Φυσικό αέριο: Όλη η Ευρώπη «τρέχει» για να απεξαρτηθεί από τη Ρωσία

Στο αδρανές επί χρόνια εργοτάξιο του αγωγού φυσικού αερίου που συνδέει την Νορβηγία με την Πολωνία στο έδαφος της Δανίας, οι εργασίες έχουν ξεκινήσει και πάλι μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Σχέδια κατασκευής τερματικών σταθμών μεθανίου στην Βόρεια Γερμανία, την Φινλανδία ή την Γαλλία, νέες διακλαδώσεις αγωγών προς την Ισπανία ή την ανατολική Μεσόγειο βρίσκονται στα σκαριά. Η Ευρώπη εργάζεται ολοταχώς για να απεξαρτηθεί από το ρωσικό φυσικό αέριο, ακόμη και αν γι’αυτό θα χρειασθεί χρόνια, σύμφωνα με τους ειδικούς.

Στο Μίντελφαρτ, στο νησί Φύνεν της Δανίας, οι εργασίες στο εργοτάξιο του αγωγού Baltic Pipe ξαναξεκίνησαν τον περασμένο μήνα για την ολοκλήρωση της σύνδεσης Νορβηγίας-Πολωνίας μήκους 900 χιλιομέτρων.

«Στόχος επίσης είναι η τροφοδοσία με φυσικό αέριο και του δικτύου της Δανίας, αλλά το βασικό είναι η συνδρομή προς το δίκτυο των καλών γειτόνων και φίλων Πολωνών», εξηγεί στέλεχος της Energinet, της διαχειρίστριας των ενεργειακών υποδομών της Δανίας.

Μόλις μία εβδομάδα μετά την εισβολή στην Ουκρανία, η περιβαλλοντική αρχή της Δανίας, η οποία ανησυχούσε για τις συνέπειες του σχεδίου σύνδεσης της Νορβηγίας με την Πολωνία στους τοπικούς πληθυσμούς των τρωκτικών και των νυχτερίδων, έδωσε άδεια για την συνέχιση του έργου, έπειτα από διακοπή εννέα μηνών.

«Το περιμέναμε ότι θα εγκριθεί σύντομα, αλλά φυσικά ο πόλεμος έδωσε επείγοντα χαρακτήρα στο ζήτημα», σύμφωνα με την Τρίνε Βιλούμσεν Μπέρλινγκ, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Διεθνών Σπουδών της Δανίας.

Ο εν μέρει υποθαλάσσιος αγωγός μήκους 900 χιλιομέτρων προγραμματίζεται να τεθεί σε μερική λειτουργία τον Οκτώβριο και σε πλήρη λειτουργία την 1η Ιανουαρίου 2023.

Παρελθόν ο Nord Stream

Με δυναμικότητα μεταφοράς 100 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου ετησίως, ο αγωγός θα επιτρέψει την διασφάλιση του 50% της κατανάλωσης της Πολωνίας, που ανακοίνωσε εδώ και τρία χρόνια την λήξη το 2022 του συμβολαίου της με την ρωσική Gazprom.

Όμως η καλή αυτή είδηση για την Βαρσοβία είναι πιθανόν να περιπλέξει την τροφοδοσία της υπόλοιπης Ευρώπης, σε ένδειξη των δυσκολιών που χαρακτηρίζουν την τροφοδοσία της ευρωπαϊκής ηπείρου.

Η Νορβηγία, ο δεύτερος σε μέγεθος τροφοδότης της Ευρώπης μετά την Ρωσία, διαβεβαιώνει ότι η παραγωγή της βρίσκεται στο μάξιμουμ και ότι το φυσικό αέριο που θα φθάνει στην Πολωνία δεν θα πωλείται πλέον στην δυτική Ευρώπη.

«Το έργο αυτό θα βοηθήσει την Πολωνία, αλλά είναι πιθανόν να προκαλέσει την μείωση των εξαγωγών νορβηγικού φυσικού αερίου προς το Ηνωμένο Βασίλειο και την Γερμανία», εξηγεί ο Ζονγκτσιάνγκ Λούο, ειδικός της εταιρείας αναλύσεων Rystad.

Άλλωστε, πολλά μακροπρόθεσμα συμβόλαια ανάμεσα στην Ρωσία και ευρωπαϊκές εταιρείες θα είναι ακόμη ενεργά για 10 ή 15 χρόνια, σημειώνει.

Όμως, σύμφωνα με την Κομισιόν, η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να απεξαρτηθεί πλήρως από το ρωσικό φυσικό αέριο «πολύ πριν από το 2030».

Με την Νορβηγία να βρίσκεται στο μάξιμουμ της παραγωγής, τα κοιτάσματα στην Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο σε φθίνουσα πορεία και την Ρωσία ανεπιθύμητο πάροχο, η Ευρώπη αναζητεί από περισσότερο απομακρυσμένες πηγές το φυσικό της αέριο, υπό μορφή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) που θα μεταφέρεται με πλοία από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Κατάρ ή ακόμη και την Αφρική.

Όμως η εισαγωγή απαιτεί την κατασκευή τερματικών σταθμών ή τουλάχιστον την χρησιμοποίηση πλωτών μονάδων αποθήκευσης του LNG και μετατροπής του σε αέριο.

Εναλλακτικοί δρόμοι

Αντιμέτωπη με την εγκατάλειψη του αγωγού Nord Stream 2 που την συνδέει με την Ρωσία, η Γερμανία ενεργοποίησε τρία σχέδια κατασκευής τερματικών σταθμών μεθανίου, οι οποίοι είχαν θεωρηθεί χαμηλής προτεραιότητας, αφού το Βερολίνο είχε ποντάρει τα πάντα στον ρωσογερμανικό αγωγό.

Ο ένας σταθμός μπορεί να είναι έτοιμος για τον χειμώνα 2023/24, οι δύο άλλοι όχι πριν το 2026.

Η Φινλανδία σε συνεργασία με την Εσθονία ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα σχέδιο ανάπτυξης πλωτού τερματικού σταθμού εισαγωγών, την ώρα που οι τρεις βαλτικές χώρες ανακοίνωσαν τον τερματισμό της εισαγωγής ρωσικού φυσικού αερίου από την 1η Απριλίου.

Στην νότια Ευρώπη, η Ισπανία και η Πορτογαλία στρέφονται προς εναλλακτική ως προς το ρωσικό αέριο οδό τροφοδοσίας.

Στο λιμάνι Σίνες, το μεγαλύτερο της Πορτογαλίας, σχεδιάζεται ο διπλασιασμός του δυναμικού του υπάρχοντος τερματικού σταθμού σε διάστημα μικρότερο των δύο ετών.

Συνδεδεμένη με αγωγό με την Αλγερία και διαθέτοντας μεγάλους τερματικούς σταθμούς μεθανίου, η Ισπανία θα μπορούσε να αποτελέσει μία λύση. Αλλά απαιτούνται βαριές εργασίες βελτίωσης των συνδέσμων με την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω της Γαλλίας.

Άλλη οδός που εξετάζεται, η σύνδεση του φυσικού αερίου της ανατολικής Μεσογείου με την Ευρώπη.