνέχεια ολοκλήρωσε τις συναλλαγές μόλις 1,5% χαμηλότερα. Στις ΗΠΑ, ο κορυφαίος δείκτης S&P έχασε μόνο 0,7%.
«Η κλιμάκωση της ρητορικής για τους δασμούς κατά της ΕΕ θυμίζει πολύ την προσέγγιση των ΗΠΑ έναντι της Κίνας», λέει η Laura Cooper, σύμβουλος στρατηγικής επενδύσεων της εταιρείας διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων Nuveen. Υποθέτει ότι οι διαπραγματεύσεις θα οδηγήσουν σε «ένα ηπιότερο αποτέλεσμα». Είναι απίθανο η Ευρώπη να καταλήξει σε υψηλότερους δασμούς από την Κίνα.
Οι ευρωπαϊκές εταιρείες αντιμετωπίζουν υψηλότερους φόρους
Οι απειλές του Τραμπ υπερβαίνουν το ζήτημα της αύξησης των δασμών. Ο Αμερικανός πρόεδρος θέλει επίσης να επιβάλει υψηλότερους φόρους στις ευρωπαϊκές εταιρείες στις ΗΠΑ. Το σχεδιαζόμενο νομοσχέδιο για τον προϋπολογισμό του, το οποίο ξεπέρασε το πρώτο εμπόδιο στη Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, περιλαμβάνει μια παράγραφο σχετικά με την «επιβολή μέτρων κατά των αθέμιτων φόρων του εξωτερικού». Ο Τραμπ είχε επανειλημμένα υποστηρίξει ότι ο ευρωπαϊκός ΦΠΑ είναι «άδικος».
Από τη δεκαετία του 1970, οι ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι ο ΦΠΑ είναι μια κρυφή επιδότηση εξαγωγών, επειδή επιβάλλεται και στις εισαγωγές, αλλά οι εξαγωγές από την ΕΕ απαλλάσσονται. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ πιστεύει ότι αυτό θέτει τη χώρα του σε μειονεκτική θέση – και ζητά αντίποινα.
Για τις εταιρείες που εδρεύουν στις λεγόμενες «άλλες χώρες που εισάγουν διακρίσεις», ο φορολογικός συντελεστής που ισχύει σήμερα στις ΗΠΑ θα μπορούσε να αυξάνεται κατά πέντε επιπλέον ποσοστιαίες μονάδες κάθε χρόνο ως αποτέλεσμα του νόμου, με ανώτατο όριο τις 20 ποσοστιαίες μονάδες μετά από τέσσερα χρόνια. Οι εμπειρογνώμονες της εταιρείας συμβούλων EY μιλούν ήδη για «εκτεταμένες και σημαντικές επιπτώσεις» εάν ο νόμος τεθεί σε ισχύ.
