Χριστούγεννα στην Αθήνα του Παπαδιαμάντη!

Αφορμή, το θεατρικό δρώμενο «Christmas Number’s» – Τα Χριστούγεννα του Παπαδιαμάντη, που ξεκινά σήμερα, 14/12 το απόγευμα, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Η Αθήνα γιορτάζει» του δήμου Αθηναίων.

«Christmas Number’s, είναι τα έκτακτα φυλλάδια που έβγαζαν τα εικονογραφημένα περιοδικά κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων, στα οποία αναφέρεται ο ίδιος ο Παπαδιαμάντης σε άρθρο του στην «Εφημερίς», στις 25/12/1887», λέει η σκηνοθέτις του έργου, Ειρήνη Μαργαρίτη.

Τέσσερις ηθοποιοί, η Αθηνά Αλεξοπούλου, ο Μάνος Κανναβός, ο Συμεών Τσακίρης και ο Απόστολος Φράγκος, μια λυρική τραγουδίστρια -η Ειρήνη Τζανετουλάκου- και ένας μουσικός ο Θέμος Σκανδάμης, μαζί με τον Ανδρέα Φατούρο, που θα έχει το ρόλο του ξεναγού, ακολουθούν μια διαδρομή που ξεκινά από τον «Φιλολογικό Σύλλογο Παρνασσό» και περνά μέσα από τα μέρη που έζησε και σύχναζε ο «άγιος των ελληνικών γραμμάτων». Ο θεατής, μπορεί να παρακολουθήσει ολόκληρη τη διαδρομή ή μόνο ένα κομμάτι της επιλέγοντας ώρα, σημείο και διήγημα.

«Επιχειρούμε μια ξενάγηση στη ζωή του Παπαδιαμάντη» τονίζει η Ειρήνη Μαργαρίτη, που έχει τη σκηνοθετική επιμέλεια του δρώμενου. «Μια ξενάγηση, συνδυασμένη, λόγω των ημερών, με αποσπάσματα από τα Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα. Η πομπή θα περάσει από τα μέρη που περπάτησε ο Σκιαθίτης συγγραφέας, όσο εζησε στην Αθήνα:

Τη Βαρβάκειο, που ήταν η Σχολή του, το σπίτι του στην Αριστοφάνους, στου Ψυρρή, το κελί του στην Εκκλησία των Αγίων Αναργύρων, το πρώην μπακάλικο του Καχριμάνη, τον Αγιο Ελισσαίο που έψαλλε… Η διαδρομή μας καταλήγει, μαζί με όσους έχουν ενωθεί μαζί μας, στο καφενείο «Η Ωραία Ελλάς», στην Πανδρόσου, όπου θα γίνει η τελευταία ανάγνωση με « Τα Χριστούγεννα του Τεμπέλη», όπου μέσα από παράλογες εξελίξεις αναδεικνύεται και η αστεία πλευρά των πραγμάτων».

«Μικρὸς ἐζωγράφιζα Ἁγίους, εἴτα ἔγραφα στίχους, καί ἐδοκίμαζα να συντάξω κωμῳδίας» αναφέρει, εξάλλου, ο ίδιος ο Αλ. Παπαδιαμάντης σε ένα σύντομο αυτοβιογραφικό σημείωμά του.

«Διακατέχεται από μια ησυχία και μια πνευματικότητα, που λειτουργεί καθαρτικά» απαντά η Ειρήνη Μαργαρίτη, όταν τη ρωτάμε τι έχει να δώσει στις μέρες μας ο Παπαδιαμάντης και το έργο του. «Την αίσθηση μια άλλης διάστασης. Πιο ανθρώπινης. Δουλεύοντας πάνω στα Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα, όλο αυτό το διάστημα, γνωρίσαμε έναν Παπαδιαμάντη με αγωνίες και άγχη σημερινά. Γράφοντας πριν έναν αιώνα και πλέον, μιλά για τις σχέσεις των ανθρώπων, φωτίζοντας αυτό που έχει ουσιαστικά σημασία. Φτάνει στην ουσία των πραγμάτων. Με αυτή τη δύσκολη γλώσσα, που τελικά σου γίνεται οικεία, γιατί ακριβώς αναφέρεται σε πράγματα παντοτινά. Ακόμα και η θρησκευτικότητά του, με την έννοια της πίστης, η δική του ματιά πάνω στις τελετές, μας άγγιξε. Στις συγκεκριμένες ιστορίες, που τυχαίνει να συμβαίνουν Χριστούγεννα, βρίσκεις μια διαφορετική προσέγγιση, αυτού λέμε σήμερα πνεύμα των Χριστουγέννων. Πολύ μακριά και πολύ κοντά μ’ένα τρόπο σ’αυτό».

Είναι διαχρονικός ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, καταλήγει η Ειρήνη Μαργαρίτη, λίγο πριν ξεκινήσει την «ξενάγηση», με όχημα τα Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα, στους δρόμους της Αθήνας. «Η ματιά του πάνω στις στιγμές των ανθρώπων…Στον πόνο, τα αδιέξοδα, αλλά και τις χαρές, έστω τις μικρές χαρές, είναι για σήμερα και για πάντα».

Και η κριτική του απέναντι στα πράγματα, τραγικά επίκαιρη, θα σχολιάζαμε εμείς, αν θυμηθούμε ότι από το 1882 ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, «η κορυφή των κορυφών» κατά τον Κ.Π.Καβάφη, έκανε λόγο για «έμπορους των εθνών, που η δίψα του χρήματος τους μεταβάλει σε λύκους και απαίσιους φονιάδες των ήσυχων ανθρώπων των ελληνικών νησιών».
Μαρία Μάζη

Ακολουθεί το πρόγραμμα των διαδρομών.

Στάσεις διαδρομής:

1. Το ‘Ανθος του Γιαλού
17:30: Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσού, πλατεία Αγίου Γεωργίου Καρύτση 8

2. Βαρβάκειο Σχολείο
18:00: Πλατεία Βαρβακείου Αγοράς, Αθηνάς 53

3. Το Χριστόψωμο – Το σπίτι στου Ψυρρή
18:15: Αριστοφάνους 18

4. Η Σταχομαζώχτρα – Το μπακάλικο του Καχριμάνη
18:30 Αγ. Αναργύρων 45

5. Το κελί των Αγίων Αναργύρων
19:00 εκκλησία Αγ. Αναργύρων, οδός Αγαθάρχου 2 και Αγ. Αναργύρων 16-18

6. Πρώτες δημοσιεύσεις
19:30: πλατεία Ηρώων Ψυρρή

7. Ψάλλοντας στον ‘Αγιο Ελισσαίο
19:45: εκκλησία ‘Αγιου Ελισσαίου, ‘Αρεως 14

8. Το Μοναστηράκι στα Διηγήματα
20:00: Τζαμί Τζισδαράκη, πλατεία Μοναστηρακίου

9. Τα Χριστούγεννα του Τεμπέλη
20:15: Καφενείο η Ωραία Ελλάς, Μητροπόλεως 59