Με τον σχεδιασμό ενός νέου συστήματος ρύθμισης οφειλών με εξατομικευμένα κριτήρια έχει καταπιαστεί το οικονομικό επιτελείο, προκειμένου να αντιμετωπίσει το ζήτημα του αυξανόμενου ιδιωτικού χρέους προς τα Ταμεία και την Εφορία.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η νέα δυνατότητα που θα έχουν προσεχώς στην διάθεση τους οι οφειλέτες προς το Δημόσιο για την ρύθμιση των οφειλών τους, θα αφορά στα χρέη προς τα Ταμεία αλλά θα επεκταθεί και στα χρέη προς την ΑΑΔΕ.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η λογική αυτής της διπλής παρέμβασης δεν είναι άλλη μια οριζόντια πρόβλεψη αλλά ένα toolkit αξιολόγησης ικανότητας πληρωμής, με αντικειμενικά δεδομένα για εισόδημα, περιουσία, ιστορικό συνέπειας και προφίλ οφειλής, ώστε η κάθε πρόταση δόσεων να προσαρμόζεται στις δυνατότητες του οφειλέτη.
Από την ταχύτητα της υλοποίησης, καθώς και από το χρονικό διάστημα που θα μεσολαβήσει ανάμεσα στα δύο «βήματα», θα εξαρτηθούν ενδεχομένως πολλά για ένα ζήτημα που αποκτά χαρακτηριστικά προβλήματος.
Το δημόσιο χρέος μειώνεται, το ιδιωτικό αυξάνεται
Την ώρα που η χώρα μειώνει σταθερά το δημόσιο χρέος της ως ποσοστό του ΑΕΠ, το ιδιωτικό χρέος προς το ίδιο το Δημόσιο αυξάνεται. Συγκεκριμένα, η Eurostat κατέγραψε μείωση του λόγου δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ από περίπου 163% πέρυσι σε 152% στο α’ τρίμηνο του 2025, με την τάση πτωτική και για το σύνολο του έτους, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές προβλέψεις. Την ίδια ώρα, οι οφειλές πολιτών και επιχειρήσεων προς Ταμεία και Εφορία συνεχίζουν ανοδικά.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Στα ασφαλιστικά ταμεία, το τρέχον υπόλοιπο οφειλών που διαχειρίζεται το ΚΕΑΟ διαμορφώθηκε στο τέλος του β’ τριμήνου 2025 στα 50,292 δισ. ευρώ, από 48,577 δισ. ευρώ ένα χρόνο πριν. Η ετήσια μεταβολή είναι 1,716 δισ. ή 3,53%. Στην Εφορία, το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο στα τέλη Ιουλίου 2025 ήταν 111,82 δισ., αυξημένο κατά 4,558 δισ. σε σχέση με τον Ιούλιο 2024.
Αν συνυπολογιστούν Ταμεία και Εφορία, το «καλάθι» του ιδιωτικού χρέους προς το Δημόσιο κινήθηκε από περίπου 155,84 δισ. το β’ τρίμηνο 2024 σε 162,11 δισ. το β’ τρίμηνο 2025, δηλαδή αυξήθηκε κατά 6,27 δισ. ή 4%. Η εικόνα αυτή αποτυπώνει καθαρά ότι, παρότι το χρέος της Ελλάδας προς τους διεθνείς πιστωτές της αποκλιμακώνεται ως ποσοστό του ΑΕΠ, η μάζα των ληξιπρόθεσμων οφειλών πολιτών και επιχειρήσεων προς το κράτος συνεχίζει να «φουσκώνει».
Πόσα είναι εισπράξιμα, πόσες οι ενεργές ρυθμίσεις
Το κρίσιμο ερώτημα είναι τι από αυτό είναι πραγματικά εισπράξιμο. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, από τα 111,82 δισ. της Εφορίας, το 23,57% (26,35 δισ. ) έχει χαρακτηριστεί ανεπίδεκτο είσπραξης. Το «πραγματικό» ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο ανέρχεται έτσι σε 85,47 δισ. ευρώ. Αν αφαιρεθούν οι αφερέγγυοι οφειλέτες που βαρύνουν τις φορολογικές οφειλές με 8,46 δισ. και οι οφειλές με λήξεις δόσεων πέραν της τελευταίας δεκαετίας που φτάνουν τα 15,86 δισ. , απομένουν 27,3 δισ. από τα οποία προέρχεται πάνω από το 90% των πραγματικών εισπράξεων. Η εικόνα των οφειλετών δείχνει επίσης πίεση στη βάση. Στο τέλος Ιουλίου 2025 οι οφειλέτες προς την Εφορία ανήλθαν σε 4.001.794, κατά 172.263 περισσότεροι σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Η αύξηση προέρχεται σχεδόν εξ ολοκλήρου από τις χαμηλές κλίμακες, έως 20.000 ευρώ, με 154.998 νέα πρόσωπα. Αντιθέτως, στην κατηγορία 10.000–50.000 ευρώ καταγράφεται η μεγαλύτερη μείωση του αριθμού των οφειλετών κατά 46.731.
Στα Ταμεία, στο τέλος Ιουνίου 2025 οι ενεργές ρυθμίσεις ανέρχονταν σε 310.626 με ρυθμισμένο ποσό 4,95 δισ. ευρώ. Έναν χρόνο πριν οι ενεργές ρυθμίσεις ήταν 347.959 με το ρυθμισμένο ποσό να ανέρχεται σε 4,8 δισ. ευρώ. Στο φορολογικό σκέλος το πρόβλημα είναι εντονότερο, καθώς οι οφειλές υπό ενεργή ρύθμιση αντιστοιχούν σε περίπου 3,3 δισ. ευρώ, λίγο πάνω από το 3% του συνολικού ληξιπρόθεσμου.
Υπενθυμίζεται πως η πάγια ρύθμιση στις ασφαλιστικές εισφορές αυξήθηκε από 12 σε 24 δόσεις με ελάχιστη δόση 50 ευρώ το 2022, ευθυγραμμίζοντας τα Ταμεία με την πάγια ρύθμιση της Εφορίας (24 δόσεις), μειώνοντας το μηνιαίο βάρος και προσδοκώντας σε αύξηση της εισπραξιμότητας.
Το ιδιωτικό χρέος «τρέχει» ταχύτερα από το ΑΕΠ
Επιπλέον, οι ρυθμοί με τους οποίους «τρέχει» το ιδιωτικό χρέος πλέον ξεπερνούν την ταχύτητα με την οποία μεγεθύνεται η ελληνική οικονομία. Σε πραγματικούς όρους, η οικονομία μεγάλωσε κατά 1,7% στο β’ τρίμηνο 2025 σε ετήσια βάση, όταν το ιδιωτικό χρέος προς το Δημόσιο αυξήθηκε κατά περίπου 4%.
Μια τέτοια ανισορροπία έχει διπλή συνέπεια. Δημοσιονομικά, η διόγκωση των χρεών των πολιτών ενέχει πάντα ολοένα μεγαλύτερο ρίσκο να χαθούν προσδοκώμενες εισπράξεις και για αυτό αυξάνει την πίεση για μέτρα αντιστάθμισης. Από αναπτυξιακή σκοπιά, το αυξανόμενο ιδιωτικό χρέος περιορίζει την ρευστότητα καθώς αφορά κατά ένα μεγάλο ποσοστό σε οικονομικά ενεργούς πολίτες, συντηρώντας κλίμα αβεβαιότητας που επιβαρύνει συνολικά την οικονομία.
