Ο άνθρωπος που δεν έγινε βασιλιάς, ο πρίγκιπας Φίλιππος, η «σκιά» της Βασίλισσας Ελισάβετ επί 73 χρόνια, ο «βράχος» της, όπως έχει η ίδια πει, έφυγε από τη ζωή στα 99 του χρόνια. Η Βρετανία αγαπούσε τον Φίλιππο και αυτό φαίνεται από τις αντιδράσεις του κόσμου μόλις έγινε γνωστή η είδηση.
Παρά τα μέτρα για τον κορονοϊό, έξω από το Παλάτι του Μπάκιγχαμ όσο και στο Κάστρο του Γουίνδσορ, όπου άφησε την τελευταία του πνοή ο πρίγκιπας Φίλιππος, πολίτες κάθε ηλικίας, με δάκρυα στα μάτια, άφηναν ανθοδέσμες για να αποχαιρετίσουν τον δούκα του Εδιμβούργου και να του πουν ευχαριστώ. Ως σύζυγος της βασίλισσας Ελισάβετ, ο Φίλιππος έδωσε «μάχη» για να βρει τη θέση του στο παλάτι.
Έγινε ηγετική προσωπικότητα στη βρετανική βασιλική οικογένεια για σχεδόν επτά δεκαετίες. Βρισκόταν στο πλάι της βασίλισσας κατά τη διάρκεια της 69χρονης βασιλείας της, της πιο μακράς στη βρετανική Ιστορία.
«Με βαθιά θλίψη η Αυτής Μεγαλειότης η Βασίλισσα ανακοινώνει τον θάνατο του αγαπημένου της συζύγου, της Αυτού Βασιλικής Υψηλότητος πρίγκιπα Φίλιππου, Δούκα του Εδιμβούργου», ανέφερε η ανακοίνωση του Μπάκιγχαμ για το θάνατο του πρίγκιπα Φίλιππου.
«Η Αυτού Βασιλική Υψηλότης απεβίωσε γαλήνια σήμερα το πρωί στον Πύργο του Γουίνδσορ. Περαιτέρω ανακοινώσεις θα γίνουν εν ευθέτω χρόνω. Η βασιλική οικογένεια πενθεί την απώλειά του μαζί με ανθρώπους από όλο τον κόσμο».
Τελευταία του επιθυμία ήταν η κηδεία του να μη γίνει με τιμές αρχηγού κράτους αλλά με στρατιωτικές τιμές και σε στενό κύκλο. Δεδομένων και των μέτρων κατά του κορονοϊού, θα είναι μια κηδεία σε στενό οικογενειακό κύκλο. Η τελετή θα γίνει στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου στο Γουίνδσορ και η ταφή του στο Κάστρο του Φρόγκμορ.
Ο Φίλιππος παντρεύτηκε την Ελισάβετ το 1947 διαδραματίζοντας σημαντικό ρόλο στον εκσυγχρονισμό της μοναρχίας κατά τη μεταπολεμική περίοδο, ενώ στα ανάκτορα έγινε ένα σημαντικό πρόσωπο στο οποίο μπορούσε να στραφεί η βασίλισσα και να το εμπιστευθεί.
«Πολύ απλά ήταν η δύναμή μου και το στήριγμά μου όλα αυτά τα χρόνια», είχε πει η βασίλισσα Ελισάβετ σε μια σπάνια προσωπική αναφορά στο Φίλιππο σε ομιλία για την 50η επέτειο του γάμου τους το 1997.
Ο Φίλιππος πέρασε τέσσερις εβδομάδες στο νοσοκομείο τον περασμένο Φεβρουάριο, νοσηλευόμενος για μια λοίμωξη προκειμένου να μπορέσει να υποβληθεί σε εγχείρηση στην καρδιά, αλλά επέστρεψε στο Γουίνδσορ στις αρχές Μαρτίου.
Η γοητεία του και η απροθυμία του να ανέχεται αυτούς που θεωρούσε ανόητους ή κόλακες του χάρισαν μια θέση σεβασμού μεταξύ των Βρετανών. Ωστόσο για τους άλλους, η κάποιες φορές απότομη συμπεριφορά του τον έκανε να μοιάζει αγενής και απόμακρος. Και έκανε και γκάφες, πολλές φορές…
Πρώην αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού παραδέχθηκε ότι δυσκολεύθηκε να εγκαταλείψει τη στρατιωτική καριέρα που αγαπούσε και να αναλάβει καθήκοντα ως σύζυγος της βασίλισσας Ελισάβετ, μια θέση για την οποία δεν υπήρχε ξεκάθαρος θεσμικός ρόλος.
Πρίγκιπας Φίλιππος: Ο άνθρωπος πίσω από τη βασίλισσα
Στην προσωπική του ζωή, θεωρείτο ο αδιαπραγμάτευτος “αρχηγός” της οικογένειας, αλλά με βάση τα όσα όριζε το πρωτόκολλο πέρασε τη δημόσια ζωή του ουσιαστικά ένα βήμα πίσω από τη σύζυγό του.
«Δεν υπήρχε προηγούμενο. Εάν ρωτούσα κάποιον “τι περιμένετε από μένα να κάνω;”, όλοι κοιτούσαν ανέκφραστα, δεν είχαν καμία ιδέα, κανείς δεν είχε ιδέα», είχε δηλώσει ο πρίγκιπας Φίλιππος σε συνέντευξη για τα 90ά γενέθλιά του.
Αφού συμπλήρωσε πάνω από 22.000 μεμονωμένες εμφανίσεις, ο Φίλιππος αποσύρθηκε από τη δημόσια ζωή τον Αύγουστο του 2017 αν και στη συνέχεια εμφανιζόταν περιστασιακά σε επίσημες υποχρεώσεις.
Η τελευταία εμφάνισή του έγινε τον περασμένο Ιούλιο σε στρατιωτική τελετή στον πύργο του Γουίνδσορ, το βασιλικό παλάτι στα δυτικά του Λονδίνου όπου ο ίδιος και η βασίλισσα Ελισάβετ διέμεναν κατά τη διάρκεια των lockdown που επιβλήθηκαν λόγω της Covid-19 και μάλιστα εκεί εμβολιάστηκαν.
Η βασίλισσα, που είναι 94 ετών, ανέβηκε στον θρόνο το 1952 και το ζεύγος, που ήταν τρίτα ξαδέλφια, παντρεύτηκε στο Αββαείο του Γουεστμίνστερ στις 20 Νοεμβρίου του 1947. Απέκτησαν τέσσερα παιδιά, τον πρίγκιπα Κάρολο, διάδοχο του θρόνου, την πριγκίπισσα Άννα και τους πρίγκιπες Άντριου και Έντουαρντ.
Το βασιλικό ζεύγος γιόρτασε την 72η επέτειό του την ίδια ημέρα που ο Άντριου αποσύρθηκε από τα δημόσια καθήκοντά του λόγω σχέσης του με τον Αμερικανό χρηματιστή και παιδόφιλο Τζέφρι Επστάιν, μια από τις πολλές πρόσφατες κρίσεις που αντιμετώπισε η οικογένεια.
Βασίλισσα σε πένθος
Η βασίλισσα Ελισάβετ, όπως ανακοινώθηκε, μπαίνει σε περίοδο 8ήμερου πένθους. Θα απέχει από τα δημόσια καθήκοντά της για έναν μήνα.
Ο θάνατος του συζύγου και πλέον έμπιστου προσώπου της βασίλισσας θα δημιουργήσει ερωτήματα για το πότε ίσως η ίδια να εξετάσει την απόσυρσή της από τον θρόνο, αν και σχολιαστές, ειδικοί σε θέματα της βασιλικής οικογένειας, υποστηρίζουν ότι υπάρχει μικρή ή και μηδενική πιθανότητα να συμβεί αυτό.
Τα τελευταία χρόνια, ενώ η βασίλισσα Ελισάβετ έχει περιορίσει τις επίσημες υποχρεώσεις της και έχει μεταφέρει πολλά βασιλικά καθήκοντα και προνόμια στον πρίγκιπα Κάρολο, τον γιο του, τον Γουίλιαμ, και άλλα υψηλόβαθμα μέλη της βασιλικής οικογένειας, συνεχίζει να εκτελεί τα πιο συμβολικά από τα πολιτειακά καθήκοντα ενός μονάρχη, όπως το να κηρύσσει την έναρξη των δραστηριοτήτων του Κοινοβουλίου.
Ορισμένοι ειδικοί σε θέματα της βασιλικής οικογένειας υποστηρίζουν ότι η απουσία του Φίλιππου από τα καθήκοντά του τα τελευταία χρόνια, παράλληλα με την εξασθένηση της υγείας του, διαδραμάτισε ρόλο σε κάποιες από τις δυσκολίες που αντιμετώπισε πρόσφατα η μοναρχία, όπως η κρίση με τον νεότερο γιο του Καρόλου, τον πρίγκιπα Χάρι, και τη σύζυγό του Μέγκαν και την απόφασή τους να εγκαταλείψουν τα βασιλικά τους καθήκοντα.
«Το βασικό δίδαγμα που πήραμε είναι ότι η ανεκτικότητα είναι ουσιαστικό συστατικό ενός ευτυχισμένου γάμου», ανέφερε ο Φίλιππος σε ομιλία το 1997. «Ίσως να μην είναι τόσο σημαντική όταν τα πράγματα πάνε καλά, αλλά είναι απολύτως ζωτική όταν τα πράγματα δυσκολεύουν. Πιστέψτε με όταν το λέω ότι η βασίλισσα έχει το χαρακτηριστικό της ανεκτικότητας σε αφθονία».