Ο Πρωθυπουργός μίλησε το απόγευμα στο κλείσιμο των εργασιών του πρώτου Wellbeingr Forum, στο Ζάππειο Μέγαρο, που διοργανώθηκε με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας.
«Οι έρευνες είναι δυστυχώς αμείλικτες: Ένας στους έξι πολίτες, ένα στα τέσσερα παιδιά ή έφηβοι στην Ευρώπη, καταγράφουν κάποιο ψυχικό πρόβλημα. Είναι τα υψηλότερα ποσοστά από ποτέ» είπε μεταξύ άλλων ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Το νέο ζητούμενο είναι μια έννοια η οποία μας είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Και αναφέρομαι φυσικά σε αυτό το οποίο ο Αριστοτέλης αποκαλούσε ευδαιμονία, θεωρώντας την αρετή ως τον καλό δαίμονα, δηλαδή τον καλό Θεό των ανθρώπων. Και νομίζω ότι αυτήν την αρετή, αυτήν την έννοια της ευδαιμονίας θα την συναντήσουμε ξανά όταν αξιολογήσουμε συνολικά το πλαίσιο των συμπεριφορών μας, τις βασικές μας προτεραιότητες, τους κώδικες αξιών που μας επιτρέπουν να ζούμε σε ισορροπία με τη φύση. Τη μεγάλη σημασία την οποία πρέπει να αποδίδουμε στην ποιότητα των ανθρώπινων σχέσεων, τη σχέση μας με τον πολιτισμό αλλά και τον τρόπο με τον οποίον αντιμετωπίζουμε μεγάλες πληγές της σύγχρονης πραγματικότητας, όπως η μοναξιά, ένα φαινόμενο πολύ έντονο, ειδικά στις μεγαλουπόλεις μας» συνέχισε ο πρωθυπουργός.
«Διάβαζα κάπου ότι μπορεί η μειωμένη παραγωγικότητα από ψυχικές ασθένειες να αγγίζει το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια το χρόνο. Τεράστιο ποσό. Αλλά βέβαια το μεγαλύτερο κόστος αφορά τον ίδιο τον πόνο των ανθρώπων οι οποίοι αισθάνονται ότι βρίσκονται, πολλές φορές, σε έναν σκοτεινό κόσμο, σε ένα σκοτεινό δωμάτιο από το οποίο δεν μπορούν να ξεφύγουν. Δεν μπορούν να αναπτύξουν στο μέγιστο τις δυνατότητές τους και αναζητούν απεγνωσμένα μια βοήθεια και από κάπου να πιαστούν».
Οι ανησυχίες του πρωθυπουργού για τα παιδιά
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε ειδική αναφορά στην ψυχική υγεία των παιδιών και των εφήβων για τους οποίους εξέφρασε την έντονη ανησυχία του «όχι μόνο ως αποτέλεσμα της πανδημίας αλλά και ως αποτέλεσμα του τρόπου με τον οποίον τα παιδιά κινούνται, κυρίως, στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης» ανέφερε.
«Φοβάμαι ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μία νέα πανδημία η οποία αφορά την ψυχική υγεία των παιδιών και των εφήβων. Και, δυστυχώς, τα στοιχεία τα οποία συλλέγουμε επιβεβαιώνουν αυτόν τον φόβο μας: Εξι στους δέκα εφήβους στη χώρα μας παρουσιάζουν σημάδια εξάρτησης από το διαδίκτυο. Κατά κανόνα είναι οι ίδιοι έφηβοι που εκδηλώνουν θυμό, εσωστρέφεια, χαμηλή αυτοεκτίμηση. Ένα στα πέντε παιδιά -κι αυτό με συγκλόνισε ίσως το περισσότερο- εκδηλώνει σημάδια πλήρους παραίτησης από καθημερινές δραστηριότητες. Κολλημένα μπροστά σε μία οθόνη, πρακτικά δεν αθλούνται, κοιμούνται λίγο, ακατάστατα, δεν τρέφονται σωστά. Είναι ευρήματα εξαιρετικά ανησυχητικά που χτυπούν ένα μεγάλο καμπανάκι κινδύνου.
Και δεν σας κρύβω ότι έχω έναν μεγάλο φόβο, ότι το ανθρώπινο μυαλό, ως προϊόν μίας εξελικτικής διαδικασίας εκατοντάδων χιλιάδων ετών, δεν είναι προσαρμοσμένο ώστε να μπορεί να αντιλαμβάνεται ταυτόχρονα την πραγματικότητα σε συνδυασμό με την ψηφιακή πραγματικότητα με την οποία έρχονται σε επαφή, κυρίως νεαρά παιδιά τα οποία βρίσκονται ακόμα στη φάση της ανάπτυξής τους. Και δεν έχουμε ιδέα ακόμα, φοβάμαι, για το πόσο προβληματικές μπορεί να είναι αυτές οι συνήθειες των παιδιών και των εφήβων, κυρίως ως προς την επαφή τους με τον ψηφιακό κόσμο και τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης».
Και ο πρωθυπουργός συνέχισε:
«Και ως πατέρας ο ίδιος -τα παιδιά μου είναι μεγαλύτερα αλλά πρέπει να σας πω ότι ανησυχώ πάρα πολύ- θεωρώ ότι το ζήτημα αυτό πρέπει να τύχει αντικείμενο ενδελεχούς έρευνας. Και δεν θα εκπλαγώ αν κάποια στιγμή δεν αναγκαστούμε, όχι μόνο σε εθνικό, σε ευρωπαϊκό, ενδεχομένως και σε παγκόσμιο επίπεδο, να παρέμβουμε ρυθμιστικά για να μπορέσουμε να μειώσουμε την έκθεση ειδικά των παιδιών και των εφήβων στον ψηφιακό αυτό κόσμο.
Αυτό το οποίο σίγουρα πρέπει να κάνουμε πριν φτάσουμε σε αυτό το σημείο -και πιστεύω ότι μια από τις χρησιμότητες της ανάδειξης των θεμάτων ψυχικής υγείας έχει και ακριβώς αυτή την διάσταση- είναι να ενθαρρύνουμε όλους να ζητούν βοήθεια όταν αισθάνονται ότι βρίσκονται σε κάποιο αδιέξοδο. Να διώξουμε επιτέλους το στίγμα που συνοδεύει τις ψυχικές διαταραχές. Και όπως δεν ντρέπεται κάποιος να απευθυνθεί στον ορθοπεδικό αν έχει χτυπήσει το πόδι του, έτσι δεν πρέπει να νιώθει κανείς άσχημα όταν χτυπάει την πόρτα ενός ψυχιάτρου ή ενός ψυχολόγου».
Και ο πρωθυπουργός κατέληξε:
«Κλείνω, λοιπόν, με τη σκέψη ότι ο αρχαίος ελληνικός όρος “ευεξία”, “wellbeing”, κάτι πολύ περισσότερο -τονίζω- από το “wellness” -το “wellness” πολλές φορές το ταυτίζουμε με την έννοια του “πηγαίνω κάπου και βρίσκω ένα ωραίο spa και κάνω κάποιες θεραπείες”. Όχι δεν μιλάμε για αυτό, μιλάμε για κάτι πολύ μεγαλύτερο, πολύ ευρύτερο. Αυτός, λοιπόν, ο όρος ευεξία που επέλεξε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για να ορίσει την ψυχική υγεία, δηλώνει από μόνος του πολλά.
Γιατί προέρχεται -να μην το ξεχνάμε- από τις λέξεις “ευ”, δηλαδή “καλός”, και “έξις” που σημαίνει “συνήθεια”. Παραπέμπει έτσι ευθέως στις συμπεριφορές μας ως κρίσιμους ρυθμιστές της ισορροπίας του ψυχικού μας κόσμου. Μας καλεί, λοιπόν, να την προσεγγίσουμε, αυτή την έννοια της ευεξίας, με πολύ πιο ανοιχτό μυαλό. Με κεραίες ευαίσθητες, στραμμένες στις μικρές ρωγμές που όμως αν αφεθούν μπορούν να γίνουν πολύ μεγάλες παγίδες.
Και αυτόν τον νέο δρόμο, τον οποίον τώρα αρχίζουμε να τον διερευνούμε, είμαι σίγουρος ότι φωτίζει και η δική σας συνάντηση στην Αθήνα. Εξάλλου η πολιτική -και ειδικά η πολιτική όπως την εφαρμόζουμε εμείς- οφείλει να βρίσκεται πάντα σε διάλογο με την επιστήμη και τις προτάσεις των ειδικών. Και να τροφοδοτείται και με τις αναζητήσεις της ίδιας της κοινωνίας των πολιτών.
Γι’ αυτό και εύχομαι κάθε επιτυχία στο συνέδριό σας. Θα αναμένω με ενδιαφέρον όλα τα συμπεράσματα. Νομίζω ότι κάνατε μια πολύ καλή αρχή και εύχομαι του χρόνου να είναι ακόμα πιο εμπλουτισμένο και ακόμα πιο δυναμικό, διότι αυτά τελικά θα ανιχνεύσουν την αληθινή βιώσιμη ζωή, ένα στοίχημα του καιρού μας, αλλά και της κοινής μας καθημερινότητας».