Η υπογραφή της εκεχειρίας ανάμεσα στο Ισραήλ και την Χαμάς για την λήξη του πολέμου στη Γάζα σηματοδοτεί το τέλος σε μια από τις πιο αιματηρές περιόδους στη Μέση Ανατολή τις τελευταίες δεκαετίες.
Τόσο το Ισραήλ όσο και η Χαμάς θεωρούν τον εαυτό τους νικητές με φόντο μια κατεστραμμένη και γεμάτη συντρίμμια Γάζα, ενώ ως υπέρτατος νικητής εμφανίζεται και ο Ντόναλντ Τραμπ, καθώς επί των ημερών του υπογράφηκε η εκεχειρία.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Βέβαια τα πράγματα δεν είναι ακριβώς ρόδινα και οι ισορροπίες είναι «εύθραυστες» στην περιοχή και αρκεί μόνο μια σπίθα για να ανάψει φωτιά που θα κάψει και πάλι τη Μέση Ανατολή.
Και αυτό γιατί μπορεί να υπογράφηκε η εκεχειρία, όμως αυτό δεν σημαίνει πως έχουν λυθεί αυτόματα τα προβλήματα στην περιοχή καθώς τόσο το Ισραήλ όσο και η Χαμάς έχουν αρκετά θέματα στα οποία διαφωνούν και που μπορούν να τορπιλίσουν την ειρήνη στην περιοχή.
Και αυτό γιατί τα προβλήματα είναι πολλά: Ποιος θα διοικήσει τη Γάζα, ποιος θα εγγυηθεί την ασφάλεια και ποιος θα χρηματοδοτήσει την ανοικοδόμηση;
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Επίσης η ανθρωπιστική κρίση εξακολουθεί να υφίσταται. Πάνω από δύο εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί, ενώ δεκάδες χιλιάδες παιδιά υποφέρουν από υποσιτισμό.
Οι πρώτες αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας φτάνουν μέσω Αιγύπτου, αλλά τα εμπόδια στη διανομή και η έλλειψη υποδομών καθυστερούν να φέρουν αποτέλεσμα.
Στο πολιτικό επίπεδο, η Χαμάς δηλώνει ότι «νίκησε με την αντοχή της», ενώ το Ισραήλ υποστηρίζει πως εξασφάλισε την αποδυνάμωση της οργάνωσης.
Πρακτικά όμως αμφότερες οι πλευρές προσπαθούν να διαχειριστούν την επόμενη μέρα. Την ίδια στιγμή η Παλαιστινιακή Αρχή επιχειρεί να αποκτήσει ρόλο στην επόμενη ημέρα, ενώ οι ξένοι μεσολαβητές προσπαθούν να διαμορφώσουν ένα νέο πλαίσιο διακυβέρνησης.
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία εκεχειρίας
Η συμφωνία εκεχειρίας που ανακοινώθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2025 αποτελεί αποτέλεσμα πολύμηνων διαπραγματεύσεων με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, της Αιγύπτου και του Κατάρ.
Αν και αυτό που παρουσιάζεται ως «τέλος των εχθροπραξιών» στη Γάζα, στην πραγματικότητα πρόκειται για μια πολυεπίπεδη διαδικασία με αρκετές φάσεις και ανοιχτές εκκρεμότητες.
Τα βασικά σημεία της συμφωνία περιλαμβάνουν τις εξής ενέργειες από τις εμπλεκόμενες πλευρές:
Άμεση παύση των στρατιωτικών επιχειρήσεων
Από την στιγμή που θα ενεργοποιηθεί η εκεχειρία όλες οι στρατιωτικές επιχειρήσεις θα σταματήσουν, μεταξύ των οποίων οι ισραηλινές επιδρομές και ο ρουκετοπόλεμος από τη Γάζα. Μάλιστα προβλέπεται μηδενική ανοχή σε «παραβιάσεις» αυτών των όρων.
Ανταλλαγή ομήρων και κρατουμένων
Σύμφωνα με την συμφωνία η Χαμάς θα πρέπει να απελευθερώσει 48 Ισραηλινούς ομήρους, μεταξύ των οποίων γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένους. Το Ισραήλ από την πλευρά του έχει δεσμευτεί να απελευθερώσει περίπου 1.950 Παλαιστίνιους κρατούμενους, σε τρεις φάσεις. Αυτή η διαδικασία θα εποπτεύεται από διεθνείς παρατηρητές υπό αιγυπτιακή συντονιστική επιτροπή.
Σταδιακή αποχώρηση του ισραηλινού στρατού από τη Γάζα
Το Ισραήλ καλείται να αποσύρει τον στρατό από τις βόρειες και κεντρικές ζώνες της Γάζας μέσα σε 14 ημέρες, ωστόσο θα διατηρήσει στρατιωτική παρουσία σε «ζώνες ασφαλείας» κοντά στα σύνορα, μέχρι να συμφωνηθεί νέο καθεστώς επιτήρησης.
Ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα και άνοιγμα των διελεύσεων
Ετοιμάζεται μεγάλη ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα που λιμοκτονεί και πλέον τα περάσματα Ράφα προς την Αίγυπτο και Κερέμ Σαλόμ προς το Ισραήλ θα ανοίξουν υπό διεθνή επιτήρηση για τη διέλευση τροφίμων, καυσίμων και ιατρικών προμηθειών.
Ακόμη προβλέπεται να επιστρέψουν στην περιοχή διευθνείς ανθρωπιστικοί οργανισμοί ενώ θα δημιουργηθούν «ανθρωπιστικοί διάδρομοι» ακόμη και μέσα στη Γάζα.
Ποιος θα ασκεί εξουσία στη Γάζα
Στο μεταβατικό αυτό στάδιο, η διοίκηση στη Γάζα θα ασκείται από προσωρινό τεχνικό συμβούλιο υπό την Παλαιστινιακή Αρχή, με συμμετοχή τοπικών φορέων και ανεξάρτητων προσωπικοτήτων.
Η Χαμάς δεν θα έχει κανένα επίσημο ρόλο στην κυβέρνηση, αλλά θα παραμείνει πολιτικά παρούσα ενώ η πλήρης διακυβέρνηση θα επανεξεταστεί μετά από έξι μήνες.
Ανοικοδόμηση της περιοχής
Όπως έχει γίνει γνωστό στην Αίγυπτο θα διεξαχθεί διεθνής διάσκεψη για την
χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης της Γάζας. Ήδη έχουν προαναγγελθεί συνεισφορές από την ΕΕ, το Κατάρ και τον ΟΗΕ με το αρχικό πακέτο βοήθειας να εκτιμάται στα 15 δισ. δολάρια.
Μηχανισμός επιτήρησης της συμφωνίας
Μια μικτή επιτροπή υπό ΗΠΑ, Αίγυπτο, Κατάρ και ΟΗΕ θα εποπτεύει την καταγράφεται και θα μπορεί να οδηγήσει σε προσωρινή αναστολή της διαδικασίας.
Σε γενικές γραμμές η συμφωνία ανάμεσα σε Ισραήλ και Χαμάς για εκεχειρία στη Γάζα χαρακτηρίζεται «εύθραυστη» ακόμη και από τους μεσολαβητές της. Εάν εφαρμοστεί με συνέπεια, μπορεί να ανοίξει δρόμο για σταθερότητα στην περιοχή. Όμως αν καταρρεύσει, η επιστροφή στη βία θεωρείται σχεδόν βέβαιη.
Ο ρόλος του Ντόναλντ Τραμπ στην ειρήνευση στην περιοχή
Η συμφωνία εκεχειρίας ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς φέρνει έντονα την σφραγίδα του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ καθώς έπαιξε καθοριστικό ρόλο τόσο στις διαπραγματεύσεις όσο και στην διαμόρφωση των όρων της συμφωνίας.
Ο Αμερικανός πρόεδρος αποφάσισε να εμπλακεί προσωπικά στην τελική φάση των διαπραγματεύσεων με ατού τις καλές σχέσεις με την Αίγυπτο και το Κατάρ. Παράλληλα αποκατέστησε την επιρροή των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή μετά από πολλά χρόνια έντασης και αποστασιοποίησης.
Επίσης ενίσχυσε τις σχέσεις του με το Ισραήλ με μια πιο ρεαλιστική προοπτική που λαμβάνει υπόψη την διεθνή κριτική, ενώ ενίσχυσε την εικόνα του ως «ειρηνοποιού», με αποτέλεσμα να πιέζει για το Νόμπελ Ειρήνης.
Σε κάθε περίπτωση, η εμπλοκή του Τραμπ υπήρξε καθοριστική για την λήξη του πολέμου στη Γάζα καθώς χωρίς την πίεση που άσκησε και την απευθείας επικοινωνία με τον Νετανιάχου και την ηγεσία της Χαμάς μέσω τρίτων, η συμφωνία εκεχειρίας δύσκολα θα είχε επιτευχθεί.
