Στους αγώνες ράλι, όπου υπάρχει οδηγός και συνοδηγός, ο ρόλος του οδηγού είναι να κοιτάζει τον δρόμο, το πώς θα στρίψει, το που θα πατήσει τέρμα γκάζι, το που θα «πέσει» στα φρένα.
Κι όλες αυτές οι κινήσεις γίνονται υπό τις οδηγίες του συνοδηγού, ο οποίος σχεδόν σε όλη τη διαδρομή είναι με σκυμμένο κεφάλι πάνω στις σημειώσεις και καθοδηγεί φωνητικά τον οδηγό, ο οποίος σε καμία περίπτωση δεν παίρνει το βλέμμα του από τον δρόμο, ούτε να λοξοκοιτάξει τον συνοδηγό, διότι το παραμικρό λάθος μπορεί να οδηγήσει σε ατύχημα, εγκατάλειψη, τραυματισμό – μολονότι τα αγωνιστικά αυτοκίνητα είναι πολύ θωρακισμένα.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Αυτά συμβαίνουν στα ράλι. Στους καθημερινούς δρόμους όμως τι συμβαίνει; Μήπως ορισμένοι οδηγοί θέλουν να οδηγούν σαν ραλίστες; Μήπως οι συνεπιβάτες στο διπλανό κάθισμα δεν αντιλαμβάνονται καλά το ρόλο τους ως συνοδηγοί;
Σύμφωνα με τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, ο οδηγός είναι ο απόλυτα υπεύθυνος για οτιδήποτε συμβαίνει κατά την οδήγηση, από το να παραβιάσει έναν κόκκινο σηματοδότη, μέχρι να πετάξει ένα σκουπίδι από το παράθυρο, έως και να προκαλέσει ατύχημα.
Ο ΚΟΚ δεν προβλέπει ευθύνες στον συνοδηγό, παρά μόνο σε περίπτωση μεταφοράς ανηλίκων επιβατών, εφόσον στο όχημα υπάρχει συνοδός, τότε φέρει την ευθύνη αυτός.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ακούγοντας σήμερα (31.10.2025) το πρωί τον αναπληρωτή υπουργό Μεταφορών Κωνσταντίνο Κυρανάκη, σε τηλεοπτική εκπομπή, αναφορικά με το ίδιο ζήτημα, ανέφερε ρητώς ότι δεν θα μπορούσε ο ΚΟΚ να προβλέπει ποινές παρά μόνο το δικαστήριο, εφόσον έχει προκληθεί κάποιο ατύχημα ή δυστύχημα.
Και αυτό φαίνεται λογικό, διότι πράγματι στον ΚΟΚ δεν μπορούν να περιλαμβάνονται όλα.
Όμως, ας προσπαθήσουμε με παραδείγματα να διαπιστώσουμε τους ρόλους καθενός, οδηγού και συνοδηγού.
Οδηγός που κινείται κρατώντας το σκυλάκι του (!) προς την πλευρά της πόρτας του, το οποίο έχει βγάλει το κεφαλάκι του από το παράθυρο, πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί; Με βαρύτατο πρόστιμο. Στο σκυλάκι, που είναι συνεπιβάτης, αλλά όχι συνοδηγός, δεν μπορεί να επιβληθεί ποινή, για ευνόητους λόγους.
Ούτε σε ένα παιδί που κάθεται στο μπροστινό κάθισμα, φορώντας ή μη ζώνη, αν είναι ηλικίας κάτω των 12 ετών, που μόνο σε παιδικό κάθισμα επιτρέπεται να βρίσκεται, δεμένο. Ο οδηγός έχει την ευθύνη.
Όταν όμως η σύζυγος κάθεται στο διπλανό κάθισμα και κρατά το παιδί στην αγκαλιά, ποιος ευθύνεται; Σε αυτή την περίπτωση και οι δύο, οδηγός και «συνοδηγός». Βάζω τη λέξη σε εισαγωγικά, διότι μόνο συνοδηγός δεν λέγεται αυτό το άτομο που προβαίνει σε τέτοια ενέργεια.
Άλλη «συνοδηγός» βάζει τα πόδια πάνω στο ταμπλό, ή και ακόμα και έξω από το παράθυρο -κρύβοντας τον καθρέπτη και επιδεικνύοντας το πρόσφατο πεντικιούρ-, αγνοώντας ότι σε απότομο φρενάρισμα μπορεί να τραυματιστεί σοβαρά στη μέση ή και να προκληθεί ατύχημα. Αυτή η περίπτωση, ανεξαρτήτως ατυχήματος, θεωρείται παράβαση και η ευθύνη ανήκει σε οδηγό και συνοδηγό που δεν συμμορφώνεται με τους κανόνες οδήγησης, όχι με τον ΚΟΚ.
Όπως και οι αγκαλιές της ή του «συνοδηγού» προς τον ή την οδηγό, και άλλες πράξεις που δεν χρειάζεται να ονομάσω, αλλά συμβαίνουν. Όλα αυτά αποσπούν την προσοχή του οδηγού με κίνδυνο ατυχήματος. Και σε αυτή τη περίπτωση ευθύνονται και οι δύο και το δικαστήριο είναι αρμόδιο για τις ποινές.
Μπορεί όμως ένας τροχονόμος, ένας αστυνομικός, να σταματήσει ένα όχημα, αντιλαμβανόμενος μια τέτοια πράξη; Ο ΚΟΚ δεν το προβλέπει αλλά δεν το απαγορεύει και μπορεί να επιβάλλει πρόστιμο στον οδηγό για απόσπαση προσοχής. Όπως, για παράδειγμα, όταν οδηγεί με το τηλέφωνο στο χέρι.
Ο συνεπιβάτης, λοιπόν, για να μην παραθέσω κι άλλα παραδείγματα, δεν είναι απλά ένα ακόμα άτομο στο αυτοκίνητο ή και στη μοτοσυκλέτα. Ο συνεπιβάτης, εφόσον κάθεται μπροστά είναι συνοδηγός, που οφείλει να σέβεται τον οδηγό, να τον υποστηρίζει κατά την οδήγηση αν παρατηρεί κάτι στον δρόμο μπροστά, που να τον παροτρύνει να σταματήσει για λίγο εφόσον τον βλέπει κουρασμένο, που προσπαθεί να τον κρατά ήρεμο κατά τη διάρκεια του ταξιδιού.
Οχι, βέβαια, να του λέει συνεχώς «πρόσεχε, πρόσεχε» και «πάτα φρένο» ή «πάτα το τέρμα», τρομάζοντάς τον ή προκαλώντας τον, αλλά να βρίσκεται σε εγρήγορση, σαν να οδηγούσε εκείνος / εκείνη και ας μην έχει άδεια οδήγησης.
Σε μια κοινωνία που αντιλαμβανόμαστε τους ρόλους μας ως πολίτες, οι οποίοι δε χρειάζονται πάντοτε να μπαίνουν σε Κώδικες, οι συμπεριφορές σε κάθε επίπεδο και οπουδήποτε, είναι σαφώς καλύτερες και αυτό πρέπει να συνειδητοποιήσουμε.
