«Ραντεβού» με τον οίκο αξιολόγησης Standard & Poor’s (S&P) έχει απόψε (17.10.2025) η ελληνική οικονομία, με την Αθήνα να προσδοκά σε επιβεβαίωση της βαθμίδας BBB και να αισιοδοξεί για ένα πρώτο σήμα για θετικότερη προοπτική στους επόμενους κύκλους.
Μια νέα αναβάθμιση του ελληνικού αξιόχρεου από την S&P, μετά από εκείνη του Απριλίου σε BBB με σταθερή προοπτική, δεν θεωρείται ιδιαίτερα πιθανή σε ένα άμεσο επίπεδο καθώς είναι πολύ κοντά χρονικά (αν και τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί). Η ανοιξιάτικη θετική αξιολόγηση στηρίχθηκε στην αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία και στον ορίζοντα σταθερών πρωτογενών πλεονασμάτων τα επόμενα χρόνια, στοιχείο που παραμένει οδηγός και τώρα διαμορφώνοντας προσδοκίες για την οικονομία.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές του οικονομικού επιτελείου στο newsit.gr, τα δύο μεγάλα «όπλα» για την Ελλάδα, στην παρούσα συγκυρία είναι:
Πρώτον, τα ισχυρά πρωτογενή πλεονάσματα που αποτυπώνονται ήδη στις επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας. Στο εννεάμηνο Ιανουαρίου–Σεπτεμβρίου 2025 το πρωτογενές αποτέλεσμα του κρατικού προϋπολογισμού διαμορφώθηκε περίπου στα 9,35 δισ. ευρώ, αισθητά καλύτερα από τον στόχο, δείχνοντας διατηρήσιμη υπεραπόδοση εσόδων και αυτοσυγκράτηση στις δαπάνες.
Δεύτερον, οι ρητοί στόχοι του προϋπολογισμού για περαιτέρω αποκλιμάκωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ, με ορατή την προοπτική το 2027 να πέσει κάτω από το 130% του ΑΕΠ (και να προσπεράσει την Ιταλία, όπως ευελπιστούν οι ίδιες πηγές) υπό την προϋπόθεση συνέπειας στην εκτέλεση και ομαλής μακροοικονομικής εικόνας.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η σημασία των πρωτογενών πλεονασμάτων
Στο οικονομικό επιτελείο επικρατεί ιδιαίτερη ικανοποίηση με τις επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας, ειδικά στο σκέλος της επίτευξης πρωτογενών πλεονασμάτων.
Ωστόσο, γιατί μετράνε τόσο τα πρωτογενή πλεονάσματα;
Πρώτον, γιατί μειώνουν τις ανάγκες για νέο δανεισμό, βελτιώνοντας το προφίλ φερεγγυότητας. Η S&P, στο σκεπτικό της τελευταίας αναβάθμισης, προέβλεψε διατηρήσιμα πλεονάσματα τα επόμενα έτη.
Δεύτερον, γιατί συντονίζονται με τους νέους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιορίζοντας τον κίνδυνο δημοσιονομικής εκτροπής.
Τρίτον, γιατί δίνουν επιπλέον «χώρο» σε κινήσεις προληπτικής διαχείρισης χρέους που βελτιώνουν την καμπύλη αποπληρωμών και στέλνουν θετικό σήμα στις αγορές.
Ευνοϊκή και η τροχιά του χρέους
Σε ένα δεύτερο επίπεδο, ο «άσσος στο μανίκι» της κυβέρνησης είναι η προβλεπόμενη τροχιά του χρέους. Με βάση τις επίσημες προβολές για τα επόμενα χρόνια, ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα κινηθεί σταδιακά πτωτικά και το 2027 μπορεί να βρεθεί κάτω από το 130% του ΑΕΠ, εξέλιξη που θα φέρει την Ελλάδα σε καλύτερη θέση από την Ιταλία, της οποίας ο προϋπολογισμός προβλέπει γύρω στο 137% για το ίδιο έτος. Η S&P έχει ήδη δημοσιοποιήσει εκτίμηση για 114% το 2028, άρα η πτωτική πορεία θεωρείται δεδομένη εφόσον επιβεβαιώνεται από την εκτέλεση εσόδων και δαπανών. Ισχυρό στήριγμα της Ελλάδας στη συγκεκριμένη υπόθεση είναι και το buffer το οποίο διατηρεί, και το οποίο πρόκειται να μπει ξανά σε χρήση μέσα στο 2026 για μια νέα πρόωρη αποπληρωμή μνημονιακών δανείων που θα μειώσει περαιτέρω το χρέος και ως όγκο, με το εύρος της να παραμένει ακόμα ανοιχτό.
Πώς έχουν κινηθεί οι υπόλοιποι οίκοι
Στο ευρύτερο πλαίσιο αξιολογήσεων, η εικόνα είναι ιδιαίτερα υποστηρικτική. Η Fitch έχει ήδη γυρίσει την προοπτική σε θετική από τις 16.05.2025, ενώ η DBRS επιβεβαίωσε το BBB με σταθερή προοπτική στις 05.09.2025, με αναφορές σε ανθεκτική ανάπτυξη και υποχώρηση των τραπεζικών κινδύνων. Η Moody’s προηγήθηκε περνώντας την Ελλάδα σε Baa3 με σταθερή προοπτική στις 14.03.2025. Οι κινήσεις αυτές δεν δεσμεύουν τη S&P, αλλά προφανώς διαμορφώνουν ένα «μαξιλάρι» υψηλών προσδοκιών.
Αν και εκτός της ομάδας των «μεγάλων» οίκων αξιολόγησης, σημαντική είναι και η ιαπωνική πιστοληπτική «ψήφος», καθώς η R&I αναβάθμισε την Ελλάδα σε BBB στις 06.10.2025, επικαλούμενη σταθερή οικονομική επίδοση και βελτιωμένους δημοσιονομικούς δείκτες. Μια τέτοια κίνηση διευρύνει το διεθνές επενδυτικό κοινό που μπορεί να τοποθετείται σε ελληνικό χρέος.
Όσον αφορά τα μελλούμενα, η Fitch η οποία ακολουθεί σε ένα μήνα από σήμερα, έχει δώσει ήδη «σημάδια» πως θα προχωρήσει σε νέα αναβάθμιση.
