Ο επικεφαλής του ψηφοδελτίου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) Μάνφρεντ Βέμπερ, θα κληθεί να ξεπεράσει πολλά εμπόδια για να εξασφαλίσει την προεδρία της Κομισιόν και ιδίως την εναντίωση του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν.
Παράλληλα έχει μπροστά του μια δύσκολη πολιτική εξίσωση, καθώς το κεντροδεξιό ΕΛΚ βγήκε εξασθενημένο από τις ευρωεκλογές της περασμένης εβδομάδας.
Για να καταλάβει την προεδρία της Κομισιόν, ένας υποψήφιος ή μια υποψήφια θα πρέπει να λάβει την πλειοψηφία των ψήφων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ταυτόχρονα να εξασφαλίσει την υποστήριξη τουλάχιστον 21 από τα 28 κράτη μέλη, με προϋπόθεση ότι αυτά τα κράτη μέλη αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ.
Αυτή τη στιγμή, εννέα από τους αρχηγούς των κρατών και των κυβερνήσεων της ΕΕ χαρακτηρίζονται φιλελεύθεροι και πολλοί από αυτούς υποστηρίζουν την επίτροπο Μαργκρέτε Βεστάγκερ από τη Δανία.
Από εκεί και πέρα, οκτώ ανήκουν στο στρατόπεδο της κεντροδεξιάς, αν αφαιρεθεί από την εικόνα ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν. Ο εθνικιστής δεξιός πολιτικός έχει ξεκαθαρίσει πως δεν πρόκειται να υποστηρίξει την υποψηφιότητα του Βέμπερ, έπειτα από μια σειρά σφοδρών συγκρούσεων.
Πέντε ηγέτες ανήκουν στην κεντροαριστερά και υποστηρίζουν τον επικεφαλής του ψηφοδελτίου των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, τον Φρανς Τίμερμανς (Ολλανδία). Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Αλέξης Τσίπρας έχει ήδη αποκλείσει το ενδεχόμενο να ταχθεί υπέρ του Βέμπερ.
Στο ΕΚ, ο υποψήφιος ή η υποψήφια χρειάζεται 376 από τις 751 έδρες. Εάν το ΕΛΚ κατάφερνε να συνεννοηθεί με τους Σοσιαλιστές και τους Πράσινους, θα εξασφάλιζε οριακή πλειοψηφία, η οποία θα βασιζόταν — κάτι άβολο και ενοχλητικό για πολλούς — στις ψήφους των βρετανών ευρωβουλευτών, που θα αποχωρήσουν όταν το Brexit ολοκληρωθεί.
Αν ωστόσο η πλειοψηφία στο ΕΚ ταχθεί υπέρ του Βέμπερ, αυτό ίσως πείσει τους ηγέτες της ΕΕ να συμφωνήσουν να του ανατεθεί η προεδρία της Κομισιόν, πιθανόν στο πλαίσιο μιας ευρύτερης συμφωνίας για το πώς θα μοιραστούν τα κορυφαία αξιώματα στους ευρωπαϊκούς θεσμούς-κλειδιά.
Το συνολικό πακέτο πρέπει να εμφανίζει ισορροπία μεταξύ γεωγραφικής και πολιτικής προέλευσης, αλλά και μεταξύ των φύλων.
Να σημειωθεί πως για τα υπόλοιπα αξιώματα για τα οποία θα διεξαχθεί η διαπραγμάτευση είναι η προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η προεδρία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η προεδρία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αλλά και το αξίωμα του ή της επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας.
Εντολή σε Τουσκ να ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις για νέο πρόεδρο
Την εντολή να ηγηθεί των διαπραγματεύσεων για να οριστεί ο επόμενος ή η επόμενη πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έδωσαν στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ οι ηγέτες των κρατών-μελών της ΕΕ, σύμφωνα με όσα δήλωσε η καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ.
Ο Τουσκ καλείται να συντονίσει τη διαπραγμάτευση των 28, αλλά και να διεξαγάγει συνομιλίες με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στόχος είναι να έχει υπάρξει συμφωνία για τον υποψήφιο ή την υποψήφια πριν από την προσεχή σύνοδο κορυφής (20ή-21η Ιουνίου).
Η Μέρκελ επέμεινε στο ότι ο διάλογος πρέπει να διεξαχθεί με σεβασμό, ώστε να προασπιστεί η δυνατότητα της ΕΕ να λαμβάνει κοινές αποφάσεις στο μέλλον.
«Πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι δεν θα ανοίξουμε πληγές σε εκείνους που μπορεί να μη συμφωνούν» με την υποψηφιότητα που θα προταθεί, υπογράμμισε η καγκελάριος της Γερμανίας.
Από την πλευρά του, ο Ντόναλντ Τουσκ ξεκαθάρισε ότι ο υποψήφιος ή η υποψήφια για την θέση του προέδρου της Κομισιόν δεν πρέπει οπωσδήποτε να είναι επικεφαλής ψηφοδελτίου — Spitzenkandidat, κατά τον γερμανικό όρο που χρησιμοποιείται στις Βρυξέλλες σε αυτό το συγκεκριμένο — κάποιας από τις πολιτικές ομάδες που θα καταλάβουν τις περισσότερες έδρες στο επόμενο ΕΚ.
«Δεν μπορεί να υπάρξει αυτοματισμός» στη διαδικασία επιλογής, είπε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μετά το άτυπο δείπνο των ηγετών στο οποίο συζητήθηκε μάλλον η διαδικασία, παρά τα ονόματα.
«Καμιά υποψηφιότητα δεν μπορεί να αποκλειστεί», πάντως «η ιδιότητα του επικεφαλής ψηφοδελτίου δεν είναι κριτήριο ακαταλληλότητας», αλλά «απεναντίας, μπορεί να αυξάνει τις πιθανότητες», συμπλήρωσε.
Ο Ντόναλντ Τουσκ εξάλλου εισηγήθηκε τουλάχιστον δύο από τις πέντε κορυφαίες θέσεις των ευρωπαϊκών θεσμών να καταληφθούν από γυναίκες και συμπλήρωσε πως διαπίστωσε πως μια «πολύ ορατή πλειοψηφία» των ηγετών τον υποστηρίζει ως προς αυτό.
«Αυτό είναι τουλάχιστον το σχέδιό μου και η προσωπική φιλοδοξία μου», σημείωσε ο Πολωνός πολιτικός.
