Το επεισόδιο ανάμεσα στον Ντόναλντ Τραμπ και τον πρόεδρο της Νότιας Αφρικής, Σίριλ Ραμαφόσα, είναι ακόμα μία από τις πιο τεταμένες στιγμές στο Οβάλ Γραφείο μετά τον καβγά Τραμπ – Ζελένσκι τον περασμένο Φεβρουάριο, όταν ο Αμερικανός πρόεδρος επιτέθηκε φραστικά στον Ουκρανό ομόλογό του διώχνοντάς τον από τον Λευκό Οίκο.
Ο πρόεδρος της Νότιας Αφρικής Ραμαφόσα, ωστόσο, διατήρησε την ψυχραιμία του ενώ τον γύρο του διαδικτύου κάνει και η επική ατάκα του στον Τραμπ «Λυπάμαι που δεν έχω κι εγώ αεροπλάνο να σου χαρίσω» μία αιχμηρή αναφορά στο πολυσυζητημένο αεροσκάφος – δώρο του Κατάρ – στον Τραμπ.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ο Σιρίλ Ραμαφόζα είναι μία αρκετά σημαντική προσωπικότητα της αφρικανικής πολιτικής σκηνής και απέδειξε ότι ούτε μασάει τα λόγια του, ούτε φοβάται τον Τραμπ.
Ένας πρόεδρος με ήπιο λόγο και δύσκολες αποστολές, ένας επιχειρηματίας με διεθνή επιρροή και ένας ηγέτης που δεν φοβάται να απαντήσει, ακόμα κι αν απέναντί του έχει τον πρόεδρο των ΗΠΑ, όταν διακυβεύεται η εικόνα της Νότιας Αφρικής.
Το μόνο βέβαιο είναι πως ο λόγος του κατάφερε να ακουστεί πια πέρα από τα σύνορα της Αφρικής.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Από τον ακτιβισμό στην εξουσία
Ο Matamela Cyril Ramaphosa γεννήθηκε στο Γιοχάνεσμπουργκ στις 17 Νοεμβρίου 1952. Στα δύσκολα χρόνια του Απαρτχάιντ, βρέθηκε στις πρώτες γραμμές του αγώνα για ελευθερία και κοινωνική δικαιοσύνη.
Ως ιδρυτικό μέλος του Εθνικού Συνδικάτου Μεταλλωρύχων (NUM), ανέδειξε τη δύναμη του εργατικού κινήματος και έγινε μια από τις πιο σεβαστές μορφές στον χώρο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, συμμετείχε ενεργά στις διαπραγματεύσεις για τη μετάβαση της χώρας στη δημοκρατία και ήταν ο κύριος συντάκτης του νέου Συντάγματος της Νότιας Αφρικής. Πολλοί τον θεωρούσαν φυσικό διάδοχο του Νέλσον Μαντέλα. Όμως, όταν το κόμμα του επέλεξε άλλον ηγέτη, ο Ραμαφόζα στράφηκε στις επιχειρήσεις.
Ο Ραμαφόζα δημιούργησε ένα ισχυρό επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο, επενδύοντας σε τομείς όπως οι τηλεπικοινωνίες, τα fast food (μετοχές στη McDonald’s Ν. Αφρικής), η εξόρυξη και το λιανεμπόριο.
Ήταν ένας από τους ελάχιστους πρώην συνδικαλιστές παγκοσμίως που κατάφεραν να μπουν στη λίστα του Forbes με τους πλουσιότερους ανθρώπους της Αφρικής.
Το 2014 επέστρεψε στην πολιτική ως αντιπρόεδρος της Νότιας Αφρικής, υπό τον Τζέικομπ Ζούμα. Η προεδρία του Ζούμα στιγματίστηκε από σκάνδαλα διαφθοράς, και όταν παραιτήθηκε υπό πίεση το 2018, ο Ραμαφόζα εξελέγη πρόεδρος, αναλαμβάνοντας την ευθύνη να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στους θεσμούς.
Το επεισόδιο με τον Τραμπ στο Οβάλ Γραφείο – «Σβήστε τα φώτα και απλώς βάλτε αυτό»
Ο Τραμπ επαναφέρει εδώ και χρόνια τον ισχυρισμό ότι οι Αφρικάνερ – απόγονοι κυρίως Ολλανδών αποίκων που κυβέρνησαν τη Νότια Αφρική την εποχή του φυλετικού απαρτχάιντ – υφίστανται διώξεις.
Η κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής απορρίπτει σταθερά τον ισχυρισμό, επισημαίνοντας ότι τα ποσοστά εγκληματικότητας είναι υψηλά σε ολόκληρη τη χώρα και πως η πλειονότητα των θυμάτων είναι μαύροι πολίτες.
Η συνάντηση ξεκίνησε σε φιλικό κλίμα, με ανάλαφρα αστεία για το γκολφ, πριν πάρει δραματική τροπή όταν ο Ραμαφόσα δήλωσε στον Τραμπ ότι δεν υφίσταται γενοκτονία εναντίον των λευκών αγροτών στη χώρα του.
Ο Τραμπ αντέδρασε λέγοντας: «Έχουμε χιλιάδες ιστορίες που μιλάνε γι’ αυτό» και στη συνέχεια διέταξε το προσωπικό του: «Σβήστε τα φώτα και απλώς βάλτε αυτό».
Καθισμένος δίπλα στον Τραμπ, μπροστά στο τζάκι, ο Ραμαφόσα αναγκάστηκε να παρακολουθήσει ένα βίντεο σε μεγάλη τηλεόραση, υπό το βλέμμα του Έλον Μασκ – Νοτιοαφρικανικής καταγωγής δισεκατομμυριούχου και συμμάχου του Τραμπ – του Τζέι Ντι Βανς, του υπουργού Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ, καθώς και διπλωματών και δημοσιογράφων και από τις δύο χώρες.
Το βίντεο παρουσίαζε τον πρώην πρόεδρο της Νότιας Αφρικής, Τζέικομπ Ζούμα, και τον ηγέτη της αντιπολίτευσης, Τζούλιους Μαλέμα, να τραγουδούν το αγωνιστικό σύνθημα «Kill the Boer» της εποχής του απαρτχάιντ, ενώ υποστηρικτές χόρευαν γύρω τους.
Ο Ραμαφόσα, με ήρεμο αλλά σταθερό τόνο, σημείωσε ότι οι απόψεις που εκφράζονται στο βίντεο δεν απηχούν την επίσημη κυβερνητική πολιτική.
Το υλικό περιελάμβανε επίσης πλάνα που, κατά τον Τραμπ, έδειχναν τάφους περισσότερων από χίλιων λευκών αγροτών, με λευκούς σταυρούς ως σημάδια.
Ο Ραμαφόσα, που διατήρησε μια ανέκφραστη στάση και κοιτούσε κατά διαστήματα την οθόνη, είπε πως δεν είχε δει προηγουμένως αυτά τα πλάνα και εξέφρασε ενδιαφέρον να μάθει ποια ήταν η τοποθεσία τους.
Ο Τραμπ συνέχισε, παρουσιάζοντας μια σειρά άρθρων εφημερίδων, τα οποία -όπως είπε- δημοσιεύτηκαν τις τελευταίες μέρες και τεκμηρίωναν δολοφονίες στη Νότια Αφρική. Διαβάζοντας τίτλους, σχολίασε: «Θάνατος, θάνατος, θάνατος, φρικτός θάνατος».
Ο Ραμαφόσα παραδέχθηκε την ύπαρξη εγκληματικότητας στη χώρα του, υπογραμμίζοντας ότι τα περισσότερα θύματα είναι μαύροι. Ο Τραμπ τον διέκοψε λέγοντας: «Οι αγρότες δεν είναι μαύροι».
Η θεωρία περί «λευκής γενοκτονίας» έχει υιοθετηθεί εδώ και χρόνια από ακροδεξιούς κύκλους και έχει ενισχυθεί τελευταία από προσωπικότητες όπως ο Έλον Μασκ και ο παρουσιαστής Τάκερ Κάρλσον, αναφέρει ο Guardian.
Ο Τραμπ επέστρεψε επανειλημμένα στο θέμα κατά τη διάρκεια της συνάντησης. «Τώρα θα πω, απαρτχάιντ: τρομερό. Αυτή ήταν η μεγαλύτερη απειλή. Αυτό αναφερόταν συνεχώς. Αυτό είναι κάπως το αντίθετο του απαρτχάιντ. Αυτό που συμβαίνει τώρα δεν αναφέρεται ποτέ. Κανείς δεν το ξέρει. Το μόνο που ξέρουμε είναι ότι μας κατακλύζουν άνθρωποι, λευκοί αγρότες από τη Νότια Αφρική, και είναι ένα μεγάλο πρόβλημα».
Συνέχισε: «Είναι λευκοί αγρότες και φεύγουν από τη Νότια Αφρική, και είναι πολύ λυπηρό να το βλέπεις. Αλλά ελπίζω να μπορέσουμε να έχουμε μια εξήγηση γι’ αυτό, γιατί ξέρω ότι δεν το θέλεις αυτό».
Ο Ραμαφόσα διατήρησε την ψυχραιμία του και απάντησε: «Ο Νέλσον Μαντέλα μας δίδαξε ότι κάθε φορά που υπάρχουν προβλήματα, οι άνθρωποι πρέπει να κάθονται γύρω από το τραπέζι και να τα συζητούν. Και αυτό ακριβώς θα θέλαμε να συζητήσουμε».
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε λίγες ημέρες αφότου περίπου 50 Αφρικανοί έφτασαν στις ΗΠΑ για να αποδεχθούν προσφορά ασύλου από τον Τραμπ – παρά το γεγονός ότι η Ουάσινγκτον έχει περιορίσει την υποδοχή προσφύγων από άλλες περιοχές του κόσμου.
Μακριά από τις κάμερες, Τραμπ και Ραμαφόσα συνέχισαν τις συνομιλίες τους κατά τη διάρκεια γεύματος, στο οποίο συμμετείχε και ο Έλον Μασκ. Αργότερα, σε συνέντευξη Τύπου στην Ουάσινγκτον, ο Ραμαφόσα έκανε λόγο για επιτυχημένη επίσκεψη σε ό,τι αφορά το εμπόριο και τις επενδύσεις, απορρίπτοντας τις συγκρίσεις του Τραμπ με το απαρτχάιντ.
«Δεν υπάρχει γενοκτονία στη Νότια Αφρική και φυσικά είναι θέμα του πώς το βλέπει κανείς», δήλωσε.
«Όπως λένε, μερικές φορές το σχήμα του βουνού εξαρτάται από το σημείο ή την κατεύθυνση που το κοιτάς. Σε αυτήν την περίπτωση, δεν μπορούμε να εξισώσουμε αυτό που υποτίθεται ότι είναι γενοκτονία με αυτό που περάσαμε στον αγώνα, επειδή σκοτώθηκαν άνθρωποι, λόγω της καταπίεσης που λάμβανε χώρα στη χώρα μας».
Ωστόσο, υπαινίχθηκε ότι ο Τραμπ ίσως δεν έχει πλήρως πειστεί: «Όταν ρωτήθηκε από έναν από εσάς – και δόξα τω Θεώ που ρώτησε ένας από εσάς – αν ήταν πεπεισμένος ότι υπήρξε γενοκτονία, είπε ότι ακόμα δεν είναι πεπεισμένος.
Όσο κι αν απέσπασε το βίντεο και όλα αυτά τα αποκόμματα Τύπου, στο τέλος πιστεύω ότι υπάρχει αμφιβολία και δυσπιστία στο κεφάλι του για όλα αυτά».
