«Μνημόνιο» ανατροπών στον προϋπολογισμό, την οικονομία και στους θεσμούς -από το οποίο όμως θα εξαιρούνται οι δαπάνες για την αμυντική βιομηχανία – πρέπει να υπογράψει και να εφαρμόσει η Ουκρανία για να λάβει το «δάνειο επανόρθωσης» με χρηματοδότηση από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία (αλλά με «εγγυήσεις» από την ΕΕ!) τα οποία βρίσκονται κατατεθειμένα ιδίως στο Βέλγιο.
Αυτό προβλέπει το draft το οποίο συνοδεύει την πρόταση την οποία παρουσίασε την περασμένη Τετάρτη (3.12.2025) η Κομισιόν, σύμφωνα με το οποίο θα μπορούσε να δοθούν έως 210 δισ. ευρώ (90 δισ. ευρώ εκ των οποίων θα διατεθούν το 2026 – 2027) στην Ουκρανία, η οποία «αντέχει» οικονομικά το πολύ έως τον Απρίλιο του 2026 -σύμφωνα με την Κομισιόν (την ώρα που η ειρηνευτική διαδικασία παραμένει στον αέρα)- προκειμένου να στηριχθεί αφενός μακρο – οικονομικά και αφετέρου αμυντικά. Το δάνειο αυτό θα μπορούσε να αρχίσει να αρχίσει να εκταμιεύεται σταδιακά από το 2026 με τελικό ορίζοντα το 2030, σύμφωνα με την Κομισιόν.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο σχέδιο συμφωνίας ΕΕ – Ουκρανίας, «οι ειδικοί στόχοι του Δανείου Αποζημιώσεων θα είναι:
1. «H υποστήριξη της μακροοικονομικής σταθερότητας μέσω της ελάφρυνσης των εξωτερικών και εσωτερικών χρηματοδοτικών περιορισμών της Ουκρανίας»
Για αυτήν, όμως, την υποστήριξη πρέπει η Ουκρανία να υπογράψει με την ΕΕ «Μνημόνιο Κατανόησης» (Momerandum of Understanding) -δεκαπέντε χρόνια μετά το πρώτο ελληνικό Μνημόνιο- με μέτρα αύξησης εσόδων και μείωσης δαπανών, προκειμένου να μειωθεί το γιγάντιο έλλειμμα και χρέος της χώρας, τα οποία έχουν ήδη φτάσει στο 22% και 100% του ΑΕΠ αντίστοιχα!
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Στο Δάνειο Επανόρθωσης των 210 δισ. ευρώ, δεν περιλαμβάνεται το δάνειο που έχει ζητήσει από το Σεπτέμβριο του 2025, η Ουκρανία προς το ΔΝΤ.
Όπως αναφέρεται στην πρόταση της Κομισιόν για το δάνειο επανόρθωσης «στις 9 Σεπτεμβρίου 2025, η Ουκρανία υπέβαλε επίσημο αίτημα για ένα νέο πρόγραμμα του ΔΝΤ για την κάλυψη πρόσθετων χρηματοδοτικών αναγκών από το 2026 έως το 2029. Η ικανότητα του ΔΝΤ να συνεχίσει με αυτό το πρόγραμμα εξαρτάται από τη λήψη επαρκών εγγυήσεων χρηματοδότησης από τους εταίρους, συμπεριλαμβανομένης της Ένωσης».
Μ’ άλλα λόγια, αν λάβει εγγυήσεις από την ΕΕ, η Ουκρανία θα λάβει και…άλλο δάνειο, από το ΔΝΤ! Όπως αναφέρει, η πρόταση της Κομισιόν, τα «κράτη μέλη μπορούν να συνεισφέρουν παρέχοντας εγγυήσεις έως και συνολικού ποσού 210 δισ. ευρώ για τη βοήθεια στο πλαίσιο του Δανείου Αποζημιώσεων».
2. «H υποστήριξη των αμυντικών βιομηχανικών ικανοτήτων της Ουκρανίας μέσω οικονομικής, χρηματοοικονομικής και τεχνικής συνεργασίας»
Η παροχή της υποστήριξης της Ουκρανικής αμυντικής βιομηχανίας θα συντελεστεί μέσω της ενσωμάτωσης της στο «Πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Αμυντικής Βιομηχανίας» (EDIP) και δεν περιλαμβάνεται στον προαναφερθέν «Μνημόνιο» δημοσιονομικής προσαρμογής, το οποίο θα έλθει μαζί με το «Δάνειο Επανόρθωσης».
Στρατηγική Χρηματοδότησης της Ουκρανίας
Το σχέδιο συμφωνίας δανειοδότησης της Ουκρανίας αναφέρει επίσης πως:
- «Προκειμένου να λάβει χρηματοδοτική και οικονομική βοήθεια στο πλαίσιο του Δανείου Αποζημιώσεων, η Ουκρανία υποβάλλει, κατ’ αρχήν κάθε χρόνο, στην Επιτροπή μια Στρατηγική Χρηματοδότησης της Ουκρανίας, η οποία θα παρέχει λεπτομέρειες σχετικά με τις χρηματοδοτικές ανάγκες και τις πηγές χρηματοδότησης της Ουκρανίας, κατ’ αρχήν για τους επόμενους 12 μήνες».
- «Η Στρατηγική Χρηματοδότησης της Ουκρανίας θα περιέχει τις κύριες μακροοικονομικές παραδοχές στις οποίες βασίζεται η Στρατηγική Χρηματοδότησης της Ουκρανίας, πληροφορίες για τον προϋπολογισμό της Ουκρανίας, ανά τρίμηνο, συμπεριλαμβανομένων (…) του ΑΕΠ, (…) του ισοζυγίου γενικής κυβέρνησης, (…) του χρέους».
Και όχι μόνο αυτό, αλλά «η Κομισιόν θα αξιολογήσει την Στρατηγική Χρηματοδότησης της Ουκρανίας και, ειδικότερα, θα την πληρότητα, τη σκοπιμότητα και τη συνοχή της Στρατηγικής Χρηματοδότησης της Ουκρανίας με τις υποκείμενες παραδοχές (…)».
Πως θα μοιραστεί το δάνειο προς την Ουκρανία
Η Κομισιόν, επίσης, προτείνει την ακόλουθη «ενδεικτική κατανομή» του δανείου προς την Ουκρανία: Μόνο το 28% θα πάει στην ενίσχυση της οικονομίας της Ουκρανίας, ενώ το 72% στην αμυντική βιομηχανίας της!
- «95 δισ. ευρώ για μακροοικονομική χρηματοδοτική βοήθεια (…) εκ των οποίων 45 δισ. ευρώ για καθορισμένη δημοσιονομική βοήθεια για την αποπληρωμή Δανείων ERA ή για βοήθεια με τη μορφή δανείου που θα εφαρμοστεί στο πλαίσιο της Διευκόλυνσης για την Ουκρανία».
Σημειώνεται πως τα 30 δισ. ευρώ από τα συνολικά 45 δισ. ευρώ των έκτακτων δανείων προς την Oυκρανία (Extraordinary Revenue Acceleration (ERA) Loans for Ukraine) έχουν ήδη δοθεί μέχρι τέλος του τρέχοντος έτους. Συνεπώς το «καθαρό» ποσό που θα μείνει από το νέο δάνειο της ΕΕ ανέρχεται σε μόλις 60 δις. ευρώ (28% του νέου δανείου!)
Για το σκέλος της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής βοήθειας, η Κομισιόν προτείνει ρητά πως «οι όροι πολιτικής» αυτής της βοήθειας «θα καθοριστούν σε μνημόνιο συνεννόησης (MoU)».
«Οι όροι πολιτικής», αναφέρει το προσχέδιο της συμφωνίας ΕΕ-Ουκρανίας «περιλαμβάνουν δεσμεύσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αποσκοπούν, ιδίως, στην ενίσχυση της κινητοποίησης εσόδων, στη βελτίωση της βιωσιμότητας και της ποιότητας των δημόσιων δαπανών και στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας, της διαφάνειας και της λογοδοσίας των συστημάτων διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών».
- «115 δισ. ευρώ (ή το 72% του καθαρού νέου δανείου, δηλαδή αφαιρεθούν οι πληρωμές για το δάνειο ERA) για την υποστήριξη των αμυντικών βιομηχανικών ικανοτήτων της Ουκρανίας».
Τα κεφάλαια αυτά από «ευρωπαϊκό» δάνειο επανόρθωσης της Ουκρανίας με πηγή χρηματοδότησης τα ρωσικά assets, δεν θα κατευθυνθούν, όμως, στην αμυντική βιομηχανία της Ουκρανίας αλλά και των χωρών – μελών της ΕΕ.
Στο ίδιο draft αναφέρεται πως «πρόκειται να επιτραπεί στην Ουκρανία να χρησιμοποιήσει την οικονομική και χρηματοδοτική βοήθεια (σ.σ. του δανείου επανόρθωσης) με τον πλέον κατάλληλο τρόπο για τις περιστάσεις». Συγκεκριμένα «είναι σκόπιμο να επιτραπεί να χρησιμοποιήσει τα κεφάλαια για την υποστήριξη των αμυντικών βιομηχανικών ικανοτήτων της Ουκρανίας μέσω διαφορετικών μεθόδων υλοποίησης που αντικατοπτρίζουν την ποικιλομορφία των αναγκών. Συγκεκριμένα, είναι σκόπιμο τα κεφαλαία για την προώθηση δραστηριοτήτων, δαπανών και μέτρων σε χώρες ή σε συνεργασία με χώρες που υποστηρίζουν ενεργά την Ουκρανία και την Ουκρανική Τεχνολογική και Βιομηχανική Βάση Άμυνας. Τα κεφάλαια μπορούν επίσης να συμβάλουν στο Μέσο Στήριξης της Ουκρανίας βάσει του Κανονισμού (ΕΕ) (κανονισμός του Προγράμματος Ευρωπαϊκής Αμυντικής Βιομηχανίας – EDIP), στο Πλαίσιο Επενδύσεων για την Ουκρανία που θεσπίστηκε από την Ουκρανική Διευκόλυνση για αγαθά διπλής χρήσης ή σε άλλα προγράμματα της ΕΕ. Επιπλέον, τα κεφαλαία που πρέπει να βρεθούν στην Ουκρανία συμμετέχουν σε μια μαζική παρέμβαση στη ζήτηση αμυντικών προϊόντων, προκειμένου να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για την παροχή κινήτρων για μεγάλες επενδύσεις στην αύξηση της παραγωγικής ικανότητας και στην ανάπτυξη νέων προϊόντων. Για τον σκοπό αυτό, η Ουκρανία θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει τα κεφάλαια για να ξεκινήσει μαζικές προμήθειες αμυντικών προϊόντων που κατασκευάζονται από την Ουκρανική Τεχνολογική και Βιομηχανική Βάση Άμυνας και την Ευρωπαϊκή Τεχνολογική και Βιομηχανική Βάση Άμυνας μέσω προμηθειών στο πλαίσιο του Μέσου SAFE που ορίζεται από τον κανονισμό (ΕΕ) 2025/110620 του Συμβουλίου ή, με την επιφύλαξη επικυρώσεων, στο πλαίσιο άλλων λεπτομερειών».
