Παρά την επιβολή εξαιρετικά υψηλών δασμών από τις ΗΠΑ, η πολιτική εξαγωγών του προέδρου της Κίνας Σι Τζινπίνγκ δεν σταμάτησε την πορεία της επί 5 συνεχόμενους μήνες, οδηγώντας την Κίνα σε ένα ρεκόρ εμπορικού πλεονάσματος ύψους 1,2 τρισ. δολαρίων.
Αν και η πρόσβαση στην αμερικανική αγορά περιορίζεται, οι Κινέζοι κατασκευαστές δείχνουν αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα. Οι εξαγωγές προς την Ινδία κατέγραψαν ιστορικό ρεκόρ τον Αύγουστο, οι αποστολές στην Αφρική οδεύουν προς ετήσιο υψηλό και οι πωλήσεις στη Νοτιοανατολική Ασία έχουν ήδη ξεπεράσει τα επίπεδα-ρεκόρ της πανδημίας.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η ραγδαία άνοδος των κινεζικών εξαγωγών έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία παγκοσμίως, με τις κυβερνήσεις να ζυγίζουν τον κίνδυνο ζημιάς στις δικές τους βιομηχανίες απέναντι στον πολιτικό και οικονομικό κίνδυνο να συγκρουστούν με το Πεκίνο – που αποτελεί βασικό εμπορικό εταίρο για περισσότερες από τις μισές χώρες του κόσμου.
Μέχρι στιγμής, μόνο το Μεξικό έχει απαντήσει ανοιχτά, επιβάλλοντας δασμούς έως και 50% σε μια σειρά κινεζικών προϊόντων, όπως αυτοκίνητα, ανταλλακτικά αυτοκινήτων και χάλυβα. Ωστόσο, η πίεση προς άλλες χώρες να λάβουν παρόμοια μέτρα αυξάνεται διαρκώς. Στην Ινδία, οι αρχές εξετάζουν ήδη 50 αιτήματα για ενδεχόμενη πρακτική ντάμπινγκ, κυρίως από την Κίνα και το Βιετνάμ, καθώς εντείνεται η ανησυχία για τις επιπτώσεις στις τοπικές επιχειρήσεις. Στην Ινδονησία, ο υπουργός Εμπορίου δεσμεύτηκε να εποπτεύει τις αυξημένες εισαγωγές, μετά τον σάλο που προκλήθηκε από viral βίντεο με Κινέζους πωλητές να διαφημίζουν εξαγωγές τζιν και πουκαμίσων προς μεγάλες πόλεις σε τιμές 80 σεντς.
Παρά τις εντεινόμενες πιέσεις, η προοπτική ουσιαστικής αντίδρασης παραμένει αβέβαιη. Οι περισσότερες χώρες που έχουν εμπλακεί σε εμπορικές διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ εμφανίζονται διστακτικές να ανοίξουν νέο μέτωπο αντιπαράθεσης με την Κίνα – τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Αυτό δίνει στο Πεκίνο περιθώριο αναπνοής από τους αμερικανικούς δασμούς, οι οποίοι, σύμφωνα με προηγούμενες προβλέψεις οικονομολόγων, θα μείωναν κατά το ήμισυ τον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης της χώρας.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Οι αξιωματούχοι κυβερνήσεων κινούνται προσεκτικά, προσπαθώντας να αποφύγουν τη ρήξη με το Πεκίνο. Ο υπουργός Εμπορίου της Νότιας Αφρικής έχει συμβουλεύσει να μην επιβληθούν τιμωρητικοί δασμοί στα κινεζικά αυτοκίνητα -που οι εξαγωγές τους σχεδόν διπλασιάστηκαν φέτος- και αντίθετα επιδιώκει περισσότερες επενδύσεις.
Η Χιλή και ο Ισημερινός επέλεξαν πιο διακριτική προσέγγιση, εφαρμόζοντας στοχευμένους δασμούς σε φθηνές εισαγωγές, μετά την εκρηκτική άνοδο του κινεζικού γίγαντα ηλεκτρονικού εμπορίου Temu στη Λατινική Αμερική, όπου οι ενεργοί μηνιαίοι χρήστες αυξήθηκαν κατά 143% από τον Ιανουάριο.
Παρότι η Βραζιλία άφησε να εννοηθεί πως εξετάζει πιο επιθετικά μέτρα, τελικά επέλεξε μια πιο συνεργατική στάση, προσφέροντας στην BYD -τον κορυφαίο κατασκευαστή ηλεκτρικών οχημάτων της Κίνας- ειδικό καθεστώς χωρίς δασμούς, με στόχο την ενίσχυση της τοπικής παραγωγής.
Το Πεκίνο χρησιμοποιεί τόσο διπλωματική γοητεία όσο και οικονομικές απειλές για να αποτρέψει τις χώρες από το να προβούν σε αντίποινα. Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο πρόεδρος της Κίνας κάλεσε τις χώρες του BRICS να παρουσιάσουν ενιαίο μέτωπο ενάντια στον αυξανόμενο εμπορικό προστατευτισμό κατά τη διάρκεια μιας τηλεφωνικής συνδιάσκεψης των ηγετών του μπλοκ, ενώ αξιωματούχοι του υπουργείου Εμπορίου προειδοποίησαν το Μεξικό να «σκεφτεί δύο φορές» πριν ενεργήσει, καθιστώντας σαφές ότι τέτοια μέτρα θα έχουν αντίποινα.
Ταυτόχρονα, ο Τραμπ πιέζει τις χώρες του ΝΑΤΟ να επιβάλουν δασμούς έως και 100% στην Κίνα λόγω της υποστήριξής της προς τη Ρωσία.
Από την πλευρά της, η Κίνα υποστηρίζει ότι οι εξαγωγές της κινούνται εντός φυσιολογικών ορίων και δεν έχουν στόχο την απόλυτη κυριαρχία στις παγκόσμιες αγορές.
«Όταν υπάρχει ζήτηση από το εξωτερικό, η Κίνα εξάγει ανάλογα», δήλωσε τον Ιούλιο ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Λιάο Μιν.
Εάν ο Τραμπ καταφέρει να συσπειρώσει άλλες χώρες για να συμμαχήσουν εναντίον της Κίνας, αυτό θα δυσχεράνει την αντιμετώπιση εσωτερικών προκλήσεων, όπως η παρατεταμένη πτώση των τιμών των ακινήτων και η γήρανση του πληθυσμού, σύμφωνα με τους Chang Shu και David Qu της Bloomberg Economics. «Το Πεκίνο πιθανότατα θα ανταποδώσει αμέσως με αμοιβαίους δασμούς, αλλά αυτό ενέχει τον κίνδυνο να αποξενώσει τους εταίρους του σε μια περίοδο που έχει απόλυτη ανάγκη από συμμάχους», ανέφεραν. «Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί επίσης να ενθαρρύνει τις εταιρείες να μεταφέρουν την παραγωγή τους σε χώρες-εταίρους».
Ενώ οι Κινέζοι εξαγωγείς αψηφούν τις πιθανότητες, η αύξηση του εμπορίου δεν τους κάνει πλουσιότερους – ούτε βοηθά τα εσωτερικά προβλήματα της χώρας. Τα κέρδη των βιομηχανικών επιχειρήσεων μειώθηκαν κατά 1,7% τους πρώτους επτά μήνες, καθώς οι κατασκευαστές που προσπαθούν να μειώσουν την πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα στην εγχώρια αγορά στο πλαίσιο της εκστρατείας «κατά της υποβάθμισης» του Xi, μείωσαν τις τιμές για να πουλήσουν περισσότερα στο εξωτερικό. Αυτό επιδεινώνει μόνο τη διαρκή αποπληθωρισμό της Κίνας, ο οποίος βρίσκεται σε πορεία για τη μακρύτερη περίοδο από τότε που η χώρα άρχισε να ανοίγεται στα τέλη της δεκαετίας του 1970.
Η έκρηξη των εξαγωγών θα μπορούσε επίσης να υπονομεύσει τις προσπάθειες του Πεκίνου να εξισορροπήσει την οικονομία του με στόχο την ενίσχυση της εγχώριας κατανάλωσης – αψηφώντας ξένους αξιωματούχους όπως τον υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ, ο οποίος έχει παροτρύνει το Πεκίνο να καταστήσει την τόνωση της κινεζικής κατανάλωσης πυλώνα του νέου πενταετούς αναπτυξιακού της σχεδίου. Το κινεζικό έγγραφο πολιτικής που περιγράφει αυτά τα σχέδια θα βρίσκεται στο επίκεντρο τις επόμενες εβδομάδες σε μια σημαντική συνάντηση του Κομμουνιστικού Κόμματος.
Η εξαγωγική υπερδραστηριότητα κινδυνεύει να υποσκάψει τη στρατηγική του Πεκίνου για στροφή σε ένα πιο ισορροπημένο οικονομικό μοντέλο, βασισμένο στην ενίσχυση της εγχώριας κατανάλωσης. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις εκκλήσεις διεθνών αξιωματούχων, όπως του Αμερικανού υπουργού Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, που καλεί την Κίνα να προτάξει την εσωτερική ζήτηση στο νέο πενταετές αναπτυξιακό της σχέδιο.
Για τον Σι, οι κίνδυνοι που εγκυμονεί η επιθετική εξαγωγική στρατηγική μπορεί να αξίζουν τον κόπο. Με τον τρόπο αυτό δείχνει στον κόσμο ότι η Κίνα δεν χρειάζεται τους Αμερικανούς καταναλωτές, και ενισχύει τη θέση του ενόψει της συνάντησης υψηλού κινδύνου με τον Τραμπ σε μια σύνοδο κορυφής στη Νότια Κορέα.
Οι μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου εξακολουθούν να διαπραγματεύονται μια πιθανή εμπορική συμφωνία, με μια παύση 90 ημερών στους δασμούς που φτάνουν το 145% να διατηρεί την ειρήνη.
Ακόμη και πριν ο Τραμπ συγκλονίσει τον κόσμο με τους υψηλότερους δασμούς που έχει επιβάλει η Αμερική από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο τον Απρίλιο, οι αναδυόμενες αγορές που κινδύνευαν να χάσουν εκατομμύρια θέσεις εργασίας στον τομέα της μεταποίησης ανησυχούσαν για την υπερπροσφορά κινεζικών προϊόντων.
Ο προηγούμενος πρόεδρος της Ινδονησίας απείλησε με δασμούς 200% για να προστατεύσει την τοπική βιομηχανία, ενώ η Βραζιλία αύξησε τους δασμούς στον κινεζικό χάλυβα. Ακόμη και το Βιετνάμ έλαβε προσωρινά μέτρα κατά των κινεζικών γίγαντων.
Τελικά, ήταν δύσκολο για τους ξένους ηγέτες να προστατεύσουν τις οικονομίες τους από τον τεράστιο στόλο εργοστασίων της Κίνας.
«Ο προστατευτισμός των ΗΠΑ και άλλων χωρών έχει μετατραπεί σε χάρτινο τίγρη, επειδή οι Κινέζοι εξαγωγείς είναι εξαιρετικά ανταγωνιστικοί», δήλωσε ο Arthur Kroeber, επικεφαλής έρευνας της Gavekal Dragonomics. «Μπορούν να απορροφήσουν μέρος του πλήγματος των δασμών και έχουν επίσης πολλές λύσεις μέσω της μεταφόρτωσης και της μετεγκατάστασης της τελικής φάσης της παραγωγής σε χώρες με χαμηλότερους δασμούς».
Η διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Καμπότζης, Chea Serey, ήταν ειλικρινής σχετικά με την ισορροπία που πρέπει να διατηρήσουν οι μικρότερες οικονομίες που εξαρτώνται από το Πεκίνο. «Εισάγουμε πολλά προϊόντα από την Κίνα», δήλωσε στην Bloomberg Television νωρίτερα αυτό το μήνα, όταν ρωτήθηκε για το ντάμπινγκ της Κίνας. «Εξαρτόμαστε επίσης σε μεγάλο βαθμό από τις άμεσες ξένες επενδύσεις από την Κίνα».
Ενώ η αύξηση των αποστολών προς το Βιετνάμ υποδηλώνει ότι ορισμένα εμπορεύματα με προορισμό τις ακτές των ΗΠΑ και άλλα μέρη ανακατευθύνονται για να παρακάμψουν το τείχος των δασμών του Τραμπ, αυτό είναι μόνο ένα μέρος της εικόνας. Η ζήτηση για τις παγκοσμίως κορυφαίες, υψηλής τεχνολογίας καινοτομίες της Κίνας συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση του πρόσφατου εμπορίου. Η αύξηση των πωλήσεων σε πλούσιες αγορές στην Ευρώπη και την Αυστραλία δείχνει επίσης ότι το Πεκίνο απλώς βρήκε νέους αγοραστές για πολλά προϊόντα.
Η Ινδία δείχνει πώς η αναδιαμόρφωση του παγκόσμιου εμπορικού χάρτη από τον Τραμπ ωφελεί το Πεκίνο με νέους τρόπους. Οι εξαγωγές προς τη γειτονική χώρα της Κίνας έφτασαν το ρεκόρ των 12,5 δισ. δολαρίων τον περασμένο μήνα, κυρίως λόγω της ταχείας μετατόπισης της παραγωγής iPhone από την Apple Inc. προς την Ινδία από τη γειτονική της ασιατική χώρα. Ωστόσο, αυτές οι εταιρείες εξακολουθούν να εξαρτώνται από εξαρτήματα και εργαλεία που κατασκευάζονται κυρίως στην Κίνα.
Τον Ιούλιο, οι κινεζικές εταιρείες εξήγαγαν υπολογιστικά τσιπ αξίας σχεδόν 1 δισ. δολαρίων στην Ινδία και κινητά τηλέφωνα και ανταλλακτικά αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε το Πεκίνο. Αυτό σημαίνει ότι οι εξαγωγές είναι σε καλό δρόμο για να ξεπεράσουν το ρεκόρ του περασμένου έτους, με την αξία των εξαγωγών μέχρι στιγμής φέτος να είναι σχεδόν ίση με το σύνολο του 2021.
«Η Κίνα είχε καλύτερες επιδόσεις από το αναμενόμενο το πρώτο εξάμηνο», δήλωσε ο Sajjid Chinoy, επικεφαλής οικονομολόγος της JPMorgan Chase & Co. για την Ινδία, στο Bloomberg. «Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι η Κίνα βρήκε πολύ έξυπνα άλλες εξαγωγικές αγορές, συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης, οι οποίες αποτέλεσαν βασικό αντίβαρο στην επιβράδυνση των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ».
Ένα πιο αδύναμο νόμισμα έδωσε στην Κίνα ένα επιπλέον πλεονέκτημα. Το γουάν έχει υποτιμηθεί μαζί με το δολάριο έναντι νομισμάτων όπως το ευρώ. Η Macquarie Bank είχε προηγουμένως εκτιμήσει ότι η πραγματική αποτελεσματική συναλλαγματική ισοτιμία του γουάν -η οποία λαμβάνει υπόψη τις διαφορές πληθωρισμού μεταξύ μιας χώρας και των κύριων εμπορικών εταίρων της- βρισκόταν στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Δεκέμβριο του 2011.
Και η μείωση των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) αυτό το μήνα θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω πτώση του δολαρίου και ενδεχομένως του γουάν, ενισχύοντας τόσο την παγκόσμια ζήτηση όσο και την ανταγωνιστικότητα των κινεζικών εξαγωγών.
Παρά την ανησυχία που επικρατεί σε όλο τον κόσμο, η υπερπροσφορά αγαθών από την Κίνα δεν θα είναι εύκολο να σταματήσει. Οι εξαγωγές κινεζικών ηλεκτρικών αυτοκινήτων συνεχίζουν να αυξάνονται παρά τα μέτρα που έχουν λάβει οι ΗΠΑ και ο Καναδάς για να τις περιορίσουν με τιμωρητικούς δασμούς και απαγορεύσεις.
Κατά τους πρώτους επτά μήνες του τρέχοντος έτους, αυτοκινητοβιομηχανίες όπως η Nio, η BYD και η Xpeng εξήγαγαν ηλεκτρικά οχήματα αξίας άνω των 19 δισ. δολαρίων, περίπου το ίδιο ποσό με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, με την Ευρώπη να αποτελεί τη μεγαλύτερη αγορά ακόμη και μετά την επιβολή δασμών από την ΕΕ τον περασμένο Οκτώβριο.
Σύμφωνα με τον Adam Wolfe της Absolute Strategy Research, η Κίνα βρίσκεται σε καλύτερη θέση από πολλές άλλες χώρες για να βρει εναλλακτικές αγορές εκτός των ΗΠΑ. Η ανάλυσή του δείχνει ότι υπάρχει σχεδόν 50% επικάλυψη μεταξύ των πωλήσεων της Κίνας στις ΗΠΑ και των εξαγωγών της προς τις χώρες BRICS, γεγονός που υποδηλώνει ότι μεγάλο μέρος των προϊόντων που δεν αγοράζει πλέον η Αμερική μπορεί να αποσταλεί σε άλλες αγορές.
«Η Κίνα έχει δείξει αυτή την ικανότητα να μετακινείται σε άλλες αγορές και να κερδίζει μερίδιο αγοράς στο εξωτερικό, και αυτό πιθανότατα θα συνεχιστεί», δήλωσε ο Wolfe. «Δεν γνωρίζω αν η Κίνα θα σημειώσει συρρίκνωση των εξαγωγών της κατά το υπόλοιπο του έτους».
