Το ρήγμα εμπιστοσύνης ανάμεσα στην Ευρώπη και την Ουάσιγκτον εμφανίζεται πιο έντονο από ποτέ. Σύμφωνα με απομαγνητοφώνηση κλήσης που αποκάλυψε το γερμανικό Der Spiegel, ο Εμανουέλ Μακρόν φέρεται να εκτίμησε, σε μια εμπιστευτική τηλεδιάσκεψη, ότι υπάρχει «το ενδεχόμενο» οι ΗΠΑ «να προδώσουν την Ουκρανία» στα εδαφικά ζητήματα, χωρίς σαφείς εγγυήσεις ασφαλείας — μια κατάσταση «πολύ επικίνδυνη» για τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Επίσης, ο Εμανουέλ Μακρόν, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς και αρκετοί Ευρωπαίοι ηγέτες προειδοποίησαν τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να θυσιάσει τα συμφέροντα της Ουκρανίας στις ειρηνευτικές συνομιλίες.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πίσω από τον επίσημο τόνο στήριξης των ΗΠΑ προς την Ουκρανία, το έγγραφο αποκαλύπτει μια βαθιά ανησυχία: την ιδέα ότι η Ουάσιγκτον ίσως διαπραγματεύεται παρασκηνιακά με βάση τις δικές της προτεραιότητες, ακόμη κι αν αυτό αποδυναμώσει την Ουκρανία.
Ο Μερτς, από την πλευρά του, προέτρεψε τον Ουκρανό πρόεδρο να είναι «εξαιρετικά προσεκτικός» τις επόμενες ημέρες, κατηγορώντας τους Αμερικανούς διαπραγματευτές Στιβ Γουίτκοφ και Τζάρεντ Κούσνερ — γαμπρό του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ — ότι «παίζουν παιχνίδια» τόσο με τους Ευρωπαίους όσο και με το Κίεβο.
«Δεν πρέπει να αφήσουμε την Ουκρανία μόνη με αυτούς τους τύπους»
Η ανησυχία ξεπερνά το Παρίσι και το Βερολίνο: ακόμη και ο έμπειρος πρόεδρος της Φινλανδίας, Αλεξάντερ Στουμπ, γνωστός για τις άμεσες επαφές του με τον Τραμπ, φέρεται να προειδοποίησε ότι «δεν πρέπει να αφήσουμε την Ουκρανία και τον Βολοντίμιρ μόνους με αυτούς τους τύπους».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Σύμφωνα με τη σημείωση, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε υποστήριξε πλήρως αυτή τη θέση. Όλοι φοβούνται ότι οι δύο Αμερικανοί απεσταλμένοι, οι οποίοι ήδη προκαλούν επιφυλάξεις, ενδέχεται να ακολουθούν μια υπερβολικά συμβιβαστική γραμμή προς τη Μόσχα.
Η τηλεδιάσκεψη της Δευτέρας (21.12.2025) συγκέντρωσε μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής ηγεσίας, από τον Ντόναλντ Τουσκ έως τη Τζόρτζια Μελόνι, καθώς και την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον Αντόνιο Κόστα. Είχε προηγηθεί μια συνάντηση στη Φλόριντα ανάμεσα στον Ουκρανό σύμβουλο Ρουστέμ Ουμιέροφ, τους Γουίτκοφ και Κούσνερ και τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο.
Ο τελευταίος μίλησε για μια «τεράστια ποσότητα δουλειάς» πριν διαμορφωθεί ένα αξιόπιστο ειρηνευτικό σχέδιο. Ο Ζελένσκι, από την πλευρά του, χαιρέτισε δημόσια μια «εποικοδομητική δυναμική», υπενθυμίζοντας ότι η ουκρανική κυριαρχία παραμένει αδιαπραγμάτευτη — ιδίως απέναντι στις ρωσικές απαιτήσεις για ολόκληρο το Ντονμπάς, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών που ελέγχονται από το Κίεβο.
Διαφορετικοί τόνοι μεταξύ Ευρωπαίων
Ωστόσο, όσα λέγονται στο παρασκήνιο διαφέρουν εντελώς από τις δημόσιες δηλώσεις. Στο Παρίσι, το Ελιζέ διαψεύδει ότι ο Μακρόν μίλησε για «προδοσία» εκ μέρους των Αμερικανών. Αντιθέτως, στη συνέντευξη Τύπου της Δευτέρας, ο Γάλλος πρόεδρος είχε επαινέσει τον ρόλο των ΗΠΑ, λέγοντας ότι η πρωτοβουλία τους μπορεί να «ασκήσει πίεση στη Ρωσία».
Στο Βερολίνο, οι αρχές επίσης αρνούνται να σχολιάσουν «αποσπασματικές διαρροές», επιμένοντας δημόσια στη σημασία της διατήρησης της διατλαντικής ενότητας.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες επανέλαβαν πάντως μια κοινή γραμμή: καμία απόφαση δεν πρέπει να ληφθεί «χωρίς τους Ουκρανούς και χωρίς τους Ευρωπαίους», κανένα σχέδιο δεν πρέπει να επιβληθεί «σε βάρος της Ουκρανίας». Ο Μερτς υπογράμμισε ένα κρίσιμο εργαλείο: τη χρήση των ρωσικών παγωμένων περιουσιακών στοιχείων. Πολλοί στο τηλεφώνημα τόνισαν ότι αυτό το θέμα πρέπει να αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα της ΕΕ και όχι των ΗΠΑ — θέση που ο Μερτς επανέλαβε και στον γερμανικό Τύπο την Τετάρτη.
Την ίδια ώρα, οι Γουίτκοφ και Κούσνερ συνέχισαν την ασταθή διπλωματική τους περιοδεία, συναντώντας την Τρίτη τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν στη Μόσχα για πεντάωρη συνομιλία. Σύμφωνα με το Κρεμλίνο, ορισμένα σημεία εγκρίθηκαν, άλλα προκάλεσαν ενστάσεις, αλλά οι συνομιλίες κρίθηκαν «χρήσιμες». Οι Ευρωπαίοι ήλπιζαν ότι την Τετάρτη θα κατάφερναν να οργανώσουν απευθείας συνάντηση με τους δύο άνδρες· η Μελόνι φέρεται να διαφώνησε, ενώ ο Στουμπ τάχθηκε υπέρ. Η συνάντηση τελικά δεν πραγματοποιήθηκε: ο Γουίτκοφ επέστρεψε κατευθείαν στις ΗΠΑ χωρίς να περάσει από τις Βρυξέλλες.
Έτσι, οι Ευρωπαίοι παραμένουν στο περιθώριο. Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται μεταξύ των Αμερικανών απεσταλμένων και των Ουκρανών εκπροσώπων, με έναν νέο γύρο συνομιλιών να έχει προγραμματιστεί για την Πέμπτη στο Μαϊάμι — και πάλι χωρίς καμία ευρωπαϊκή παρουσία.
