Σε διαβούλευση βρίσκεται πλέον το Εθνικό και Κοινωνικό και Κλιματικό Σχέδιο της αντιπροεδρίας της κυβέρνησης, που παρουσίασε ο Κωστής Χατζηδάκης την προηγούμενη εβδομάδα, με μέτρα στήριξης ύψους περίπου 5 δισ. ευρώ, με έμφαση σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Ιδιαίτερα θα ενισχυθούν οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις με μέτρα ενεργειακής θωράκισης αλλά και ελάφρυνσης σε κόστη όπως αυτά τον μεταφορών.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Το κλιματικό σχέδιο της αντιπροεδρίας έχει ως ορίζοντα το 2032, ενώ η διαβούλευση θα διαρκέσει έως τα τέλη Ιουλίου. Η κυβέρνηση φιλοδοξεί να αποτελέσει προωθητική δύναμη για την πράσινη μετάβαση και για τα πιο ευάλωτα κοινωνικά νοικοκυριά. Στο επίκεντρο του σχεδιασμού, εκτός από τα νοικοκυριά, βρίσκονται οι πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες αντιμετωπίζουν αυξημένες ανάγκες προσαρμογής στο νέο καθεστώς εμπορίας ρύπων (ΣΕΔΕ2), το οποίο επεκτείνεται στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών.
Οι τρεις άξονες στήριξης, ποια μέτρα προωθούνται
Το σχέδιο αφορά σε τρεις άξονες στήριξης για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, αυτοί είναι:
- Ο κτιριακός τομέας, όπου κατευθύνεται το 60–65% των διαθέσιμων πόρων.
- Οι οδικές μεταφορές, που αναμένεται να επιβαρυνθούν λόγω της τιμολόγησης άνθρακα.
- Η άμεση εισοδηματική ενίσχυση, με στόχο τη βραχυπρόθεσμη αντιστάθμιση των επιβαρύνσεων.
Για κάθε έναν άξονα προβλέπονται παρεμβάσεις για να διευκολύνουν τις πολύ μικρές επιχειρήσεις οι οποίες αντιμετωπίζουν δυσκολίες προσαρμογής στις απαιτήσεις της πράσινης μετάβασης, λόγω μεγέθους και διαθέσιμων πόρων.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Όπως προβλέπει το σχέδιο, για τις επιχειρήσεις που στεγάζονται σε ενεργοβόρα κτίρια, θα υπάρξει δυνατότητα επιδότησης για εργασίες βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης. Συγκεκριμένα, προβλέπεται στήριξη για την εγκατάσταση θερμομόνωσης, αντικατάσταση κουφωμάτων, τοποθέτηση αντλιών θερμότητας, ηλιακών θερμοσιφώνων και μικρών φωτοβολταϊκών συστημάτων.
Τομή συνιστά και η παροχή δωρεάν Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης, ώστε να απλουστευθεί η πρόσβαση των μικρών επιχειρήσεων στα χρηματοδοτικά προγράμματα τα οποία προϋποθέτουν τα εν λόγω πιστοποιητικά. Ο συνολικός προϋπολογισμός για τον κτιριακό τομέα εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ.
Το Σχέδιο περιλαμβάνει επίσης ειδικό σκέλος ενίσχυσης για την αντικατάσταση ενεργοβόρων εγκαταστάσεων θέρμανσης και ψύξης. Η στόχευση αφορά εξοπλισμό χαμηλής απόδοσης και παλαιάς τεχνολογίας, με προτεραιότητα σε επιχειρήσεις με μικρό ενεργειακό προφίλ, ώστε να μειωθεί το κόστος λειτουργίας τους ενόψει της αύξησης του κόστους ενέργειας και των τιμών δικαιωμάτων εκπομπών.
Πώς θα στηριχτούν οι επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση του μεταφορικού κόστους
Ένα άλλο ζήτημα στο οποίο παρεμβαίνει το κλιματικό σχέδιο είναι η επέκταση του υφιστάμενου Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EU ETS – Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών), σε νέους τομείς όπως τα κτίρια και οι οδικές μεταφορές, όπως ορίζει το πλαίσιο της πρωτοβουλίας Fit for 55.
Λόγω του ότι το ΣΕΔΕ2 αναμένεται να έχει άμεση επίπτωση στο κόστος μεταφορών, το σχέδιο προβλέπει τη στήριξη πολύ μικρών επιχειρήσεων για την προσαρμογή τους σε αυτό. Προβλέπονται επιδοτήσεις για την αντικατάσταση παλαιών επαγγελματικών οχημάτων με αντίστοιχα χαμηλών εκπομπών (π.χ. ηλεκτρικά ή υβριδικά) καθώς και μέτρα επιδότησης του κόστους καυσίμων ή διοδίων σε μεταβατικό στάδιο.
Επιδοματική στήριξη σε ευάλωτες επιχειρήσεις
Επιπλέον, για τις περιπτώσεις εκείνων των επιχειρήσεων που πλήττονται έμμεσα ή άμεσα από τις αυξήσεις κόστους ενέργειας και μεταφορών, προβλέπεται άμεση οικονομικής ενίσχυση με τη μορφή εισοδηματικών παρεμβάσεων, στοχεύοντας κυρίως στο να βοηθηθούν οι επιχειρήσεις οι οποίες δεν μπορούν άμεσα να επωφεληθούν από επενδυτικά και χρηματοδοτικά εργαλεία ή υφίστανται δυσανάλογες πιέσεις. Το μέτρο αυτό θα λειτουργεί συμπληρωματικά και επικουρικά, μέχρι την πλήρη εφαρμογή των διαρθρωτικών μέτρων.
Το συνολικό ύψος του Σχεδίου ανέρχεται σε 4,783 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 3,587 δισ. θα προέλθουν από το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο της ΕΕ ενώ το υπόλοιπο θα καλυφθεί από εθνικούς πόρους. Η έναρξη της υλοποίησης τοποθετείται εντός του 2026, με σταδιακή ενεργοποίηση μέτρων έως το 2027. Σημαντικό μέρος των δράσεων θα υλοποιηθεί σε συνέργεια με υφιστάμενα προγράμματα, όπως το ΕΣΠΑ 2021–2027, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το Ελλάδα 2.0.
