Η Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης στους πρόποδες του Όρους Σινά, στην Αίγυπτο, αποτελεί την παλαιότερη χριστιανική μονή στον κόσμο και έχει χαρακτηριστεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Πλέον είναι αντιμέτωπη με ένα αβέβαιο μέλλον, μετά την αναταραχή που προκάλεσε δικαστική απόφαση της Αιγύπτου να κλείσει η Μονή του Σινά, να δημευτεί η τεράστια περιουσία της και να γίνει έξωση στους μοναχούς. Ακολούθησε ένα διπλωματικό θρίλερ με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να μιλάει τηλεφωνικά σήμερα (30.05.2025) με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ποια ειναι όμως η ιστορία της Αγίας Αικατερίνης του Σινά στην Αίγυπτο, της παλαιότερης χριστιανικής μονής στον κόσμο που πήρε το όνομά της από μία θρυλική Αγία;
Η Μονή Σινά ιδρύθηκε επί του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ιουστινιανού μεταξύ 527 και 565 μ.Χ., ώστε να περικλείσει το παρεκκλήσι της «Φλεγόμενης Βάτου», στο σημείο όπου, σύμφωνα με την παράδοση, ο Μωυσής είδε τον Θεό. Το παρεκκλήσι αυτό είχε οικοδομήσει νωρίτερα η Αγία Ελένη, μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Η παλαιότερη ιστορική μαρτυρία για μοναστική παρουσία στην περιοχή τοποθετείται ανάμεσα στα έτη 381–384 μ.Χ.
Η ονομασία του μοναστηριού συνδέεται με τη συγκλονιστική ιστορία μιας νεαρής χριστιανής μάρτυρας, της Αγίας Αικατερίνης, η οποία, σύμφωνα με την παράδοση, έζησε και μαρτύρησε τον 4ο αιώνα μ.Χ. ενώ σύμφωνα με την παράδοση τα λείψανά της μεταφέρθηκαν θαυματουργικά εκεί.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Το γεγονός αυτό καθιέρωσε τη σύνδεση της Αγίας Αικατερίνης με το Σινά, προσδίδοντας στο μοναστήρι ιδιαίτερη πνευματική ακτινοβολία. Το μοναστήρι θεωρείται ιερός τόπος τόσο για Χριστιανούς όσο και για Μουσουλμάνους και Εβραίους. Ενδεικτικό της διαθρησκειακής αναγνώρισης είναι η περίφημη «Διαθήκη του Μωάμεθ (Ahdname)», ένα έγγραφο προστασίας που παραχώρησε στους μοναχούς και φέρει το αποτύπωμα της παλάμης του, διαβεβαιώνοντας την ασφάλειά τους υπό μουσουλμανική εξουσία.
Η Αγία Αικατερίνη δεν είναι μόνο προστάτιδα του μοναστηριού, αλλά και σύμβολο σοφίας, θάρρους και ακλόνητης πίστης. Η φήμη της απλώθηκε σε όλο τον χριστιανικό κόσμο. Η ιερά Μονή λειτουργεί αδιάλειπτα, αποτελώντας φάρο ορθόδοξης πνευματικότητας, κέντρο μοναστικής ζωής και σημείο συνάντησης θρησκειών και πολιτισμών.
Το Μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης περιβάλλεται από τεράστιο τείχος από γρανίτη, πάχους 2,5 μέτρων και ύψους 11 μέτρων. Έχει καταφέρει να κρατήσει μακριά τους εχθρούς, καθώς δεν έχει ποτέ καταληφθεί ή καταστραφεί για σχεδόν 15 αιώνες, κάτι που αποτελεί θαύμα στην συχνά ταραγμένη Μέση Ανατολή.
Η βιβλιοθήκη από τους πολυτιμότερους θησαυρούς της ανθρωπότητας
Η βιβλιοθήκη της Μονής Αγίας Αικατερίνης στο Σινά συγκαταλέγεται στις αρχαιότερες και σημαντικότερες βιβλιοθήκες του κόσμου, με συνεχή λειτουργία που ξεκινά από την πρώιμη βυζαντινή εποχή. Χειρόγραφα σε έντεκα γλώσσες κοσμούν τα ράφια της βιβλιοθήκης, με ξεχωριστή θέση να κατέχουν τα ελληνικά χειρόγραφα.
Πρόκειται για μια συλλογή που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη μετά τη βιβλιοθήκη του Βατικανού και είναι ανυπολόγιστης αξίας.
Ανάμεσα στα ελληνικά χειρόγραφα ξεχωρίζει ο περίφημος «Σιναϊτικός Κώδιξ» του 4ου αιώνα, καθώς και περίπου εκατό χειρόγραφα που έχουν γραφτεί με τη μεγαλογράμματη γραφή (7ος-11ος αιώνας). Η ποικιλία των γραφών στα σιναϊτικά χειρόγραφα επιτρέπει την παρακολούθηση της εξέλιξης της ελληνικής γραφής από τον 4ο αιώνα μέχρι την εμφάνιση της τυπογραφίας.
Από τις περίπου 2.000 εικόνες που φυλάσσονται στο εσωτερικό της Μονής, οι 500 χρονολογούνται από τον 6ο έως και τον 15ο αιώνα. Ξεχωριστή θέση κατέχει η εικόνα του Παντοκράτορος, εμβληματικό έργο του 6ου αιώνα. Πρόκειται για μία από τις παλαιότερες σωζόμενες απεικονίσεις του Χριστού και μία από τις λίγες που επέζησαν της περιόδου της Εικονομαχίας. Εικάζεται ότι η ασυμμετρία στο βλέμμα του Ιησού –φαίνεται διά γυμνού οφθαλμού – εκφράζει την ένωση της θείας και της ανθρώπινης φύσης – λεπτομέρεια πάντως που έχει απασχολήσει ερευνητές και θεολόγους.
Η Ιερά Μονή αποτέλεσε πηγή έμπνευσης και λογοτεχνικού ενδιαφέροντος. Ο Γιώργος Θεοτοκάς την επισκέφθηκε το 1960 και κατέγραψε εντυπώσεις σε έργο που κυκλοφόρησε το 1961, περιγράφοντας το φυσικό τοπίο, την πνευματική ζωή και τις προσωπικότητες της μοναστικής κοινότητας. Ο χώρος αξιοποιείται και μυθοπλαστικά, όπως στο μυθιστόρημά του «Οι Καμπάνες», όπου ο ήρωας Κωστής Φιλομάτης βρίσκει τον θάνατο στο Όρος Σινά, σε μια πορεία πνευματικής υπέρβασης και αντίθεσης με τον σύγχρονο υλισμό.
Η διατήρηση και προστασία αυτών των θησαυρών καθιστούν τη Μονή Αγίας Αικατερίνης όχι μόνο έναν τόπο λατρείας, αλλά και ένα μοναδικό πολιτιστικό και ιστορικό μνημείο παγκόσμιας εμβέλειας.
