Με φόντο τα Ανθρώπινα Δικαιώματα το φετινό Νόμπελ Ειρήνης. Η Νορβηγική Ακαδημία ανακοίνωσε, το μεσημέρι της Παρασκευής (07.10.2022), την επιλογή της που φαίνεται να έχει άμεση σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Το φετινό βραβείο Νόμπελ, λοιπόν, απονεμήθηκε στον Λευκορώσο φυλακισμένο ακτιβιστή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Άλες Μπιαλιάτσκι, στον οργανισμό για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Memorial, από τη Ρωσία και στον οργανισμό Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων από την Ουκρανία Center for Civil Liberties.
Η επιλογή των τριών νικητών του Νόμπελ Ειρήνης υπογραμμίζοντας τη σημασία της κοινωνίας των πολιτών για την ειρήνη και τη δημοκρατία.
Το βραβείο θα θεωρηθεί από πολλούς ως αποδοκιμασία του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος γιορτάζει σήμερα τα 70ά γενέθλιά του, και του Λευκορώσου προέδρου Αλεξάντερ Λουκασένκο, καθιστώντας το ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα πολιτικά των τελευταίων δεκαετιών.
Το βραβείο, το πρώτο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, παραπέμπει κάπως στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου, όταν εξέχοντες Ρώσοι αντιφρονούντες όπως ο Αντρέι Ζαχάροφ και ο Αλεξάντερ Σολζενίτσιν είχαν κερδίσει Νόμπελ για την ειρήνη ή τη λογοτεχνία.
BREAKING NEWS:
— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 7, 2022
The Norwegian Nobel Committee has decided to award the 2022 #NobelPeacePrize to human rights advocate Ales Bialiatski from Belarus, the Russian human rights organisation Memorial and the Ukrainian human rights organisation Center for Civil Liberties. #NobelPrize pic.twitter.com/9YBdkJpDLU
«Η Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ θέλει να τιμήσει τρεις εξαιρετικούς υποστηρικτές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και της ειρηνικής συνύπαρξης στις γειτονικές χώρες Λευκορωσία, Ρωσία και Ουκρανία», δήλωσε η πρόεδρος της Επιτροπής Μπέριτ Ράις-Άντερσεν.
Κάλεσε τη Λευκορωσία να αφήσει ελεύθερο τον Μπιαλιάτσκι από τη φυλακή και είπε πως το βραβείο δεν στρέφεται εναντίον του Πούτιν. «Πάντα δίνουμε το βραβείο για κάτι και σε κάτι και όχι εναντίον κάποιου», είπε στους δημοσιογράφους.
Η αστυνομία ασφαλείας της Λευκορωσίας έκανε πέρυσι τον Ιούλιο έφοδο στα γραφεία και στα σπίτια δικηγόρων και ακτιβιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συλλαμβάνοντας τον Μπιαλιάτσκι και άλλους σε μια νέα καταστολή των αντιπάλων του Λουκασένκο.
Οι αρχές προχώρησαν στο κλείσιμο μη κρατικών ΜΜΕ και οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων έπειτα από μαζικές διαδηλώσεις τον προηγούμενο Αύγουστο κατά των προεδρικών εκλογών που σύμφωνα με την αντιπολίτευση ήταν νοθευμένες.
«Η Επιτροπή (Νόμπελ) στέλνει ένα μήνυμα πως οι πολιτικές ελευθερίες, τα ανθρώπινα δικαιώματα και μια ενεργή κοινωνία των πολιτών είναι μέρος της ειρήνης», δήλωσε στο Reuters ο Νταν Σμιθ, επικεφαλής του Ερευνητικού Ινστιτούτου της Στοκχόλμης για τη Διεθνή Ειρήνη (Stockholm International Peace Research Institute).
Το βραβείο θα ενισχύσει το ηθικό του Μπιαλιάτσκι και τη θέση του Κέντρου για τις Πολιτικές Ελευθερίες, μιας ανεξάρτητης ουκρανικής οργάνωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η οποία εστιάζει επίσης στην καταπολέμηση της διαφθοράς, είπε.
«Αν και η Memorial έχει κλείσει στη Ρωσία παραμένει ως ιδέα πως είναι σωστό να ασκούμε κριτική στην εξουσία και πως τα γεγονότα και η Ιστορία μετρούν», πρόσθεσε ο Σμιθ.
Η Memorial ανακοίνωσε ότι το βραβείο είναι μια αναγνώριση της εργασίας της για τα ανθρώπινα δικαιώματα και των συναδέλφων της που συνεχίζουν να υφίστανται «απερίγραπτες επιθέσεις και αντίποινα» στη Ρωσία.
Το ουκρανικό Κέντρο για τις Πολιτικές Ελευθερίες δήλωσε ότι αισθάνεται περηφάνεια για το βραβείο. «Ένα πρωί με καλά νέα. Είμαστε υπερήφανοι», το μήνυμα στο Twitter.
Το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 10 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών (περίπου 920.000 ευρώ), θα απονεμηθεί στο Όσλο στις 10 Δεκεμβρίου κατά την επέτειο του θάνατου του Σουηδού βιομήχανου Άλφρεντ Νόμπελ, με τη διαθήκη του οποίου του 1895 ιδρύθηκαν τα βραβεία.
«Οι τιμηθέντες με το Νόμπελ Ειρήνης εκπροσωπούν την κοινωνία των πολιτών στις πατρίδες τους. Προωθούν επί πολλά χρόνια το δικαίωμα να ασκείται κριτική στην εξουσία και να προστατεύονται τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών», ανέφερε η Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ.
«Έχουν κάνει μια εξαιρετική προσπάθεια προκειμένου να τεκμηριώσουν εγκλήματα πολέμου, καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κατάχρηση εξουσίας. Από κοινού καταδεικνύουν τη σημασία της κοινωνίας των πολιτών για την ειρήνη και τη δημοκρατία».