Τις τελευταίες εβδομάδες, τα κοινωνικά δίκτυα γεμίζουν με σύντομα βίντεο εντυπωσιακής ρεαλιστικότητας, τα οποία συχνά έχουν παραχθεί μέσω του εργαλείου τεχνητής νοημοσύνης Sora2 της OpenAI. Κάποια μιμούνται πλάνα από κάμερες ασφαλείας, άλλα θυμίζουν αποσπάσματα από ντοκιμαντέρ με ζώα — όλα όμως έχουν ένα κοινό στοιχείο: είναι πλήρως δημιουργημένα από AI.
Αν και το λογισμικό Sora 2 της OpenAI είναι επίσημα διαθέσιμο μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά, αυτά τα βίντεο που παράγονται από την τεχνητή νοημοσύνη έχουν ήδη κατακλύσει τα social media σε ολόκληρο τον κόσμο, γράφει η γαλλόφωνη δημόσια ελβετική τηλεόραση RTS.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Αυτά τα περιεχόμενα εγείρουν σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την αξιοπιστία των εικόνων στο διαδίκτυο. Εξάλλου, η OpenAI έχει ήδη κατηγορηθεί ότι επέτρεψε τη διάδοση βίντεο που χρησιμοποιούν την εικόνα διασήμων — ακόμη και αποθανόντων — χωρίς άδεια ή σεβασμό στα πνευματικά δικαιώματα.
Visualizza questo post su Instagram
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Visualizza questo post su Instagram
Visualizza questo post su Instagram
«Ο εγκέφαλός μας ξεγελιέται εύκολα»
Μιλώντας σε ραδιοφωνική εκπομπή της RTS, ο ψυχολόγος και ψυχοθεραπευτής Νιλς Βέμπερ εξήγησε γιατί αυτές οι ψεύτικες εικόνες φαίνονται τόσο πειστικές: «Ο εγκέφαλός μας δεν είναι δύσκολο να ξεγελαστεί· είναι σχετικά εύκολο να τον κάνουμε να πιστέψει πράγματα», σημείωσε.
Σύγκρινε μάλιστα αυτό το φαινόμενο με τις πρώτες κινηματογραφικές ψευδαισθήσεις που δημιούργησε ο Ζορζ Μελιές στις αρχές του 20ού αιώνα: «Ξαφνικά, ο κόσμος αναρωτήθηκε: μα τι συμβαίνει;». Ο Ζορζ Μελιές υπήρξε Γάλλος ταχυδακτυλουργός και σκηνοθέτης, πρωτοπόρος των ειδικών εφέ στον κινηματογράφο. Με έργα όπως «Το Ταξίδι στη Σελήνη» (1902), χρησιμοποίησε τεχνάσματα, διπλοτυπίες και καινοτόμο μοντάζ για να δημιουργήσει την ψευδαίσθηση του φανταστικού στην οθόνη.
Σύμφωνα με τον ειδικό, αυτά τα βίντεο έχουν έναν και μόνο σκοπό: να τραβήξουν την προσοχή μας. Οι ίδιες οι πλατφόρμες τα προβάλλουν περισσότερο, επειδή προκαλούν μεγαλύτερη αλληλεπίδραση.
Να μαθαίνουμε να αμφιβάλλουμε και να «αποκωδικοποιούμε»
Ο Νιλς Βέμπερ θεωρεί ότι πλέον «πρέπει να αμφισβητούμε οτιδήποτε βλέπουμε στα κοινωνικά δίκτυα». Για εκείνον, η εκπαίδευση στα ΜΜΕ πρέπει να ενισχυθεί, τόσο για τα παιδιά όσο και για τους ενήλικες: «Πρέπει να μάθουμε να αναγνωρίζουμε τις ασυνέπειες, τα αντικείμενα που κινούνται αφύσικα ή τις συμπεριφορές που φαίνονται μη ρεαλιστικές».
Ο ψυχολόγος ανέφερε ως παράδειγμα ένα ψεύτικο βίντεο «κάμερας ασφαλείας» που δείχνει μια αρκούδα να μπαίνει σε τουαλέτα: «Το πραγματικό ερώτημα είναι γιατί να υπάρχει κάμερα μέσα σε τουαλέτα;».
Γενικά, πρέπει πάντα να δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στις λεπτομέρειες ενός βίντεο ή μιας εικόνας: μερικές φορές, παραμορφώσεις ή αφύσικες κινήσεις μπορεί να αποτελούν ένδειξη ότι το περιεχόμενο έχει παραχθεί τεχνητά.
Επιπλέον, το Sora 2 κανονικά προσθέτει ένα υδατογράφημα (watermark) στα βίντεο που δημιουργεί. Ωστόσο, πολλοί χρήστες το αφαιρούν. Για αυτόν τον λόγο, χρειάζεται ακόμη μεγαλύτερη προσοχή: σε ορισμένες περιπτώσεις, ένα μικρό θολό τετράγωνο που εμφανίζεται στις εικόνες αποτελεί ένδειξη ότι το υδατογράφημα του Sora 2 έχει αφαιρεθεί.
Υπάρχουν λογαριασμοί στα κοινωνικά δίκτυα που προσφέρουν συμβουλές για το πώς να αναγνωρίζουμε τέτοιες ψεύτικες εικόνες και βίντεο, ενώ ορισμένα διαδικτυακά βίντεο εξηγούν τεχνικές εντοπισμού περιεχομένου που δημιουργείται από AI.
Visualizza questo post su Instagram
Απομάκρυνση από τα κοινωνικά δίκτυα;
Η RTS εκτιμά ότι η υπερβολική διάδοση τέτοιου περιεχομένου μπορεί με τον καιρό να κουράσει τους χρήστες. Παράλληλα, στην Ευρώπη η OpenAI θα πρέπει να συμμορφωθεί με αυστηρούς κανονισμούς, ωστόσο αναμένεται να εμφανιστούν γρήγορα παρόμοιες εφαρμογές χωρίς επαρκή μέτρα προστασίας, αυξάνοντας τον κίνδυνο παραπληροφόρησης.
Για να αποφευχθούν οι ψευδείς ειδήσεις, η λύση ίσως να είναι η απομάκρυνση από τα κοινωνικά δίκτυα. Ο Νιλς Βέμπερ, πάντως, τονίζει ότι αυτό δεν θα είναι απαραίτητα μια συνειδητή επιλογή αλλά μια φυσική εξέλιξη: «Οι χρήστες θα κουραστούν να πρέπει συνεχώς να αμφισβητούν ό,τι βλέπουν και τελικά θα συνειδητοποιήσουν ότι αυτές οι πλατφόρμες δεν τους προσφέρουν πια ό,τι αναζητούσαν στην αρχή».
