Η διαφήμιση είναι μια μορφή τέχνης. Μπορεί να είναι χιουμοριστική, συγκινητική, προκλητική ή ακόμα και σοκαριστική προκειμένου να τραβήξει και κυρίως να διατηρήσει την προσοχή του κοινού. Ωστόσο, το αδιάκοπο αυτό «κυνήγι εντυπώσεων» συχνά οδηγεί σε υπερβολές.
Δεν είναι λίγες οι φορές που οι δημιουργοί των διαφημίσεων περνούν τη γραμμή του επιτρεπτού – και τότε έρχεται η ώρα των ρυθμιστικών αρχών να αναλάβουν δράση.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Διαφημίσεις που ξεπέρασαν τα όρια της δεοντολογίας ή του καλού γούστου και κατέληξαν να απαγορευτούν, ακριβώς επειδή απλά… το παράκαναν.
Με αφορμή την πρόσφατη απαγόρευση της διαφήμισης της σοκολάτας Twix στη Βρετανία, ας δούμε μερικές από τις πιο γνωστές – και αμφιλεγόμενες – περιπτώσεις διαφημίσεων που τελικά… κόπηκαν.
Twix
Το διαφημιστικό, που προβαλλόταν στη τηλεόραση του Ηνωμένου Βασιλείου, παρουσίαζε έναν άνδρα με μακριά μαλλιά και μουστάκι να συμμετέχει σε μια θεαματική καταδίωξη, η οποία καταλήγει σε σύγκρουση δύο ίδιων, καραμελοχρώμων αυτοκινήτων που «στοιβάζονται» το ένα πάνω στο άλλο – σαν τις δύο μπάρες της σοκολάτας Twix.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η διαφήμιση έκλεινε με μια μπάρα Twix να πέφτει μέσα από τις ηλιοροφές των δύο αυτοκινήτων, ενώ αυτά απομακρύνονται «ενωμένα», συνοδευόμενα από το σύνθημα «two is more than one» («δύο είναι καλύτερα από ένα»).
Η Αρχή Προτύπων Διαφημίσεων του Ηνωμένου Βασιλείου (ASA) την έκρινε ως προβολή επικίνδυνης και επιθετικής οδήγησης – και διέταξε την απόσυρσή της από την τηλεόραση.
Προηγουμένως, έλαβε πέντε επίσημες καταγγελίες από τηλεθεατές που θεώρησαν ότι η σκηνή ενθαρρύνει επικίνδυνη οδήγηση. Η εταιρεία Mars-Wrigley, ιδιοκτήτρια της Twix, υπερασπίστηκε τη διαφήμιση λέγοντας ότι πρόκειται για μια «κινηματογραφική σκηνή» σε ένα «φανταστικό, μη ρεαλιστικό περιβάλλον», ενώ και ο φορέας Clearcast – που ελέγχει τις τηλεοπτικές διαφημίσεις πριν από τη μετάδοσή τους – είχε εγκρίνει το περιεχόμενο.
«Η διαφήμιση δεν πρέπει να ξαναπροβληθεί με την παρούσα μορφή», δήλωσε η ASA, τονίζοντας ότι δεν επιτρέπεται να προβάλλονται σκηνές που ενδέχεται να παραβιάζουν τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας ή να παροτρύνουν σε απερίσκεπτη συμπεριφορά στον δρόμο.
Από την πλευρά της η Mars-Wrigley, υποστήριξε ότι όλα τα γυρίσματα έγιναν με νόμιμες ταχύτητες και με έμφαση στην ασφάλεια, ενώ υπενθύμισε ότι το brand Twix έχει εδώ και χρόνια συνδέσει την ταυτότητά του με το «παράλογο χιούμορ».
Protein World
Η αφίσα με το μοντέλο να φοράει μπικίνι και το ερώτημα «Είσαι έτοιμος/η για σώμα παραλίας;» προκάλεσε κύμα αντιδράσεων για body shaming πίσω στο 2015.
Περισσότερες από 300 καταγγελίες ανάγκασαν την ASA να επέμβει, χαρακτηρίζοντας τη διαφήμιση προσβλητική και παραπλανητική ως προς τα υποτιθέμενα αποτελέσματα του προϊόντος αδυνατίσματος.
«Εξετάσαμε τον ισχυρισμό… ότι το μήνυμα παρακινούσε τους αναγνώστες να σκεφτούν αν βρίσκονται στη φυσική κατάσταση που επιθυμούν για το καλοκαίρι, και δεν θεωρήσαμε ότι η συνοδευτική εικόνα υπονοούσε πως οποιοδήποτε διαφορετικό σωματότυπο από αυτόν που απεικονιζόταν ήταν ανεπαρκής ή κατώτερος».
Η φιλανθρωπική οργάνωση για τις διατροφικές διαταραχές Beat χαρακτήρισε την απόφαση «εξαιρετικά απογοητευτική».
Η εκπρόσωπος Ρεμπέκα Φιλντ δήλωσε: «Αν και αναγνωρίζουμε ότι η διαφήμιση και τα μέσα ενημέρωσης δεν προκαλούν άμεσα διατροφικές διαταραχές… γνωρίζουμε πόσο τοξικές μπορούν να γίνουν ορισμένες εικόνες για το άτομο».
Dior
Η διαφήμιση με τη Νάταλι Πόρτμαν να διαφημίζει μάσκαρα της Dior κρίθηκε παραπλανητική, επειδή οι βλεφαρίδες της είχαν ενισχυθεί ψηφιακά – κάτι που οι θεατές δεν μπορούσαν να διακρίνουν.
Η διαφήμιση αποσύρθηκε τελικά για υπερβολή και ψευδή παρουσίαση του αποτελέσματος.
Είχε προηγηθεί και το παράπονο του ανταγωνιστή L’Oreal, ότι η Dior παραπλανεί τους καταναλωτές για τις δυνατότητες του προϊόντος.
Η Dior παραδέχτηκε ότι η φωτογραφία «πειράχτηκε» ώστε να «διαχωρίσει – μεγαλώσει το μήκος και την καμπύλη των βλεφαρίδων και για να αντικαταστήσει / συμπληρώσει έναν αριθμό κατεστραμμένων βλεφαρίδων για ένα πιο άρτιο στιλιστικό αποτέλεσμα».
Το buzzfeed ρώτησε τη γνώμη ενός ειδικού φωτομοντάζ και το άτομο αυτό εξήγησε ότι οι διαφημίσεις για μάσκαρα, ανεξαρτήτως εταιρείας, είναι όλες πειραγμένες και κάτι τέτοιο είναι εύκολα αντιληπτό.
Xbox
Μια ιδιοφυώς σκοτεινή διαφήμιση… Ένα μωρό γεννιέται, εκτοξεύεται στον αέρα, γερνάει σε δευτερόλεπτα για να καταλήξει σε τάφο, περνώντας το μήνυμα: «Η ζωή είναι σύντομη. Παίξε περισσότερο».
Αν και καλλιτεχνικά εντυπωσιακή, κρίθηκε μακάβρια και αποσύρθηκε μετά από χιλιάδες αντιδράσεις.
Benetton
Η φωτό ήταν πέρα για πέρα αληθινή, όταν σε κάποιο επίσημο ταξίδι ο Πάπας Βενέδικτος φιλήθηκε στο στόμα με τον Μουσουλμάνο ιμάμη Αχμέντ ελ Τάγεμπ.
Αμέσως επικράτησε ο κακός χαμός στο Βατικανό που δήλωσε ότι το brand – που επίσης έκανε και καμπάνια κατά του φόβου για το AIDS – μπέρδεψε την αδελφική αγάπη με σεξουαλικά υπονοούμενα.
Το αποτέλεσμα δεν χρειάζεται να το γράψουμε, αποσύρθηκε σε χρόνο dt.
