Ο Έλον Μασκ αποχώρησε αιφνιδιαστικά την προηγούμενη εβδομάδα από τον ρόλο του στο DOGE – το συμβουλευτικό σώμα για την κυβερνητική αποδοτικότητα που είχε συσταθεί επί Ντόναλντ Τραμπ – αφήνοντας πίσω του όχι μόνο πολιτικές εκκρεμότητες, αλλά και δημόσιες αιχμές για τον χειρισμό των δημοσιονομικών. Με λίγα λόγια ένα χάος.
Με επικριτικά σχόλια για το αυξανόμενο έλλειμμα και το πρόσφατο νομοσχέδιο της κυβέρνησης, ο Έλον Μασκ έφερε σε δύσκολη θέση τόσο τον Ντόναλντ Τραμπ όσο και τον Ρεπουμπλικανό πρόεδρο της Βουλής, Μάικ Τζόνσον, σε μια περίοδο που η ενότητα του κόμματος δοκιμάζεται.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ο Έλον Μασκ εγκατέλειψε τον Λευκό Οίκο την περασμένη εβδομάδα, βάζοντας τέλος σε ένα από τα πιο αλλόκοτα επεισόδια στην ιστορία της προεδρίας. Μετά την αποχώρησή του από το Υπουργείο Αποδοτικότητας και της Κυβέρνησης (DOGE), εξέφρασε δημόσια την απογοήτευσή του για το νομοσχέδιο της κυβέρνησης Τραμπ, το οποίο, σύμφωνα με τον ίδιο, αυξάνει το ομοσπονδιακό έλλειμμα και υπονομεύει τις προσπάθειες μείωσης των δαπανών.
Οι δηλώσεις του προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις στο Κογκρέσο, με τον πρόεδρο της Βουλής, Μάικ Τζόνσον, να βρίσκεται σε δύσκολη θέση, καθώς προσπαθεί να διαχειριστεί τις συνέπειες των επικρίσεων του Μασκ. Και σαν να μην ήταν μόνο αυτό, οι New York Times τον έβγαλαν στα μανταλάκια καθώς έγραψαν για τον εκκεντρικό δισεκατομμυριούχο Έλον Μασκ ότι κατανάλωνε ένα κοκτέιλ από ναρκωτικά – καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του Ντόναλντ Τραμπ.
Έτσι κλείνει το «σόου του Έλον» σημειώνει σε ανάλυσή του ο Independent. Την Κυριακή (01.06.2025), η Ουάσινγκτον είδε την τελευταία του παράσταση – μία αμήχανη αποχαιρετιστήρια συνέντευξη στην εκπομπή CBS Sunday Morning.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Παρά την αποτυχημένη προσπάθεια του Μασκ να αλλάξει τους όρους της συνέντευξης την τελευταία στιγμή και να απαγορεύσει οποιαδήποτε αναφορά στην πολιτική, τελικά μίλησε για το τέλος του προγράμματος DOGE και το σχέδιο προϋπολογισμού που υποστηρίζουν ο Ντόναλντ Τραμπ, ο πρόεδρος της Βουλής Μάικ Τζόνσον και η πλειοψηφία των Ρεπουμπλικανών στη Βουλή.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, ο Μασκ έδειξε ξεκάθαρα ότι δεν είχε καταλάβει πως ο Τζόνσον και άλλοι Ρεπουμπλικάνοι προσπαθούν να πείσουν το κόμμα τους να απορρίψει τα στοιχεία του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου (CBO), το οποίο πλέον προσπαθούν να παρουσιάσουν ως μια ομάδα «φιλελεύθερων ακτιβιστών».
Την ίδια ώρα, συντηρητικοί της ίδιας παράταξης – τα λεγόμενα «γεράκια του ελλείμματος» – που πίεσαν τον Τζόνσον να επιβάλει περικοπές σχεδόν 1 τρισ. δολαρίων στη Medicaid – συνεχίζουν να επικαλούνται τη μεθοδολογία του CBO για να ασκήσουν κριτική στον Τζόνσον και στους συναδέλφους τους για ανεπαρκείς περικοπές.
Τα σχόλια του Μασκ για το νομοσχέδιο, που κυκλοφόρησαν λίγες μέρες πριν τη συνέντευξη, προκάλεσαν θύελλα αντιδράσεων στην Ουάσινγκτον. Και ο λόγος ήταν προφανής: με μία μόνο δήλωση, ο Μασκ υπονόμευσε ολόκληρο το προϋπολογιστικό σχέδιο και, εμμέσως, παρουσίασε τον Τζόνσον ως ψεύτη – αν δεχτούμε φυσικά ότι ο Μασκ δεν έχει πλέον κανένα λόγο να «το παίζει καλός» στην Ουάσινγκτον, σημειώνει το δημοσίευμα.
«Ειλικρινά, απογοητεύτηκα βλέποντας αυτό το τεράστιο πακέτο δαπανών, που αυξάνει το έλλειμμα αντί να το μειώνει, και υπονομεύει τη δουλειά που κάνει η ομάδα DOGE», δήλωσε ο Μασκ στο CBS News. Το ύφος του ήταν παρόμοιο με εκείνο της τελευταίας του συνέντευξης Τύπου μαζί με τον Ντόναλντ Τραμπ – όταν φαινόταν εμφανώς αφηρημένος από τα χρυσά διακοσμητικά του χώρου και στεκόταν με περίεργο τρόπο δίπλα στον (κατά κυριολεξία) καθιστό πρόεδρο των ΗΠΑ.
«Πιστεύω πως ένα νομοσχέδιο μπορεί να είναι μεγάλο ή όμορφο», πρόσθεσε. «Αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι μπορεί να είναι και τα δύο. Προσωπική μου άποψη».
Με αυτή τη δήλωση, ο Μασκ προκάλεσε ζημιά που φαινόταν ακόμη και την Κυριακή, όταν προβλήθηκε ολόκληρη η συνέντευξη. Σχεδόν την ίδια ώρα, ο Μάικ Τζόνσον δεχόταν σκληρή πίεση στην εκπομπή Meet the Press του NBC για το αν το νομοσχέδιο μειώνει πραγματικά το έλλειμμα — ή καθόλου.
«Έστειλα στον καλό μου φίλο Έλον ένα μακροσκελές μήνυμα για να του εξηγήσω ότι μπορεί να είναι και μεγάλο και όμορφο», δήλωσε ο Τζόνσον. Επανέλαβε την άποψή του πως το νομοσχέδιο «δεν θα αυξήσει το χρέος», παρά τις εκτιμήσεις του CBO που λένε το αντίθετο.
Όπως και να εξελιχθεί η μεταξύ τους κουβέντα, η ζημιά έχει ήδη γίνει, καταλήγει ο Independent. Το πρόβλημα του Τζόνσον είναι απλό: ούτε οι ίδιοι οι Ρεπουμπλικάνοι δεν πιστεύουν το αφήγημά του περί «μεγάλου και όμορφου» νομοσχεδίου που υποτίθεται πως δεν αυξάνει το έλλειμμα. Γιατί να τον πιστέψει λοιπόν ο υπόλοιπος κόσμος;
Ο Τζόνσον θα ήθελε να ήταν τόσο απλό όσο το να πείσει τους Αμερικανούς (και τα ΜΜΕ) ότι μόνο οι Δημοκρατικοί διαφωνούν με την οικονομική του αριθμητική. Στην πραγματικότητα, μερικοί από τους πιο αυστηρούς επικριτές του κρατικού χρέους – όλοι Ρεπουμπλικάνοι – βρίσκονται στο ίδιο στρατόπεδο.
Απόδειξη; Ο Τσιπ Ρόι, μια από τις πιο ηχηρές φωνές υπέρ της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Στην τελευταία του δήλωση για την ψήφιση του νομοσχεδίου τον Μάιο, εξήγησε ότι ψήφισε υπέρ του νομοσχεδίου επειδή έφερε κάποιες περικοπές – αλλά εξέφρασε και την απογοήτευσή του που δεν πήγε πιο μακριά.
«Η καλή είδηση είναι ότι το νομοσχέδιο τεχνικά πέτυχε έναν μέτριο περιορισμό του ελλείμματος σε ορίζοντα δεκαετίας», δήλωσε ο Ρόι.
«Το σημαντικό είναι ότι μειώνει τις δαπάνες κατά 1,5 τρισεκατομμύριο δολάρια, μεταρρυθμίζοντας προγράμματα όπως το Medicaid και τα κουπόνια τροφίμων με την προσθήκη απαιτήσεων για εργασία».
Πρέπει να είναι προφανές, αλλά ας το ξεκαθαρίσουμε: «μέτρια μείωση του ελλείμματος» δεν σημαίνει προϋπολογισμός χωρίς έλλειμμα. Το «ένα μεγάλο, όμορφο νομοσχέδιο» εξακολουθεί να προβλέπεται ότι θα προσθέσει σχεδόν 4 τρισ. δολάρια στο έλλειμμα, σύμφωνα με το CBO και άλλους ανεξάρτητους αναλυτές.
Η δήλωση του Μασκ δεν θα του κοστίσει πολιτικά. Επιστρέφει στην Tesla, που ήδη βλέπει τα κέρδη της να μειώνονται λόγω της πολιτικής του δράσης. Όμως, αποχωρεί από την Ουάσινγκτον – έναν χώρο όπου η δημόσια εικόνα έχει βαρύτητα και μπορεί να ανατραπεί ανά πάσα στιγμή. Αντιθέτως, θα κάνει τη ζωή πολύ πιο δύσκολη για τον Μάικ Τζόνσον και τους Ρεπουμπλικάνουν στη Γερουσία, οι οποίοι θα καθορίσουν την τύχη του νομοσχεδίου μέσα στον επόμενο μήνα.
Η συνέντευξη Μασκ έδωσε ακόμα περισσότερα επιχειρήματα στους γερουσιαστές που αντιτίθενται στο σχέδιο του Λευκού Οίκου.
Μεταξύ αυτών, ο Ρον Τζόνσον – ένας από τους πλέον φανατικούς αντιπάλους των ελλειμματικών προϋπολογισμών στο Κογκρέσο. Ακόμη και πριν τη συνέντευξη Μασκ, ήταν έτοιμος να αντιταχθεί στο πακέτο λόγω του κόστους του. Τώρα, με τα λεγόμενα του Μασκ και την εύθραυστη πλειοψηφία στη Γερουσία, έχει το πολιτικό έρεισμα που χρειαζόταν.
«Οι Ρεπουμπλικάνοι λένε συνέχεια ότι δεν έχουμε πρόβλημα εσόδων, έχουμε πρόβλημα δαπανών», έγραψε ο Τζόνσον στο Twitter πριν το νομοσχέδιο περάσει από τη Βουλή. «Προς το παρόν, δεν φαίνεται να θέλουν να το λύσουν. Εγώ σκοπεύω να επιμείνω».
