Σαν τον σκύλο που κυνηγά την… ουρά του μοιάζει το «κυνήγι» της κυβέρνησης ενάντια στην ακρίβεια, καθώς όλα τα έως τώρα μόνιμα ή έκτακτα εισοδηματικά και έκτακτα διαρθρωτικά μέτρα αναχαίτισης του πληθωρισμού μοιάζουν να πέφτουν εν τέλει στο κενό, χωρίς να μπορούν να προκαλέσουν μία σταθερή ανακούφιση στους πολίτες.
Χθες (24.9.25) η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς (ΔΙ.Μ.Ε.Α.), η οποία εποπτεύεται από το υπουργείο Ανάπτυξης ανακοίνωσε νέα πρόστιμα πάνω από 2,2 εκατ. ευρώ σε βάρος δυο γιγάντιων αλυσίδων σούπερ μάρκετ, του Σκλαβενίτη και του Lidl.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Δεν είναι η πρώτη φορά που η ΔΙΜΕΑ και το Υπουργείο Ανάπτυξης «ρίχνουν» πρόστιμα σε επιχειρήσεις για παραβίαση του θεσμικού πλαισίου διαμόρφωσης των τιμών, αλλά είναι τα πρώτα που εφαρμόστηκαν μετά την κατάργηση του πλαφόν στο περιθώριο κέρδους των επιχειρήσεων για συγκεκριμένα βασικά αγαθά, με βάση τα κέρδη του Δεκεμβρίου 2021…
Ωστόσο, χωρίς να σημαίνει πως δεν εξακολουθούν να είναι ψηλά οι τιμές βασικών ειδών κατανάλωσης (με κάποια εξ αυτών, πχ κρέας, φρούτα να έχουν βαρέσει «κόκκινο» πρόσφατα), η «μπάλα» της ακρίβειας πλέον δεν παίζεται τόσο στα τρόφιμα, όσο στις υπηρεσίες και τα ενοίκια.
- Ο υψηλός πληθωρισμός στα τρόφιμα αποκτά πλέον μόνιμα… «εποχικά» χαρακτηριστικά και συγκεκριμένα συναντάται τους θερινούς μήνες λόγω της εκτίναξης της καταναλωτικής ζήτησης που φέρνει η εκτόξευση της τουριστικής κίνησης από το εξωτερικό.
- Όσον αφορά τον υψηλό πληθωρισμό αφενός στις υπηρεσίες και τα ενοίκια δεν είναι εποχικός ούτε έρχεται (μόνο) από το εξωτερικό, τρέχει όλο το χρόνο και αποτελεί πλέον το βασικό παράγοντα απομύζησης του διαθέσιμου εισοδήματος της πλατιάς πλειοψηφίας των πολιτών…
Και όχι μόνο αυτό, αλλά το πραγματικό -και όχι επικοινωνιακό – κυνήγι των πολιτών να ανταπεξέλθουν στην άνοδο των τιμών (προπαντός μέσω της υπερεργασίας τους) «τρέφει» τα υπερ – πλεονάσματα του κρατικού προϋπολογισμού, τα οποία αποτελούν την «δεξαμενή» των μέτρων ελάφρυνσης των πολιτών αλλά πριν από όλα της… πρόωρης αποπληρωμής του δημοσίου χρέους, το οποίο αποτελεί την πρώτη προτεραιότητα του οικονομικού επιτελείου!
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πώς θα μπορούσε να μειωθεί ο πληθωρισμός; Οι ειδικοί λένε μόνο μέσω της αύξησης της προσφοράς (έτσι ώστε να μειωθεί το «παραγωγικό κενό»), δηλαδή της παραγωγής, είτε πρόκειται για προϊόντα, είτε για ακίνητα, κάτι όμως που δεν φαίνεται στον ορίζοντα ειδικά καθώς σε ένα χρόνο από σήμερα θα έχει τελειώσει ο βασικός χρηματοδότης της οικονομίας δηλαδή το Ταμείο Ανάκαμψης και ο,τι άλλο κοινοτικό χρήμα πέσει (πρώτα – πρώτα από το νέο ΕΣΠΑ του 2028 – 2034) θα είναι λιγότερο και με αυστηρότερους όρους.
Τέλος στην «καραμέλα» του «εισαγόμενου πληθωρισμού»
Ιδού τι αναφέρει η τελευταία (και πιο σπουδαία έως τώρα) ανάλυση της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας για τον πληθωρισμό: «Η αναπτυξιακή υπεραπόδοση της ελληνικής οικονομίας με αυξανόμενη εγχώρια και εξωτερική ζήτηση − σε αντιδιαστολή με την πληθωριστική έξαρση του 2021-22 που τροφοδοτήθηκε κυρίως από εξωγενείς επιδράσεις. Ο υψηλότερος πληθωρισμός αντανακλά, ως επί το πλείστον, εγχώριους παράγοντες αλλά και τις πιο χαλαρές νομισματικές συνθήκες. Οι πιέσεις είναι πλέον πιο έντονες στις υπηρεσίες οι οποίες, λόγω δομής αγοράς και οικονομικής συγκυρίας, επιτρέπουν μεγαλύτερες ανατιμήσεις σε σύγκριση με τις αγορές αγαθών όπου ο πληθωρισμός έχει ήδη υποχωρήσει».
Και συμπληρώνει η Εθνική Τράπεζα λέγοντας πως «οι ανωτέρω συνθήκες αντανακλούν τη σημαντική διεύρυνση του εγχώριου “παραγωγικού κενού” (δηλαδή ΑΕΠ σημαντικά υψηλότερο του δυνητικού του επιπέδου, κυρίως λόγω υπερβάλλουσας ζήτησης)».
Που οφείλεται αυτή η «υπερβάλλουσα ζήτηση»; Προπαντός στο εξωτερικό, δηλαδή στους ξένους τουρίστες.
Παράλληλα, η Εθνική Τράπεζα επισημαίνει επισημαίνει την «έντονα ανοδική τάση των τιμών ενοικίων κατοικιών, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 10,4% ετησίως στο εξάμηνο, από 5,1% το 2024, έναντι μεταβολής +2,9% στην Ευρωζώνη τόσο κατά το 1ο εξάμηνο του 2025 αλλά και το 2024, λόγω της περιορισμένης διαθεσιμότητας κατοικιών προς πώληση ή ενοικίαση σε μία περίοδο που η ζήτηση παραμένει ισχυρή».
Συνεχίζουμε να καταναλώνουμε -μαζί με τους τουρίστες- περισσότερα από όσα παράγουμε
«Η παρατηρούμενη αύξηση της υπερβάλλουσας ζήτησης» -δηλαδή της εξωτερικής ζήτησης για υπηρεσίες και της ζήτησης για ακίνητα – « εκτιμάται ότι συντείνει σε σημαντική αύξηση του εγχώριου “παραγωγικού κενού” βραχυπρόθεσμα, στο 2½% το 2025 − στο υψηλότερο επίπεδο από το 2007 − με τη θετική απόκλιση από την Ευρωζώνη να είναι η μεγαλύτερη από τη συμμετοχή της χώρας στο ευρώ, τροφοδοτώντας τις πληθωριστικές πιέσεις», σημειώνει η ΕΤΕ.
«Αξίζει να τονισθεί ότι η διεύρυνση του παραγωγικού κενού εκδηλώνεται παρότι ο ρυθμός αύξησης του δυνητικού ΑΕΠ της Ελλάδας εκτιμάται ότι έχει επιταχυνθεί σε άνω του 1,7% το 2025 υπερβαίνοντας τον αντίστοιχο για την Ευρωζώνη (+1,1% το 2025) για πρώτη φορά εδώ και 17 έτη.
Το σημαντικά θετικό παραγωγικό κενό σημαίνει ότι η ζήτηση έχει αυξηθεί σε μεγαλύτερο ποσοστό από ότι η συνολική παραγωγική δυνατότητα της οικονομίας, συντείνοντας βραχυπρόθεσμα σε στενότητα πόρων και σε μεγαλύτερα περιθώρια ανατιμήσεων τόσο των αγαθών και υπηρεσιών αλλά και των αμοιβών των συντελεστών παραγωγής (κεφαλαίου και εργασίας)».
Κοινώς, συνεχίζουμε να καταναλώνουμε (μαζί με τους τουρίστες) περισσότερα από όσα παράγουμε, κάτι που με βάση της κυρίαρχη ιδεολογική αντίληψη επί των οικονομικών αποτέλεσε το βασικό λόγο της χρεοκοπίας του 2010.
«Οι ανωτέρω παράγοντες μεταφράζονται και σε υψηλό έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, λόγω κυρίως των αυξανόμενων εισαγωγών αγαθών (+4% ετησίως σε σταθερές τιμές χωρίς καύσιμα το 2024 και +2,8% στο 6μηνο του 2025) που υπεραντισταθμίζουν τις ικανοποιητικές επιδόσεις των εμπορευματικών εξαγωγών σε ένα δύσκολο διεθνές περιβάλλον (-1,2% ετησίως σε σταθερές τιμές χωρίς καύσιμα τo 2024 και +6,6% στο 6μηνο του 2025) αλλά και την ανοδική πορεία των τουριστικών εσόδων (+4,8% ετησίως το 2024 και +11% στο 6μηνο του 2025)», συμπληρώνει η Εθνική Τράπεζα.
Υπενθυμίζεται πως το υψηλό έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (το οποίο παραμένει, όπως τονίζει η Εθνική Τράπεζα) ήταν ένας από τους δύο βασικούς λόγους του χρεοστασίου της ελληνικής οικονομίας πριν δεκαπέντε χρόνια. Ο άλλος ήταν το έλλειμμα στο ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης. το οποίο έχει εξαλειφθεί μετά τα Μνημόνια (λόγω της μαζικής περικοπής
Το κράτος είναι από τους βασικούς… κερδισμένους της ακρίβειας
Ωστόσο, την ίδια ώρα που η πλατιά πλειοψηφία των πολιτών πλήττεται βάναυσα από το … «παραγωγικό κενό» στο οποίο οφείλεται, σύμφωνα με την ΕΤΕ (αλλά και την Τράπεζα της Ελλάδος) ο υψηλός πληθωρισμός στην Ελλάδα, το κράτος (πέρα από μια σειρά επιχειρήσεων) κερδίζει και, μάλιστα, κερδίζει πάρα πολλά…
Η ανάλυση της Εθνικής Τράπεζας είναι ξεκάθαρη σε σχέση με αυτό: «Η υπεραπόδοση, ειδικά στο σκέλος των εσόδων, φαίνεται ότι χρηματοδοτήθηκε από την ίδια την αύξηση της τελικής ζήτησης σε τρέχουσες και σε σταθερές τιμές – εγχώριας και τουριστικής – την ενίσχυση των εγχώριων εισοδημάτων, των κερδών και της απασχόλησης, την ενδυνάμωση της φορολογικής αποτελεσματικότητας καθώς και τις θετικές δευτερογενείς επιδράσεις στη δραστηριότητα από τη δυνατότητα χρηματοδότησης ιστορικά υψηλών δαπανών από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων μέσω του Ταμείου Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης».
Αν και η ΕΤΕ δεν αναφέρεται στην ανάλυση της στο Ταμείο Ανάκαμψης (καθώς το θέμα της ήταν ο πληθωρισμός), όλοι οι παροικούντες εν τη… Ιερουσαλήμ γνωρίζουν πως όχι μόνο ότι το Ταμείο Ανάκαμψης τελειώνει μετά τα μέσα του 2026, αλλά και ότι :
- Το επόμενο πακέτο κρατικών ενισχύσεων θα έχει επίκεντρο την άμυνα και την αγορά εξοπλισμού από τις ΗΠΑ και όχι την παραγωγή τους στην Ελλάδα
- Ο νέος κοινοτικός προϋπολογισμός για την περίοδο 2028 – 2034 από τον οποίο θα προέλθει το νέο ΕΣΠΑ θα είναι κουρεμένος σε σχέση με εκείνο της υφιστάμενης προγραμματικής περιόδου ενώ θα έχει πολύ πιο αυστηρές ρήτρες εκταμίευσης.
- Η εθνική αποταμίευση από πλευράς ιδιωτικού τομέα κάθε άλλο παρά ενθαρρυντική είναι προκειμένου να στηριχθεί ένα νέο κύμα χρηματοδότησης της «πραγματικής» οικονομίας μέσω της κεφαλαιογοράς και των τραπεζών και έτσι αύξησης της εγχώριας παραγωγής και προσφοράς….
