Στην Βηρυτό, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης και ο Λιβανέζος ομόλογός του Ζοζέφ Αούν επικύρωσαν μια συμφωνία την οποία η Λευκωσία χαρακτηρίζει «ιστορική»: τον σαφή και κοινό καθορισμό της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ Κύπρου και Λιβάνου.
Το κείμενο αυτό, που εκκρεμούσε για σχεδόν δύο δεκαετίες, συνοδεύεται από μια σημαντική ενεργειακή πρωτοβουλία, με την Κύπρο και τον Λίβανο να δεσμεύονται να εξετάσουν τη δημιουργία ηλεκτρικής διασύνδεσης που θα ενώνει απευθείας τα δίκτυά τους.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η υπογραφή της συμφωνίας βάζει τέλος σε μια μακρά περίοδο αδιεξόδων. Η πρώτη εκδοχή της συμφωνίας, που είχε συναφθεί το 2007, δεν επικυρώθηκε ποτέ από τον Λίβανο λόγω εσωτερικών εντάσεων και της συνοριακής διαφοράς μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ. Η επίλυση της διαφοράς αυτής το 2022, με αμερικανική διαμεσολάβηση, επέτρεψε την επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων, οι οποίες επιταχύνθηκαν μετά την εκλογή του Προέδρου Αούν στις αρχές του 2025.
Οι συνομιλίες, που διεξήχθησαν διακριτικά από τις τεχνικές ομάδες των δύο χωρών, κατέληξαν το φθινόπωρο σε αναθεωρημένο κείμενο το οποίο εγκρίθηκε διαδοχικά από τα Υπουργικά Συμβούλια Κύπρου και Λιβάνου. Σύμφωνα με τη Λευκωσία, η συμφωνία βασίζεται στην αρχή της μέσης γραμμής, σταθερή θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας για τις θαλάσσιες οριοθετήσεις.
Ένα ισχυρό πολιτικό και γεωπολιτικό μήνυμα
Για τον Νίκο Χριστοδουλίδη, η υπογραφή της συμφωνίας στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα: Κύπρος και Λίβανος ενισχύουν τη συνεργασία τους στη βάση του διεθνούς δικαίου, της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας και των σχέσεων καλής γειτονίας. Ο Κύπριος Πρόεδρος υπογράμμισε τη σημασία της αμοιβαίας εμπιστοσύνης, σημειώνοντας ότι η συμφωνία αποτελεί «ορόσημο στρατηγικής σημασίας» για την περιοχή.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Κυβερνητικές πηγές στη Λευκωσία υπενθυμίζουν ότι η Τουρκία αντιτασσόταν συστηματικά στη συγκεκριμένη οριοθέτηση, επιχειρώντας να αποτρέψει την ολοκλήρωσή της. Η σημερινή υπογραφή θεωρείται, επομένως, σημαντικό βήμα για τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Μια ισχυρή ώθηση για τις ενεργειακές υποδομές
Πέρα από τη θαλάσσια οριοθέτηση, η συμφωνία ανοίγει τον δρόμο για βαθύτερη ενεργειακή συνεργασία. Οι δύο χώρες απευθύνθηκαν από κοινού προς την Παγκόσμια Τράπεζα για την εκπόνηση μελέτης βιωσιμότητας σχετικά με την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου–Λιβάνου.
Το έργο αυτό, που βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο, θα μπορούσε να ενταχθεί στους μεγάλους ενεργειακούς διαδρόμους της περιοχής και να προσφέρει νέα σταθερότητα σε δίκτυα που αντιμετωπίζουν αυξανόμενες πιέσεις. Για τη Λευκωσία, αποτελεί σημαντικό εργαλείο για την προσέλκυση επενδύσεων και την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Μια πολιτική σχέση με προοπτική περαιτέρω ανάπτυξης
Η συζήτηση μεταξύ των δύο Προέδρων δεν περιορίστηκε στα ενεργειακά. Ο Χριστοδουλίδης και ο Αούν εξέτασαν το σύνολο των περιφερειακών θεμάτων: τις σχέσεις Λιβάνου–ΕΕ — τις οποίες η Κύπρος δηλώνει ότι στηρίζει «έμπρακτα και ουσιαστικά» —, τις εξελίξεις στο Κυπριακό, αλλά και τις γεωπολιτικές προκλήσεις σε μια περιοχή όπου οι εντάσεις παραμένουν υψηλές.
Ο Κύπριος Πρόεδρος διαβεβαίωσε ότι η Λευκωσία θα συνεχίσει να αποτελεί «τον πιο σταθερό, αξιόπιστο και προβλέψιμο εταίρο» του Λιβάνου εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδιαίτερα ενόψει της κυπριακής προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ στις αρχές του 2026. Παράλληλα, προσκάλεσε τον Λιβανέζο Πρόεδρο στις επίσημες εκδηλώσεις της 7ης Ιανουαρίου.
Ένα ακόμη βήμα σε μια σχέση στρατηγικής σημασίας
Κλείνοντας, ο Νίκος Χριστοδουλίδης τόνισε τη διαχρονική και στρατηγική φύση της σχέσης μεταξύ Κύπρου και Λιβάνου. Η φιλία των δύο χωρών, σημείωσε, «δεν είναι μόνο ιστορική αλλά και βαθιά, ειλικρινής και εξελισσόμενη».
Η υπογραφή της συμφωνίας ΑΟΖ και η έναρξη της προσπάθειας για ηλεκτρική διασύνδεση αποτελούν, σύμφωνα με τον ίδιο, «ένα νέο θεμέλιο» πάνω στο οποίο οι δύο χώρες σκοπεύουν να οικοδομήσουν μια ενισχυμένη συνεργασία προς όφελος της Ανατολικής Μεσογείου.
