Με την υπόθεση της Μπαϊντάα Σ., βασικής «πηγής» των ρεπορτάζ του περιοδικού «Der Spiegel» για το – όπως αποδείχθηκε – ανύπαρκτο περιστατικό θανάτου ενός παιδιού στον Έβρο, ασχολείται η ελβετική Neue Zürcher Zeitung.
Σύμφωνα με την εφημερίδα, το γερμανικό περιοδικό, «αντί να συμβιβαστεί ειλικρινά με τις δικές του αποτυχίες, συνεχίζει να εξαπατά το κοινό μέχρι σήμερα».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Το Spiegel αναγκάστηκε πρόσφατα να αφαιρέσει τρία άρθρα και ένα podcast σχετικά με ένα «προσφυγικό δράμα», επειδή βασιζόταν σε κατασκευασμένες ιστορίες, επισημαίνει η εφημερίδα της Ζυρίχης, σε ένα ιδιαίτερα εκτενές άρθρο της.
«Ένα ερώτημα παραμένει: Είναι οι δημιουργοί του κορυφαίου μέσου με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία και τις περισσότερες παραπομπές στη Γερμανία απλώς αφελείς ή μήπως κρύβουν σκόπιμα το γεγονός ότι εξαπατήθηκαν από έναν μάρτυρα που ήταν περισσότερο φαντασιόπληκτος από ό,τι αξιόπιστος;», γράφει η εφημερίδα, η οποία επιχείρησε να μιλήσει με την Μπαϊντάα Σ., αφού την εντόπισε σε επαρχιακή περιοχή της Ρηνανίας – Παλατινάτου, αλλά η 27χρονη αρνήθηκε.
«Όχι, δεν θέλω πλέον να μιλήσω για το νησί και την Ελλάδα. Ήταν μια δύσκολη, θλιβερή περίοδος. Τώρα θέλω να αρχίσω μια νέα ζωή», είπε στους δημοσιογράφους της ΝΖΖ.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Το πώς ακριβώς ενεπλάκη στην υπόθεση η Μπαϊντάα Σ. παραμένει ασαφές, επισημαίνει η εφημερίδα, αλλά εξηγεί ότι η νεαρή γυναίκα, η οποία εμφανιζόταν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως κοσμοπολίτισσα «Influencer», βρέθηκε ξαφνικά τον περασμένο Αύγουστο να ζητά βοήθεια για λογαριασμό 38 προσφύγων οι οποίοι υποτίθεται ότι είχαν εγκλωβιστεί αβοήθητοι στο νησί του Έβρου.
«Είναι η αρχή μιας διεθνούς εκστρατείας κατά της πολιτικής της ΕΕ για τη μετανάστευση (…) Το Spiegel κάνει λόγο για πανευρωπαϊκό έγκλημα», αναφερόμενο σε υποτιθέμενα pushbacks της Ελλάδας. «Σε αυτή την περίπτωση ένα κορίτσι που το έλεγαν Μαρία πέθανε από δάγκωμα σκορπιού επειδή οι υπηρεσίες της ΕΕ δεν προσέφεραν βοήθεια», επισημαίνει η ΝΖΖ, παραπέμποντας στο δημοσίευμα του γερμανικού περιοδικού.
Η ΝΖΖ εξηγεί ακόμη ότι «ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν απειλεί τακτικά με πόλεμο την Ελλάδα, χρησιμοποιώντας τα εκατομμύρια των μεταναστών και Σύρων προσφύγων ως μοχλό πίεσης κατά της ΕΕ» και προσθέτει ότι «σύμφωνα με τα σωστικά συνεργεία, οι διακινητές επανειλημμένα δημιουργούν επείγουσες καταστάσεις προκειμένου να πείσουν τις αρχές να επέμβουν, π.χ. με βρέφη τα οποία υποτίθεται ότι είναι άρρωστα, ενώ είναι υγιή» και ότι «οι ΜΚΟ που προωθούν το άνευ όρων δικαίωμα στη μετανάστευση συχνά παρουσιάζουν δηλώσεις μεταναστών ως γεγονότα και οι δημοσιογράφοι με τη σειρά τους θεωρούν αυτές τις διηγήσεις ως έρευνα».
Τα ερωτήματα
Η Μπαϊντάα Σ. βρισκόταν σε επαφή με ελληνικές ΜΚΟ και ο δικηγόρος κάποιας από αυτές τις οργανώσεις την έφερε σε επαφή με τον ανταποκριτή του Spiegel, αναφέρει το ρεπορτάζ και παραθέτει τα ερωτηματικά που προκύπτουν από την κάλυψη της υπόθεσης.
Όπως λέει, η Μπαϊντάα Σ. εξαφανίστηκε μια μέρα πριν από την άφιξη στην Ελλάδα της ομάδας των μεταναστών που εκπροσωπούσε. Πώς μπόρεσε να φύγει από την Ελλάδα, απλώς ως αιτούσα άσυλο; Ήταν πρόσφυγας το καλοκαίρι του 2022 ή προσποιείτο για τα ΜΜΕ; «Το όνομά της δεν περιλαμβάνεται καν σε λίστα προσφύγων που εστάλη στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων», η υποτιθέμενη γιαγιά της για την οποία μιλούσε σε βιντεομηνύματα δεν υπήρχε, όπως πιθανόν δεν υπάρχει και η μικρή Μαρία, η οποία υποτίθεται ότι πέθανε στο νησί», γράφει η ΝΖΖ και επισημαίνει την προσπάθεια του Spiegel να ελέγξει το σκάνδαλο με κάθε είδους ελιγμούς και να παρουσιάσει την υπόθεση ως μια «λυπηρή αποτυχία».
Στις 30 Δεκεμβρίου 2022, το περιοδικό δημοσιεύει τις εξηγήσεις του. «Τα άρθρα θα έπρεπε να έχουν διατυπωθεί πιο προσεκτικά», έγραψε το Spiegel. «Ο αναπληρωτής διευθυντής διεθνών ειδήσεων μετέτρεψε τις δηλώσεις των προσφύγων σε γεγονότα, κανείς δεν τα ήλεγξε», αντιτείνει η ΝΖΖ κάνει λόγο για «μία από τις μεγαλύτερες υποθέσεις fake news από την εποχή του σκανδάλου με τον Κλάας Ρελότιους (σσ. πρώην συντάκτη του Spiegel, ο οποίος το 2018 παραδέχθηκε ότι σε τουλάχιστον 14 άρθρα είχε διαστρεβλώσει γεγονότα ή επινοήσει δηλώσεις)».
Σημειώνει επίσης ότι ο ανταποκριτής του περιοδικού στην Ελλάδα «ακολουθούσε» την Μπαϊντάα Σ. στο Instagram, αλλά προφανώς δεν είχε παρατηρήσει κάτι για την προηγούμενη ζωή της, η οποία δεν ταίριαζε στη γυναίκα του περασμένου καλοκαιριού, η οποία εμφανιζόταν βουρκωμένη και απεριποίητη.
«Υπάρχουν σημαντικές αμφιβολίες για την αξιοπιστία της Μπαϊντάα Σ.», συνεχίζει η ελβετική εφημερίδα και προσθέτει ότι, ακόμη και η ΜΚΟ Humanrights 360, η οποία είχε δώσει πληροφορίες στα ΜΜΕ για την υπόθεση του Έβρου, έλαβε τελικά δημοσίως αποστάσεις από το ρεπορτάζ του Spiegel.
Επιπλέον, όταν η ΝΖΖ απηύθυνε στο Spiegel το ερώτημα, «γιατί η Μπαϊντάα Σ. εξακολουθεί να αναφέρεται στο ρεπορτάζ του ως μάρτυρας», το περιοδικό επικαλέστηκε απλώς την «προστασία των πληροφοριοδοτών και των πηγών» προκειμένου να μην απαντήσει.
Το ρεπορτάζ της ΝΖΖ κλείνει με μια ερώτηση που απηύθυνε η εφημερίδα στη Μπαϊντάα Σ. σχετικά με τη γιαγιά της, για την οποία υποτίθεται ότι ζητούσε βοήθεια. Η 70χρονη θα έπρεπε να βρίσκεται στην Ελλάδα, σύμφωνα με όσα έλεγε τότε η νεαρή γυναίκα. «Η γιαγιά μου δεν είναι ακόμη στην Ελλάδα», απάντησε.
