Απέναντι σε μια μεγάλη πρόκληση για την οδική ασφάλεια, βρίσκεται το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, καθώς η ερευνητική του ομάδα I-SENSE του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών, ανέλαβε τον συντονισμό του HIDDEN (Hybrid Intelligence for Advanced Collective Perception and Decision Making in Complex Urban Environments).
Το νέο έργο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που ξεκίνησε επίσημα τον Ιούλιο 2025, χρηματοδοτείται με σχεδόν 5 εκατ. ευρώ από το πρόγραμμα Horizon Europe και ανήκει στο χαρτοφυλάκιο της κοινοπραξίας CCAM (Connected, Cooperative and Automated Mobility), ένα μεγάλο ευρωπαϊκό «δίκτυο καινοτομίας» που στοχεύει στη βελτίωση της ασφάλειας των αυτόνομων οχημάτων σε αστικά περιβάλλοντα.
Αυτό που ουσιαστικά θέλει να πετύχει το έργο, είναι η ανάπτυξη έξυπνων συστημάτων που ενισχύουν την «αντίληψη των οχημάτων» με στόχο να αποτρέψει ατυχήματα και να προστατεύσει ζωές.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Αυτή τη στιγμή, επειδή οδηγώ αυτοκίνητα με πλειάδα συστημάτων ημιαυτόνομης αλλά και αυτόνομης οδήγησης, μολονότι τα συστήματα «βλέπουν» πολλά από τις κάμερες και προλαμβάνουν δύσκολες καταστάσεις, δυστυχώς δεν τα «βλέπουν» όλα.
Στις πόλεις, τα εμπόδια, με σταθμευμένα αυτοκίνητα, υψηλή και χαμηλή βλάστηση ή και κτήρια, μπορούν να περιορίσουν την ορατότητα των οδηγών αλλά και των συστημάτων ασφάλειας του οχήματος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι πιο ευάλωτοι χρήστες του δρόμου, όπως πεζοί, ποδηλάτες, μοτοσικλετιστές και άτομα με αναπηρία, να μετατρέπονται πολλές φορές σε «αόρατους» χρήστες του δρόμου.
Μάλιστα, ακόμη και τα πιο εξελιγμένα αυτόνομα οχήματα δυσκολεύονται και σε περιπτώσεις μερικής απόκρυψης η πιθανότητα ένας πεζός ή ποδηλάτης να μη γίνει αντιληπτός αγγίζει το 25-30%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, τα δυο τρίτα των θανάτων στους ευρωπαϊκούς δρόμους, αφορούσαν πεζούς, ποδηλάτες και μοτοσυκλετιστές. Η ΕΕ φιλοδοξεί να μειώσει κατά το ήμισυ τους θανάτους και τους σοβαρούς τραυματισμούς από τροχαία ατυχήματα μέχρι το 2030 και να επιτύχει σχεδόν μηδενικές τιμές μέχρι το 2050. Μέχρι τότε, κάθε καινούριο ατύχημα θυμίζει ότι η ασφάλεια στους δρόμους παραμένει επιτακτική ανάγκη.
Τώρα, μετά την πρώτη συνάντηση του έργου στην Αθήνα, το HIDDEN θα συγκεντρώσει την εμπειρία και την τεχνογνωσία 14 εταίρων και 2 συνδεδεμένων φορέων από 7 χώρες της ΕΕ, για να αντιμετωπίσει μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της αστικής κυκλοφορίας: τα οπτικά εμπόδια.
Για να αντιμετωπιστούν αυτά τα «τυφλά σημεία», το HIDDEN αξιοποιεί τη συνεργατική αντίληψη (Collective Awareness) σε συνδυασμό με τεχνολογίες «οχήματος προς τα πάντα» – Vehicle-to-Everything (V2X) – και τεχνητή νοημοσύνη (AI), επιτρέποντας στα οχήματα να ανταλλάσσουν και να ερμηνεύουν δεδομένα από διαφορετικές πηγές — άλλους οδηγούς, υποδομές ή πεζούς — ώστε να «βλέπουν» πέρα από τα φυσικά όρια των αισθητήρων τους.
Αυτό που διαφοροποιεί το HIDDEN είναι η χρήση της Υβριδικής Νοημοσύνης (Hybrid Intelligence), ένας συνδυασμός ανθρώπινης και μηχανικής αντίληψης που επιτρέπει στα αυτόνομα οχήματα να μπορούν να παίρνουν αποφάσεις που δεν βασίζονται μόνο στην τεχνική ακρίβεια, αλλά και σε κανόνες ασφαλείας και ηθικής, προσεγγίζοντας ένα ανθρώπινο στυλ οδήγησης.
«Το HIDDEN προχωρά πέρα από τη συμβατική τεχνητή νοημοσύνη. Φέρνουμε την ανθρώπινη κρίση στον πυρήνα των αυτόνομων αποφάσεων, ώστε τα συστήματα να λειτουργούν όχι μόνο με τεχνική ακρίβεια, αλλά και με υψηλή ασφάλεια και ηθική συνέπεια. Πρόκειται για μια αποστολή που έρχεται να χτίσει πάνω σε δεκαετίες εντατικής ερευνητικής δραστηριότητας που λαμβάνει χώρα στο ΕΠΙΣΕΥ και στο ΕΜΠ», αναφέρει ο Δρ. Άγγελος Αμδίτης, Συντονιστής του έργου και Διευθυντής Έρευνας και Ανάπτυξης στο ΕΠΙΣΕΥ.
Οι τεχνολογίες του HIDDEN θα δοκιμαστούν τόσο σε πραγματικές συνθήκες όσο και σε εικονικούς προσομοιωτές, ενώ η αξιολόγησή τους θα επικεντρωθεί σε τέσσερα ρεαλιστικά σενάρια υψηλού ρίσκου: ένα παιδί που τρέχει πίσω από παρκαρισμένο αυτοκίνητο, ένας ποδηλάτης που κινείται σε μικτές κυκλοφοριακές συνθήκες, ένας εργάτης κρυμμένος πίσω από πυκνή βλάστηση και ένα όχημα που προσεγγίζει μια διασταύρωση χωρίς σηματοδότες.
Η ελληνική συμμετοχή στο έργο είναι ιδιαίτερα δυναμική. Η ομάδα του ΕΠΙΣΕΥ/ΕΜΠ έχει τον ρόλο του συντονιστή και συμβάλλει με το αυτόνομο όχημά της και την υψηλή εξειδίκευση των ερευνητών της στον προσομοιωτή CARLA, ενώ ηγείται της ανάπτυξης βασικών τεχνικών ενοτήτων, όπως αλγόριθμοι συνεργατικής αντίληψης, μοντέλα πρόβλεψης τροχιάς για ευάλωτους χρήστες και ενσωμάτωση δεδομένων ανθρώπινης συμπεριφοράς σε πραγματικό χρόνο. Το ΕΠΙΣΕΥ μέσα από τη μακροχρόνια συμμετοχή του σε εμβληματικά έργα στον τομέα των έξυπνων τεχνολογιών που διαμορφώνουν το μέλλον της κινητικότητας στην παγκόσμια σκηνή, είναι σε θέση να προσφέρει στο έργο πολύτιμη τεχνογνωσία και καθοδήγηση.
Παράλληλα, ελληνικές εταιρείες φέρνουν στο έργο συμπληρωματική και εξειδικευμένη τεχνογνωσία. Η LIBRA AI – τεχνικός υπεύθυνος του έργου-, αναπτύσσει ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που κατανοεί την προσοχή και την κατάσταση του οδηγού, ενισχύοντας την ασφάλεια και την ευφυΐα των ημιαυτόνομων οχημάτων, η CIBOS –spin-off του ΕΠΙΣΕΥ/ΕΜΠ– εστιάζει στην ανάπτυξη λογισμικού με έμφαση στη βελτίωση της διεπαφής & εμπειρίας χρήστη, ενώ η SEABILITY INNOVATIONS -υπεύθυνη επικοινωνίας του έργου- συμβάλλει με λύσεις που υποστηρίζουν την επικοινωνία, διάχυση και προώθηση της αξιοποίησης των αποτελεσμάτων του έργου HIDDEN.
